Het oude kerkhof van Roermond
Het oude kerkhof is gelegen vlakbij de Kapel in 't Zand, een bekend bedevaartsoord. Het is het grootste monument dat Roermond rijk is. Er waren plannen het kerkhof te ruimen en hier huizen te plaatsen, maar omdat er een aantal graven liggen met eeuwige grafrechten, zoals de graven van de bisschoppen en het joodse kerkhofdeel heeft men hier van afgezien. Inmiddels wordt het kerkhof langzaam maar zeker in oude ere hersteld.
Ook veel vrijwilligers, verenigd in de Stichting Oude Kerkhof (sinds 1996) dragen op velerlei wijze hun steentje bij aan het behoud van deze unieke begraafplaats. Dezelfde stichting verzorgt er ook regelmatig rondleidingen.
Misschien klinkt het wat luguber, een wandeling over het kerkhof, maar aan het einde van de wandeling zult u tot de conclusie komen dat hier bijzondere graven liggen en ook de aanwezige flora en fauna is de moeite waard. De kans is zelfs aanwezig dat u een eekhoorntje of konijntje langs de grafstenen heen ziet huppelen. Ook de groene specht is hier een regelmatig geziene gast.
Deze cache is te lopen dagelijks vanaf 09:00 uur tot 16:00 uur, hierna wordt het kerkhof gesloten. Op het kerhof zijn honden niet toegelaten.
Als u aan deze cache begint, houd dan duidelijk de gedragsregels in ere en heb respect voor de overledenen.
Verder kan ik alleen maar zeggen.. geniet van deze historische wandeling door een uniek stukje Roermond.
Historische achtergrondinfo:
26 juni 1784 was een belangrijke datum in de funeraire geschiedenis. Op die dag verscheen namelijk het zogenaamde "Edict van den Keyser aengaende de begraeffennissen". Tot dan toe was het zeer gebruikelijk om vooraanstaande personen (of beter gezegd: zij die het betalen konden) in een kerk te begraven, liefst zo kort mogelijk bij het altaar. Wie wel eens een oude kerk bezoekt, zijn de vele reliëfgraven in de meestal marmeren vloer vast eens opgevallen, ook al zijn de teksten en de wapens vaak erg uitgesleten van de vele voeten die er in de loop der eeuwen overheen liepen. Het edict van Oostenrijkse keizer Jozef II, maakte een eind aan deze traditie, door het verbieden van het begraven in "eene Kerk, Kapelle, Bid-Plaets of ander bedekt gebouw." Ook werd het om hygiënische redenen verboden om nog doden te begraven in het stadscentrum of in de leefgemeenschappen zelf.
De oplossing voor waar dan wel mensen een eerbiedwaardige laatste rustplaats te gunnen, werd gepresenteerd in artikel IV van het edict: "Daer zullen buyten den omtrek der Steden en buyten de Vlecken ofte Borghten Kerkhoven worden opgerecht in de welke alleen het zal geoorloft wesen te begraeven".
Het gevolg was dat in het gehele Oostenrijkse gebied, natuurlijk eerst in de grotere steden, begraafplaatsen buiten of aan de rand van steden en dorpen in ijl tempo werden ingericht. Ook Roermond (van 1715 tot 1792 deel uitmakend van het Oostenrijks-Habsburgs rijk) was een van die plaatsen waar een begraafplaats nabij de bekende Kapel in't Zand (15e eeuw) werd opgericht. Niet al te lang na het uitvaardigen van het edict was de eerste ter aarde bestelling op de nieuwe begraafplaats al een feit: op 2 mei 1785 was de 2 maanden oude Hendrina, dochter van Lambertus Worliokaer, leyendeckersknecht, de eerste begravene op "den Algemeynen Kerkhof achter de Capelle van Onze Lieve Vrouwe in 't Zand".
Op het moment dat enkele jaren later Roermond ingelijfd werd door Frankrijk bleef het verbod op begraven binnen de stadsmuren van kracht want ook de Fransen kenden soortgelijke wetgeving als het Oostenrijks-Habsburgs rijk.
De cache:
De route zal bestaan uit een aantal coördinaten. Om er echter voor te zorgen dat u niet al te veel hoeft in te voeren worden een aantal aanwijzingen en richtingen in de tekst genoemd.
Vergeet de cachebeschrijving dan ook niet mee te nemen en druk daarbij ook de additional waypoints af!
U kunt natuurlijk ook de gegeven waypoints rechtstreeks in uw GPSr inladen m.b.v. de functie "send to GPS" in deze cachelisting, of aan de hand van de beschrijving de wandeling uitvoeren.
De wandeling start bij de ingang aan WP1. Hier gaat u rechtsaf en gedurende het grootste deel van de wandeling zult u de kerkhofmuur aan de rechterkant van u houden. Dit om te zorgen dat u geen punten misloopt.
Op weg naar WP 2 loopt u langs een gebouwtje dat achter een muur staat. Dit gebouw is een buskruitmagazijn, gebouwd in 1881, nu niet langer meer in gebruik. Bij WP2 aangekomen ziet u het graf van de roermondse huisarts Wong Lun Hing, met daarop een dodenmasker ontworpen door zijn zoon de kunstenaar Dolf Wong. Van zijn hand is een ander bekend beeld het jongetje met de vogels, terug te vinden op de rotonde in de stad nabij Voorstad St. Jacob.
In welk jaar is deze huisarts gestorven? Dit antwoord is A...
Vervolg uw route langs de muur op. U komt hier langs een aantal oorlogsgraven. Dit is WP3.
Hoeveel oorlogsgraven staan hier? Dit antwoord is B....
U vervolgt uw route naar WP4.
Hier vindt u het graf van de zouaaf Küppers. Een zouaaf is een soldaat in dienst van de paus. Tijdens deze krijgsdienst verliest een zouaaf het Nederlandschap.
Hoeveel jaar na zijn dood is zijn vrouw gestorven? Dit is antwoord C....
U laat dit graf links van u liggen en loopt rechtdoor naar het tussenpunt WP5. Op dit deel van het kerkhof vind u veel slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Een grote witte engel met kruis steekt hier boven alles uit. Hier vervolgt u de route naar rechts, richting het kerkhofkruis. Het kerkhofkruis staat op een sokkel temidden van een door 4 stevige bomen omringde kruising. Op dit moment (dec. 2008) is het kruis van zijn sokkel gehaald om gerenoveerd te worden.
Hier aangekomen bent u belandt bij WP6.Op deze plaats vindt u een interessant graf met hierop vier cherubijntjes.
In welk land is Mejuffrouw Körner geboren? Neem hier de letterwaarde van en tel dit door naar 1 cijfer. Dit antwoord is D.....
U gaat hier rechtdoor en loopt tegen het dodenhuis aan. Links van dit huisje, omheind door een lage heg, ligt het Verloare Kirkhaof. Hier liggen nog acht graven. Hier werden onder andere mensen begraven die aanspoelden in de Maas, zelfmoordenaars of mensen die om principiële reden niet op het reguliere kerkhof begraven konden worden. Onder de heg die om het verloren kerkhofje heen ligt, werden de ongedoopte kinderen begraven. Volgens de toenmalige kerkelijke wetten zouden ook deze kinderen achter de heg begraven moeten worden (in ongewijde aarde), maar om het verdriet van de ouders niet nog groter te maken werd ervoor gekozen om de kinderen onder de heg te begraven waar de aarde immers ook ongewijd was. Alleen de aarde binnen de grenzen was gewijde grond (dus de grens zelf, gevormd door de heg niet).
Net buiten dit gedeelte ligt een van de weinig overgebleven NSB graven in Nederland. Het graf is niet meer gekentekend. Het behoort toe aan oud burgermeester van Haelen, dhr. Hetterscheidt. Hij werd voor zijn woning door het verzet doodgeschoten en onder begeleiding van Mussert ter aarde gesteld alhier.
U vervolgt de route weer met de muur aan de rechterhand naar WP7. Hier bevindt zich het Israelitische kerkhof. Dit zijn graven met eeuwige rechten. In tegenstelling tot de rest van het kerkhof vindt u hier geen begroeiing terug. Dit is geheel volgens Joodse traditie, omdat de rust van de overledene niet verstoord mag worden door beplanting, die sappen uit de grond halen.Op dit gedeelte vindt u een grafsteen met daarop 2 handen.Deze handen zijn de handen van een Kohen, een priester.
Hoeveel jaar verschil zit er tussen de joodse en de christelijke jaartelling? Dit is antwoord E...
Ga nu weer door het poortje en vervolg de route met nog steeds de muur aan uw rechterzijde naar WP8. U staat hier voor de grootste grafkelder van dit kerkhof. Dit is de laatste rustplaats van oud-minister van Waterstaat Ir. Max Charles Emile Bongaerts.
Welk jaargetal staat hier in spiegelbeeld geschreven? Dit is antwoord F.....
U loopt weer verder, over een gedeelte van het kerkhof waar u diverse kindergrafjes aantreft, met nog steeds de muur aan de rechterhand naar het tussenpunt WP9. Opvallend aan dit gedeelte van het kerkhof zijn de in de muur gemetselde stenen.Dit is het oudste gedeelte van het kerkhof. Vroeger mochten er alleen grafstenen in de muur geplaatst worden, er mocht namelijk geen grond afgenomen worden volgens het Edict van 1784 van keizer Josef II van Oostenrijk.
Op dit punt gaat u gedwongen linksaf en loopt verder naar WP10. Aangekomen op dit punt ziet u een vrij opvallende grafversiering.
Wat is te zien op dit graf in mozaïekvorm? ( De N........se V...). Neem de letterwaarde van het laatste vierletterige woord.. Dit antwoord is G.....
U loopt verder met de muur aan de rechterhand tot u bij een poortje komt. Dit geeft toegang tot het protestante gedeelte van dit kerkhof, ook wel genoemd de Nederlands Hervormde Begraafplaats. Links achteraan in de hoek bevindt zich nog een klein joods kerkhof dat te bereiken is door een klein poortje.
Als u dit deel van het kerkhof heeft bezocht loopt u door het poortje terug naar WP11.Dit is een van de bekendste graven die zich hier bevinden, het graf met de handjes. Op dit gedeelte is het graf van de man, die door de handen verbonden wordt met het graf van de vrouw, die op het katholieke gedeelte ligt begraven. U loopt weer terug via het poortje naar het katholieke deel en met de muur rechts van u loopt u door naar het vrouwelijke deel van dit graf. Schuin links van dit graf bevindt zich het familiegraf van de vrouw. Er gaan verhalen rond dat het monument met de handjes een uiting van protest is naar haar familie en de bemoeizieke roermondse gemeenschap.
Vanaf hier loopt u via het grote pad naar de bisschopskapel. Dit is U kunt bij de paters van Kapel in 't Zand de sleutel halen indien u deze graftombe wenst te bezoeken. Hier bevinden zich de graven van de bisschoppen Paredis, Boermans, Drehmans en Schrijnen, namen die de Roermondenaren zeker bekend voorkomen.
Achter deze kapel bevindt zich WP12 het pronkstuk van deze begraafplaats.. het graf van de architect Pierre Cuypers, bekend als bouwmeester van het Centraal station en het rijksmuseum te Amsterdam. Dit graf is recentelijk helemaal gerestaureerd.
Op de voorkant van dit monument staan een aantal regels geschreven. Van de hoofdletters van de vierde regel (3 stuks) zoeken wij de totale letterwaarde. Dit antwoord is H.....
Loop nu terug naar de ingang via tussenpunt.......
Op dit tussenpunt vindt u een zeer opvallend familiegraf wat in deze tocht zeker niet mag ontbreken. U bent nu aangekomen bij het beginpunt en het berekenen van de cache kan beginnen.
N 51° (H-B-6).((A+F-E)x6)+591
E 006° (C-D-9).((F-12)/G)+95
LET OP! De cache ligt NIET op het kerkhof!! Ook al lijkt de verstopplaats heel rustig.. schijn bedriegt! Het kan hier behoorlijk druk zijn met voorbijgangers. Houd hier AUB rekening mee bij het loggen van de cache!
Edit dec 2017. De cache is (tijdelijk) verplaatst ivm rommel op GZ. Loop 50 passen verder richting Noordwesten en zoek boven ooghoogte naar een zwart filmkokertje met groene dop. Tip: Twee stuks, een halve meter uit elkaar, vork, de linkse van de twee.
Graag willen wij gemeente Roermond bedanken voor de toestemming om deze cache te leggen en voor de informatie over het kerkhof.
Tot slot nog een opmerking met dank aan medecacher suky: bij sneeuw kan het vinden van gegevens dermate gehinderd worden dat het niet meer mogelijk is zonder twijfel de cache te localiseren.