Dal van de Mosbeek Multi-cache

Dal van de Mosbeek

Het Dal van de Mosbeek kent een lange ontstaansgeschiedenis. Volgens geologen was Twente enkele miljoenen jaren geleden een ondiepe zee. Later kwamen de ijstijden, die een belangrijk stempel drukten op het landschap. Enorme ijsmassa's schoven zand, leem, en grind voor zich uit. Zo ontstonden de stuwwalcomplexen van Ootmarsum en Vasse, met als hoogtepunten de Kuiperberg en de Galgenberg.
Na de ijstijden werd het klimaat milder en het gebied werd door de mens beetje bij beetje in cultuur gebracht. Dat ging niet eenvoudig, want er waren veel natte plaatsen in het dal. De weinige droge plaatsen werden gebruikt om te wonen en om gewassen als rogge en spelt te verbouwen. Op deze manier ontstond een fijnmazig patroon van dorpen, landbouwgronden, houtwallen, heidevelden en natte hooilanden. Aan deze vorm van landbouw dankt het Dal van de Mosbeek zijn kleinschalige karakter. Op de topografische kaart zijn veel van deze oude landschapstypen nog te herkennen. Namen als veld (heideveld) en esch (akker) wijzen op de vroegere landbouwfunctie en het grondgebruik in deze streek.
Wie hier in het voorjaar rondloopt kan genieten van klaterend water, de eerste zang van een tjiftjaf, verscholen beekjes en geheimzinnige bronbossen.

Vlas

Het Dal van de Mosbeek is van oorsprong een nat gebied. Dit komt door de bijzondere gelaagdheid en de samenstelling van de bodem. Deze bestaat uit een afwisseling van zand, grind en leem. Op veel plekken op en rond de heuvels komt spontaan water uit de bodem opwellen. Dit kwelwater kan moeilijk wegzakken door de lemige bodem en vormt daardoor kleine stroompjes. Op sommige heuvels is het natter dan in de dalen.
Uiteindelijk zakt dit water, vaak in minibeekjes, af naar de laagst gelegen delen, waar het uitkomt in de Mosbeek. Even ten noordoosten van de molen van Frans is een voorbeeld van een vijver met kwelwater te vinden; de 'Reuterij'.
Landschap Overijssel groef hier in 1988 de vijver opnieuw uit. Het resultaat was verbluffend. Er groeien rond de vijver weer bijzondere planten, zelfs soorten die hier in jaren niet meer gezien waren.

Landschap Overijssel deed hier nog een belangrijke ontdekking. Men vond op deze plek restanten vlas die herinnerden aan het oude gebruik van de vijver. De 'reutenboer' legde zijn bundels vlas in de reute om het zacht te maken. Ook de Mosbeek had hierin een belangrijke functie. De beek werd daarom ook wel 'vlasbeek' genoemd.

Papiermolens

Langs de beek stond vroeger een drietal molens waar papier werd gemaakt. Uiteindelijk hebben alleen die van Frans en Bels de tand des tijds doorstaan. Beide molens zijn nog steeds maalvaardig, maar produceren geen papier meer. De molen van Bels is nu ingericht als theeschenkerij en restaurant. In het gebouw is ook een tentoonstelling te zien over wind- en watermolens in Overijssel. In de molen van Frans is een permanente expositie ingericht over de geschiedenis van de molen, de ontstaansgeschiedenis van het reservaat en de flora en fauna. Op gezette tijden worden er maaldemonstraties gegeven.
Er is te zien hoe de Mosbeek in de loop der eeuwen een erosiedal heeft uitgesleten. Bij het Bekkenscheid (Twentse benaming voor het scheiden van de beek) vindt men een fraai staaltje van bevloeiingstechniek. In de negentiende eeuw werd hier een kunstmatige beek gegraven die de droge delen van de marke Mander van water moest voorzien.
Even verderop vervolgt de beek zijn weg richting het dorpje Mander en het gebied de Mandermaten. Deze naam duidt op natte, laaggelegen gronden. Deze graslanden waren vroeger weinig productief en werden vooral gebruikt voor de hooiwinning. Kenmerkend zijn vele houtwallen die vooral bestaan uit eiken, hazelaar, sleedoorn en wilde rozen. Landschap Overijssel beheert deze gronden extensief, waardoor er veel bijzondere planten groeien als koekoeksbloem, ouderwetse grassen, margriet en vogelmelk.
Al wandelend kan men genieten van de verschillende doorkijkjes naar het omliggende landschap. Bossen worden afgewisseld door heidevelden, weilanden en houtwallen. Deze intieme en schilderachtige sfeer maakt het Dal van de Mosbeek tot een populair wandelgebied.
Landschap Overijssel heeft de afgelopen jaren met succes op verschillende plaatsen herstelwerkzaamheden voor de flora en fauna uitgevoerd.
In het kader van het project Terug naar de Bron is er een begin gemaakt om de voedselrijke bovenlaag van de voormalige landbouwgrond te verwijderen en de oorspronkelijke bronnen worden weer opengelegd. Daarnaast worden sloten gedempt en drainage verwijderd.

Langs de Mosbeek beheert Landschap Overijssel al vele jaren graslanden op plaatsen waar kwelwater uit de bodem stroomt. Hier en daar lopen kleine stroompjes door de graslanden, op andere plaatsen blijft het water staan en ontstaan moerassige plekken. Uiteindelijk stroomt het water in de Mosbeek zelf, die grillig een weg door het landschap zoekt.
Hierdoor is een ongekend rijke en voor Nederland unieke vegetatie ontstaan met zeldzame planten als vetblad, beenbreek en orchideeen. Maar ook met blauwgraslandsoorten als Spaanse ruiter en parnassia. Deze zeer bloemrijke graslanden scheppen tevens voorwaarden voor een grote verscheidenheid aan vlinders, libellen en andere insecten

Flora en fauna

Het Dal van de Mosbeek kent door de vele afwisseling een rijke flora en fauna. Juist in het voorjaar kan men veel planten en dieren goed bekijken, omdat er nog weinig blad aan bomen en struiken zit. De voorjaarsflora is vooral te vinden op en langs houtwallen en bossen.
Het speenkruid is een van de eerste planten die begint te bloeien. In maart en april bedekt deze plant grote oppervlakten. De naam is afgeleid van de verdikte worteldelen, die lijken op spenen.
In dezelfde periode begint ook het goudveil te bloeien. Het zal echter meer speurwerk kosten om deze plant te vinden. De plant komt verspreid in het dal voor en groeit langs de natte beekoevers en zompige bronbossen. Plantenkenners knielen er graag voor neer, want in Nederland is het een zeldzaamheid. Daar waar het groeit kan het flinke oppervlakten bedekken.
Meer trefkans bieden de bosanemoon en de dotterbloem. Deze sierlijke planten staan in april uitbundig te bloeien in het beekdal. De bosanemoon is vooral te vinden in de houtwallen in de buurt van de beide molens. Daar wordt het begeleid door andere bijzondere planten als muskuskruid en bosklaverzuring. Dotterbloem is een plant van vooral natte graslanden, maar groeit in de Mosbeek ook in natte bronbossen.
In de houtwallen vindt men, in tegenstelling tot veel andere houtwallen in Overijssel, veel soorten bomen en struiken. Naast eik groeien hier ook zoete kers, haagbeuk, es en Gelderse roos. Dit wordt
veroorzaakt door de vochthoudende, voedzame leembodem die hier aan de oppervlakte komt.

Om dit gebied te gaan verkennen heb ik hier een route uitgezet.
Maar voor je op pad gaat moet je eerst weten hoe je de code’s die je onderweg tegenkomt kunt omzetten.
Hiervoor heb je onderstaand code wiel nodig .

Het werkt als volgt:
In de buitenste ring staan de letters in de volgorde van het alfabet. In de binnenste ring staan alle letters en cijfers door elkaar.
Zet het codewiel in een vaste stand (beweeg hem dus niet meer). In dit voorbeeld nemen we PT . We zetten we hem zo, dat de letters P (buitenring=eerstgenoemde) en T (binnenste ring)tegenover elkaar staan.
Nu gaan we de tekst decoderen: We zoeken bij de letter U uit de binnenste ring het bijbehorende cijfer 5 uit de buitenste ring. Dit doe je voor elke letter of punt en je krijgt hiervoor een cijfer.

VOORBEELD: met PT als basis
WP N 52 26.UDH wordt dus N 52 26.567 en WP E 006 50.MYG is E 006 50.328
De code verandert echter bij elk waypoint let hier goed op.
ALLEEN DE 3 EINDCIJFERS ZIJN GECODEERD
Parkeren kun je bij N 52 26.736 E 006 50.595 Hiervoor heeft de eigenaar van het restaurant toestemming verleend

De code voor WP 2 is PM zodat je deze thuis al kunt oefenen. Je verkrijgt dan de al gegeven begincoordinaten
WP2 N52 26 SKR E6 50 ACV en hier vind je de code om WP3 te kunnen decoderen
het is meestal een metalen plaatje en is simpel te vinden want zodoende hoef je weinig te zoeken om des te meer van de omgeving te kunnen genieten

De route is ongeveer 10 km lang.

I.G.V. PROBLEMEN KUN JE BELLEN 06 55 500 800