Skip to content

Delfzijl e.o. 4.13 - Uitwierde Multi-Cache

This cache has been archived.

GeoGuy: Je cache is door mij gearchiveerd in verband met het te lang op disabled staan.

Mocht de cache, of onderhoud van de cache, aan je aandacht ontsnapt zijn, en je de cache alsnog weer nieuw leven wilt inblazen, dan graag even een berichtje via email.
Als de cache binnen 3 maanden hersteld of herplaatst is, wil ik de cache wel terughalen uit het archief, mits deze aan de dan geldende voorwaarden voldoet.

More
Hidden : 5/5/2012
Difficulty:
2.5 out of 5
Terrain:
1.5 out of 5

Size: Size:   micro (micro)

Join now to view geocache location details. It's free!

Watch

How Geocaching Works

Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions in our disclaimer.

Geocache Description:


Datum laatste wijziging: 20160403 Datum laatste cachecontrole: 20160403


Deze cache maakt deel uit van het rondje Delfzijl e.o. 4. Een fietsronde van 30 km door de gemeenten Delfzijl en Appingedam.

Let op! Alle caches zijn per fiets of lopend te bereiken, maar niet altijd met de auto! Houd je s.v.p aan de verkeersregels, parkeer niet op prive-terrein en doe de caches alleen bij daglicht. Neem een pen mee en vergeet niet de bonusaanwijzingen te noteren.

Specifieke cache info:

Dit is de dertiende cache van de fietstocht.
Alleen te doen tijdens daglichturen!

Ga naar de coordinaten boven aan de pagina en parkeer hier de fiets. Volg het pad tegen de klok in rondom de kerk en zet onderweg de foto’s in de volgorde waarin je ze tegenkomt.

Tel de waarden van de eerste 4 foto’s op tot METER en tel de waarden van de laatste 5 foto’s op tot GRADEN.

Het punt waarop je de laatste foto herkent is tevens het projectiepunt voor afstand en koers van de eindcache. Loop nu terug naar de fiets en ga op zoek naar cache!

Aanvullende info:
Uitwierde (Gronings: Oetwier), historische naam Uitwierda, is een dorp in de gemeente Delfzijl in de provincie Groningen in Nederland. Het ligt bijna tegen de bebouwing van Delfzijl aan. Zoals de naam aangeeft, is het een wierdedorp.
Op de wierde staat een kerkje uit 1839. Eerder stond er een middeleeuws kerkje, dat tijdens het beleg van Delfzijl (1813-1814) zo beschadigd raakte dat het gesloopt moest worden. De oorspronkelijke toren uit het begin van de dertiende eeuw is wel bewaard gebleven. De kerk van Uitwierde was een belangrijke en rijke kerk. De kerk bezat circa 35 hectare land dat verhuurd werd aan de hoogste bieder. Tot 1613 behoorde Delfzijl tot de parochie van Uitwierde. De kerk had oorspronkelijk een gracht, net als de kerk van Spijk. De gracht werd in de 20e eeuw gedempt, waarna er een wandelpad rondom de kerk werd aangelegd. Tijdens het beleg van Delfzijl in 1813-'14 liep het oorspronkelijke kerkgebouw door de plunderende Franse troepen aanzienlijke schade op en werd in 1839 vervangen door de huidige neoclassicistische Waterstaatskerk. Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam Uitwierde - en daarmee de kerk - hevig onder vuur te liggen. De kerk liep weer zware schade op, maar werd in 1948 hersteld.
De toren staat los van de kerk, deze behoorde tot de vorige kerk en dateert uit de 13e eeuw. De toren werd in 1275 verhoogd. In de periode 1840-'44 werd de toren met één geleding verlaagd en afgedekt door een tentdak. De torenmuren hebben een dikte van 1.15 meter. Op de torenspits staat een windvaan in de vorm van een ruiter te paard.
De preekstoel is na de vernielingen rond 1814 nieuw gemaakt door Jacob Meyer. Later is er een soort podium van gemaakt. Het orgel van Luitjen Jacob van Dam & Zonen, geplaatst in 1975, komt oorspronkelijk uit de kerk van Heveskes en dateert uit 1888. De kerk is thans bezit van de stichting Oude Groninger Kerken.
Naast de ingang van de kerk is de grafzerk van Haro Wincken to Ringeheim (gestorven in 1563) ingemetseld. Dit is het oudste monument van Delfzijl.
In de directe omgeving van het dorp hebben in het verleden twee borgen gestaan: Betingeheem en Ringenum.
De huidige bebouwing in Uitwierde is vrij recent. Zowel bij het beleg van Delfzijl in 1813-14 als tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte het dorp zwaar beschadigd. De wierde zelf is echter nog vrijwel gaaf. Tot 1935 had Uitwierde een eigen spoorweghalte aan de Spoorlijn Groningen - Delfzijl; deze lag overigens dichter bij Biessum dan bij Uitwierde. Aan de noord-westelijke wierdevoet ligt het Uitwierdermaar.



Over de graven en grafzerken in en nabij de kerk:
In menig dorp der Ommelanden ben ik geweest en overal deed ik dezelfde pijnlijke ervaring op, dat er barbaarsch is gehandeld met de graven van het voorgeslacht.
't Was in het jaar 1839, toen de oude baksteenkerk van Uitwierde onder de hand des sloopers viel. Toen was er weer een groot en schoon monument van middeleeuwsche bouwkunst minder tusschen Eems en Lauwers. Twee oude Uitwierders hebben er nog heugenis van uit hunne kinderjaren en weten met warmte van de sierlijkheid dier kerk te verhalen. Ook wil een heerlijk zerkje, dat weleer in den kerkmuur en thans in den torenmuur is gemetseld, daarvan sprake doen. Het is het prachtig uitgehouwen wapen van Unico Ripperda (1503-1566) met het randschrift:
UNEKO RIPPERDA HOEFTLINCK TOT WITWERT. HOLWERDA VND WTHWIRDA JVNCKER VND DROSTE VAN SALLANT.
In de kerk lagen vele en merkwaardige grafzerken. Doch er was geen piëteit om ze in waarde te houden en een plaats te gunnen in het nieuwe bedehuis. Een deel moest dienen ter bevloering van het kerkpad, een ander deel voor stoepwerk bij de pastorie, en wat er restte verzeilde onder de dakgoten en naar de drempels der dorpsbewoners. Heel Uitwierde ligt er vol van, het meerendeel geschonden, gebroken en stukgezaagd, terwijl de opschriften zijn blootgesteld aan slijting door de voetstappen der menschen en den invloed van het weder. Niet lang zal het meer duren en de katastrofe zal volkomen zijn. Het meest valt dit te betreuren van de beide schoone grafsteenen voor de kerkdeur: twee levensgroote geharnaste riddergestalten, het hoofd ontbloot, naast hen de strijdhelm en de handschoen, het gelaat fijn besneden, de hals omsloten door een dikgeplooide stolpkraag. Van wie dit beeltenissen zijn? De klimmende leeuw en de ster van het wapen, rechts boven hun hoofd, geven ons het antwoord: van twee hoofdelingen uit het geslacht Wijncken of Wijneken, dat eens woonde op den burcht Ringenum of Rengeheim, niet verre gelegen van Delfzijl, aan eene bocht van den Fivel. Een zerkopschrift in het kerkportaal is van een ander en ouder lid van dit geslacht, het luid:
AN. 1563 DE 20 MARTY RUSTE YN DE HERE
DE EREVES TE VIND ERBARE HARO WINKEN
TO RENGEHEIM.
Bij het sloopen der kerk is één van de eerstgenoemde fraaie grafteekens uit het einde der 16e eeuw middendoor gebroken. Verdienen zij niet een veiliger plekje dan voor de kerkdeur te Uitwierde?
Nog ligt ter zelfder plaatse de grafsteen van een krijgsman uit den heldentijd van Prins Maurits, die in 1591 de vesting Delfzijl vermeesterde. Het randschrift luidt:
HIER LEIT BEGRAVEN DEN ERENTVESTEN EN
MANHAFTIGEN JAN DE BLOCQ IN SIN TIT MAYOOR IN DE
FORTRESSE DELSYL EN STERF ANNO 1624 DE 27 JANVARI
OVT SYNDE 53 JAREN 3 MAENT EN 14 DAGEN.
Midden op de zerk staan twee wapens, het rechter (In dit opstel zijn rechts en links heraldisch genomen.) voerend drie eenden, het linker een sleutel met een roos aan weerszijden. Daaronder de woorden:
ANNO 164 ? io MARTY IS GESTORVEN GEA .. .
SICKES OVT 73 JAER EN WEDVWE VAN ZAL IAN
DE BLOCQ VERWACHTENDE EEN ZALIGE
OPSTANDINGE.
Bij het kerkhofhek ligt ter bevloering van het pad een zerk, die sterk verweert. Ook zij is waard binnen de kerkmuren te worden gebracht, omdat zij is van een der eerste bedienaren des Woords, die in het kerspel Uitwierde bijna veertig jaar (1623-1662) heeft gearbeid. Men leest er op
A° 1662 DIE 22 MART . IN CHRISTO PIE 0RBIIT REVER. ET
DOCT. VIR DN. ARNOLDVS TRECCIVS HVIVS ECCLIAE
PASTOR AETATIS SVAE OLDT 66 JAREN.
Onder dit opschrift staan twee wapens: het rechter gedeeld: a. een huismerk, zijnde een kruis met drie dwarsbalken, b. een faas met twee sterren; het linker, een sleutel, vergezeld van een roos aan weerszijden. Daaronder het opschrift:
A° 1659 DEN 19 OCTOBRIS IN DEN HEREN
GESTORVEN DIE EER- EN DOEGETSAME VROVW
HELENA DE BLOCQ OVT 58 JAEREN.
Het gansche epitaphium wordt besloten met de schoone zinspreuk:
Aeternum si vis vivere, disce mori. (Indien gij eeuwig wilt leven, leer sterven.)
Mag deze steen aan verderen ondergang worden prijsgegeven ?
Niet veel anders is het gegaan te Westeremden. Daar is eens een gedeelte van de oude kerk afgebroken en zijn tegelijkertijd verscheidene graven beroofd van hun bedekking.

BRON: Groninger Volksalmanak1906

Additional Hints (Decrypt)

Rkgen ebaqwr?! BaqreUbhg, iynxovw erfgwr zhhe.

Decryption Key

A|B|C|D|E|F|G|H|I|J|K|L|M
-------------------------
N|O|P|Q|R|S|T|U|V|W|X|Y|Z

(letter above equals below, and vice versa)