Najstarsza wzmianka na jego temat znajduje się w uchwale Rady Miejskiej we Frankfurcie nad Odrą z 2 lipca 1399 r., co czyni go starszym od bardziej znanych w Krakowie, Warszawie, czy Wrocławiu, a i jednym z najstarszych do dziś istniejących w całej Europie. Południowe krańce dzisiejszego miasta Słubice stanowiły wówczas część wsi Kunsersdorf (Kunowice). Właścicielem gruntów była pierwotnie zamożna rodzina Hokemann, później teren cmentarza nabyło samo miasto.
Latem 1759 r. przez teren nekropolii wycofywały się wojska pruskie, pokonane przez połączone siły rosyjsko-austriackie w bitwie pod Kunowicami. Pierwsze przygotowania do poszerzenia cmentarza nastąpiło w marcu 1805 r., kiedy to gmina żydowska we Frankfurcie nad Odrą nabyła dodatkowe ziemie od chłopa Martina Hanschke z Kunowic. W 1868 r. oficjalnie otwarto sektor II cmentarza żydowskiego. Około 1870 r. wzniesiono też neoromański dom przedpogrzebowy. Oficjalnymi ogrodnikami cmentarza byli kolejno: Heinrich Billerbeck (1870-1900), Robert Billerbeck (1900-1919) oraz Otto Billerbeck (1919-1941). W 1936 r. na powierzchni późniejszego III sektora wzniesiono pomnik ku czci Frankfurtczyków żydowskiego pochodzenia, poległych na frontach I wojny światowej.
W 1941 r. spoczęło tu 110 więźniów obozu pracy w Finkenheerd, a w 1942 r. administrację cmentarza przekazano przymusowo pod zarząd Zrzeszenia Żydów w Niemczech. 15 lutego 1944 r. samoloty brytyjskich sił powietrznych RAF omyłkowo zbombardowały nekropolię, uszkadzając północną ścianę domu przedpogrzebowego oraz niektóre pobliskie nagrobki. Ostatni oficjalny pochówek odprawiono 11 grudnia 1944 r., niecałe 60 dni od ewakuacji niemieckich mieszkańców prawobrzeżnego przedmieścia Frankfurtu nad Odrą - Dammvorstadt. Na terenie nekropolii spoczęli zasłużeni rabini Frankfurtu nad Odrą, m.in. Josef ben Meir Theomim, Mendel von Podheiz oraz Jehuda Lejb ben Ascher Margaliot. Po zakończeniu II wojny światowej na chodniku głównej alejki cmentarza pochowano również zwłoki kilkudziesięciu żołnierzy Wehrmachtu i Volkssturmu, odnalezionych w najbliższej okolicy.
20 czerwca 1972 r. w bezprawny sposób Prezydium WRN w Zielonej Górze wydało decyzję o zgodzie na przedterminową likwidację cmentarzy żydowskich w Słubicach i Rzepinie (w uzasadnieniu przytoczono nieprawdziwe daty ostatnich pochówków), a tereny przeznaczono na urządzenie nowych miejskich terenów zielonych. Tutejsze macewy wyrzucono do Odry, pobliskich lasów lub wykorzystano do utwardzenia miejscowych dróg. W latach 1975-1976 na byłym cmentarzu wzniesiono „Zajazd Staropolski”, który w latach 90. XX w. przekształcono w klub nocny „Eden”.
W 1985 r. Polska Służba Ochrony Zabytków uznała główną część byłego cmentarza jako miejsce historyczne. W 1999 r. oficjalnie świętowano 600-lecie cmentarza żydowskiego (choć w rzeczywistości było to 600-lecie najstarszej wzmianki, a sam kirkut jest co najmniej kilkadziesiąt lat starszy). Przy tej okazji wzniesiono wysoki obelisk z inskrypcją w językach hebrajskim, polskim i niemieckim.
Od 2007 r. właścicielem terenu jest Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego w Warszawie. W międzyczasie teren został ogrodzony, na swoje pierwotne miejsce przywrócono kilkadziesiąt odnalezionych w okolicy macew oraz wzniesiono nowe macewy trzech najsłynniejszych rabinów Frankfurtu nad Odrą. 26 lipca 2013 r. decyzją Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków cmentarz żydowski w Słubicach został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubuskiego.
tekst: Roland Semik, społeczny opiekun zabytków powiatu słubickiego.
Dodatkowe linki:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Cmentarz_%C5%BCydowski_w_S%C5%82ubicach