Start: N 53° 13.422' E 06° 35.604'
Bij de doe-het-zelver en de jachthaven, kan goed geparkeerd
worden. Vanuit hier is het een korte wandeling langs het water naar
WP1, met een mooi uitzicht over het Eemskanaal.
WP1: N 53° 13.522' E 06° 35.651'
Zuider-, Noorder-, Ooster-, Westerling
Aan weerszijden van het Van Starkenborghkanaal, direct ten
zuiden van de Oostersluis, staan vier uit graniet gehouwen
mannenkoppen die de vier windstreken voorstellen. ‘Het
Zuiden’ wordt gesymboliseerd door een neger met kroeshaar en
volle lippen. Dit beeld werd beschadigd in de Tweede Wereldoorlog
tijdens de gevechten tussen Duitsers en Canadezen op 16 april 1945.
‘Het Oosten’ is te herkennen aan een Aziatisch aandoend
gezicht met een dunne hangsnor, terwijl ‘Het Noorden’
verbeeld wordt door een man met borstelige wenkbrauwen en een al
even borstelige snor. Van ‘De Westerling’ is de
gelaatsuitdrukking minder uitgesproken.
De markante beeldhouwwerken, die gemaakt werden door de Arnhemse
kunstenaar Gijsbrecht Jacobs van den Hof (1889-1965), vormden bijna
zestig jaar lang de uiteinden van twee bakstenen leuningen van een
brug over het afwateringskanaal dat vroeger tussen de Oostersluis
en Oosterhogebrug in lag. Met de nieuwbouw van de Oostersluis werd
het afwateringskanaal echter vervangen door een ondergronds
afwateringssysteem. Maar mede dankzij de inzet van buurtbewoners
werden de historische bruggenhoofden in 1998 teruggeplaatst bij de
twee zitbanken aan weerszijden van de Oostersluis ZZ.
Vraag: Hoeveel planken heeft de zitting van één bank? Antwoord =
A
Vanuit hier lopen we naar de oude Oostersluis.
WP2: N 53° 13.505' E 6° 35.604'
Oostersluis
Het Oostersluis-complex op de grens van Oosterhogebrug is
aangelegd in de tweede helft van de jaren dertig in opdracht van de
provincie Groningen. De sluis ging de verschillende 'diepen' met
elkaar verbinden en maakte deel uit van het belangrijke
grootscheepvaartkanaal tussen Groningen en het IJsselmeer via
Friesland. Op 1 september 1938 konden de eerste schepen er binnen
varen. Over beide zijden van de sluis werd een brug geslagen: de
Damsterbrug tussen het Damsterdiep en de Rijksweg naar Delfzijl en
iets noordelijker de Aegirbrug als verkeersomleiding wanneer een
schip schut. Direct achter de eerstgenoemde brug kwam een tweede te
liggen over een aftakking van het kanaal.
In de jaren 90 is de sluis herbouwd. In verband met bodemdaling,
als gevolg van gaswinning, voldeed de sluis niet langer aan de
gestelde eisen. Bij de herbouw zijn gedeelten van het oude complex
blijven bestaan, waaronder de muur met daarin de plaquette, die in
1938 door koningin Wilhelmina is onthuld bij de ingebruikname van
het Van Starkenborghkanaal.
Dukdalven in het landschap markeren de route die de honderden
schepen vroeger hebben gevaren. Ook de twee bruggen zijn nog
aanwezig, maar liggen werkloos in het gras.
Vraag: De Damsterbrug, waarop je staat, heeft aan beide zijden
grote blauwe staanders in de reling. Hoeveel in totaal? Antwoord =
B.
Door de brug over te steken treden we in de voetsporen van de
Groninger verzetsheld Pop Dijkema.
Pop Dijkema
Op 13 april 1945 had zich een groep Duitse soldaten in
Oosterhoogebrug verschanst. De bruggen stonden omhoog waardoor de
Canadezen vanuit Groningen het kanaal niet over konden. Pop kroop
samen met zijn broer Jacob-Jan en diens zoon Jan over de sluisdeur
naar de machinekamer van de brug. Ze lieten de brug neer, waarna de
bevrijders op konden rukken naar Delfzijl. Bij zijn heldhaftige
actie werd Pop in een arm geschoten en raakte hij doof aan één
oor.
Een lied voor Pop Dijkema: (Wijze: Piet Hein)
Heb je wel gehoord van de brug bij de
sluis,
die de moffen niet lieten zakken?
Maar onze Pop Dijkema was op weg naar huis
en hij dacht: Ik neem ze te pakken!
Refrein:
Hoera,
Hoera,
Hoera voor Dijkema!
Kom zing ons allen na
Kom zing ons allen na
Lang leve onze Pop Dijkema
Lang leve onze Pop Dijkema
Wat gaf hij erom dat er juist bij de brug
om het felste werd gestreden?
Pop Dijkema dacht: Ik ga toch niet terug
want die brug moet naar beneden!
Toen heeft hij voor ons zijn leven gewaagd,
dwars door 't schieten is hij gekropen.
En Gode zij dank: Zijn toeleg is geslaagd,
al moest hij het duur bekopen.
Want helaas werd de held van Oosterhoogebrug
door een schot in zijn arm getroffen.
Maar hij is gelukkig vandaag hersteld terug
en weg zijn alle moffen!
De Canadezen zijn, toen de brug was gedaald,
snel daarover naar ons getrokken.
De Moffen kregen hun portie betaald
en ze vluchtten op fietsen en sokken!
Wat waren wij trots, toen de Canadezen ons
de geschiedenis zelf vertelden.
En toen ze het zeiden: Geloven jullie ons:
Die kerel hoort bij de helden!
Als de brug niet gedaald was, wat was er geschied?
Wat hadden we overgehouden?
Daarom: Dijkema, dit vergeten we niet,
Hoogebrug blijft het steeds onthouden.
Het volgende waypoint bevindt zich erg dichtbij.
WP3: N 53° 13.505' E 06°
35.593'
"Ik zag de oude brug"
De brug welke je nu bent overgestoken is onderdeel van een
groots kunstwerkproject. Het bestaat uit een aantal kunstwerken in
de directe omgeving van de Vaarweg Lemmer-Delfzijl. Ronald Ohlsen
& Rudo Menge geven met hun kunstwerk de oude brug zijn
geschiedenis terug. Popko Dijkema, kleinzoon van Pop Dijkema, heeft
op 21 juni 2006 het kunstwerk "onthuld". We willen hier niets
verklappen over het hoe en wat over dit kunstwerk, extra details
hierover staan daarom beschreven in het logboek in de cache! Op het
waypoint vindt je al wel een informatiebordje.
Vraag: Hoeveel kunstwerken omvat het kunstproject Woordenstroom?
Antwoord = C
Nu kan het zoeken beginnen!
xxx = A x B x C + 138
yyy = A x B x C + 241
Cache: N 53° 13.xxx' E 06° 35.yyy'
Succes!
Eventueel kan natuurlijk ook de tweede brug van de oude sluis
bekeken worden. De Aegirbrug bevindt zich op N 53°
13.605' E 06°
35.522'.