Deze cache maakt deel uit van het rondje Delfzijl e.o. 4. Een fietsronde van 30 km door de gemeenten Delfzijl en Appingedam.
Let op! Alle caches zijn per fiets of lopend te bereiken, maar niet altijd met de auto! Houd je s.v.p aan de verkeersregels, parkeer niet op prive-terrein en doe de caches alleen bij daglicht. Neem een pen mee en vergeet niet de bonusaanwijzingen te noteren.
Specifieke cache info:
Dit is de achtste cache van de fietstocht.
Als je om de wierde heen wilt lopen of fietsen is dit alleen te doen tijdens daglichturen!
Aanvullende info:
Jukwerd (Gronings: Jukkerd) is een klein wierdedorp in de gemeente Appingedam in de Nederlandse provincie Groningen.
Het ligt ongeveer een kilometer ten noorden van Appingedam, tussen twee maren: de Kleine en de Groote Heekt.
Op de wierde staat de oude kerk van Jukwerd. Deze werd gebouwd in 1866 en wordt sinds 1981 gebruikt door een kunstschilder.
Beeldend kunstenaar Rieks Pepping (Zuidlaarderveen, 1949) woont en werkt sedert 1981 in de kerk van Jukwerd. Het suggereert een scheiding tussen wonen en werken, zoals bij veel mensen in deze tijd het geval is. Maar aangezien beide activiteiten plaatsvinden in hetzelfde pand, is er van deze scheiding hier geen sprake.
Rieks Pepping leeft in de kerk van Jukwerd zou de situatie beter typeren.
De kunstenaar en zijn atelier. Daar valt veel over te zeggen, daar is ook al veel over gezegd en geschreven. De ateliers van Piet Mondriaan en Francis Bacon, als twee tegenpolen, zijn legendarisch. De inrichting van het atelier, voortkomend uit de ideeën van de kunstenaar, als het ware een permanente installatie van deze ideeën of het atelier als residu van de werkwijze van de kunstenaar, soms zelfs dienend als materiaal bij het maken van zijn kunst.
Voor sommige kunstenaars is het atelier een heiligdom, een plek waar niemand mag komen, voor Rieks Pepping geldt dat niet, hij ontvangt er zijn cursisten en andere gasten. Over het samenvallen van wonen en werken zegt Rieks Pepping:
Het is de eenheid die me erg bevalt, het is met elkaar verweven, misschien is het wel een oud, rudimentair gevoel van voor de Industriële Revolutie. Ik leef op mijn atelier, aan wonen doe ik niet zoveel. 's Avonds laat, als ik uitgewerkt ben, ga ik naar `boven`. Dat is het dan.
Het feit dat ik me zo senang voel op mijn atelier (ik zeg altijd op mijn atelier, nooit in mijn atelier, merkwaardig, terwijl het zich toch beneden bevindt, je zegt ook niet op de kelder, maar in de kelder of naar de kelder, maar dat is weer iets anders, je bent ook op je slaapkamer, hoewel, in de slaapkamer kan ook, in de keuken, in de kamer, op de zolder, vroeger had je een opkamertje, dat was een kamer die iets hoger lag dan de rest, het heeft natuurlijk wel met boven te maken, zoveel is duidelijk, misschien is het een echo van het stereotype beeld van de kunstenaar/dichter op zijn zolderkamer, dat zou best eens kunnen, maar ik dwaal af, op de grote stille heide, op het wad, in het bos, in de hemel, in de hel, ik moet nu ophouden, anders raak ik op drift), leidt er wel toe dat ik het met enige moeite verlaat.
Laat ik eindigen met een vergelijking: ik zie mijn atelier als de baarmoeder van mijn kunst.
Het verblijf bevalt me zeer.
De huidige kerk van Jukwerd is in 1866 herbouwd met de bruikbare materialen (o.a. de kloostermoppen) van de oude kerk uit 1536. De voorganger van de kerk werd gebouwd in 1435. Tegenover het kerkje heeft ooit de borg Hettema(heerd) gestaan.
Langs de Groote Heekt stond in het verleden een aantal steenfabrieken. De zware zeeklei in dit gebied was zo dicht, dat deze nauwelijks te bewerken was. De klei, ook wel knipklei genoemd, was echter zeer geschikt voor baksteen en dakpannen. Nadat de laag knipklei was verwijderd en verwerkt in de steenfabriek, werd het restant geschikt gemaakt voor de landbouw.
Even ten noorden, richting Krewerd, zou in de middeleeuwen een klooster gestaan hebben. Het vrouwenklooster, Rozenkamp geheten, behoorde tot de orde van de premonstratensers. Van het klooster is geen spoor bewaard gebleven. Wel heet de plek nog steeds Nijenklooster. Op die plek ligt nog een wierde midden in het land met een zoetwaterdobbe.
In de kerkdorpen Jukwerd en Marsum tezamen woonden op 1 januari 2006 146 mensen.
Verdwenen borgen: Hettema te Jukwerd:
In 1459 verkreeg Johan Rengers van Ten Post o.a. de heerd en heerlijkheden te Jukwerd met de steenhuizen en houten huizingen die daarop stonden met al het land dat de meiers (huurders) daar gebruiken en het heem of 'wijrderen up de grafftel-wall gelegen' het lijkt dus een heel complex.
In 1499 droegen Koep van Beesten en Ide zijn vrouw een jaarrente van 24 gulden over aan hun vader Egbert Rengers. Koep en Ide verkregen die rente eerder uit het steenhuis en land te Jukwerd.
In 1507 en 1508 maakte Johan Rengers aanspraak op de slijting van het Wijtwerderrecht wegens het steenhuis te Jukwerd. In 1519 deed dit Eggerik Ripperda. In latere jaren komt bij de slijting van het recht het steenhuis niet meer voor.
Waarschijnlijk is dat steenhuis de Hettemaheerd, die in 1464 aan Johan Rengers behoorde. Nog groter is die waarschijnlijkheid door het volgende: Er zijn op het terrein van de huidige Hettemaheerd fundamenten van (1meter) dikke muren gevonden, terwijl de grond nog vol kloostermoppen zit. De boerderij is in 1973 afgebrand.