IJzeroer in Salland.
Oer, het woord heeft een magische klank. Eén van de kerkpaden naar de Plaskerk in Raalte zou vroeger de Oerweg hebben geheten. Ook de weg van Okkenbroek over Lettele naar Schalkhaar heet nog altijd de Oerdijk. Een stoere naam: oer en dijk. Op veel plekken in Salland moet vroeger oer in de grond gezeten hebben. Oer, de afkorting van ijzeroer.
IJzeroer is een opeenhoping van ijzerdeeltjes in de grond. Op plaatsen waar grondwater aan de oppervlakte komt, waar kwel is, kan het ijzer, dat in dit water is opgelost, neerslaan. Op deze plekken vormen zich kleine klontjes ijzer. Als de kwelstroom maar lang genoeg aanhoudt, kunnen er decimeters dikke plakkaten ijzeroer gevormd worden. IJzeroer kan ook ontstaan doordat beekjes regelmatig overstromen. Als het neergeslagen ijzer in contact komt met de lucht gaat het oxideren (roesten), waardoor het zijn bruine kleur krijgt.
Oer kwam vroeger veel voor in Salland. Regenwater opgevangen door de Sallandse Heuvelrug, zakte naar beneden en stroomde ondergronds richting de IJssel. In de lager gelegen gronden kwam een deel van dit regenwater als kwelwater omhoog. Salland was toen nog een zeer moerassig gebied.
Ronduit spectaculair was de archeologische vondst van enkele jaren geleden in Heeten. Enkele honderden ijzerovens van vóór onze jaartelling zijn toen ontdekt. Het Sallandse ijzeroer werd gebruikt door de ijzergieterij in Deventer. Tussen 1870 en 1930 zijn er tienduizenden tonnen ijzeroer vervoerd.
IJzeroer kom je soms ook nog tegen als "sierstenen" langs een tuinpad, maar ook werd het gebruikt in de bouw. Men sprak dan ook wel van "oersteen".
Dwalend door het landgoed 't Reelaer kom je aan de rand van een weiland een grote stapel ijzeroer tegen. IJzeroer, misschien al tientallen jaren geleden met de hand gedolven. Deze stapel is een klein monument voor de geologie van Salland.
Bereken aan de hand van onderstaande gegevens de locatie van de parkeerplaats en WP-1.
(1111)-(1010) = A
(1101)-(1011) = B
(0000)+(0010) = C
(0010)+(0001) = D
(1010)-(1001) = E
(1000)-(0100) = F
(1111)*(0000) = G
(0000)*(0000) = H
(0000)*(0000) = I
(1100)/(0010) = J
(1001)-(1000) = K
(1111)-(1001) = L
(1100)/(0011) = M
(0101)+(0001) = N
(0100)+(0010) = P
U kunt max. 2 uur gratis parkeren op, (denk aan uw parkeerkaart):
Parkeerplaats
Noord (Formaat DD°MM.MMM)
Noord (Formaat DD°MM.MMM)
Oost (Formaat DD°MM.MMM)
Het gebouw bij WP-1 werd al in 1123 genoemd in een oorkonde.
Tel het aantal oerstenen dat u aantreft in de opgaande muren van dit historische gebouw.
Minder dan 134 dan is X: (1111111)
Precies 134 dan is Y: (1010101)
Meer dan 134 dan is Z: (1110101)
Welk “dier” heeft de bliksemafleiding aangelegd?
Letterwaarde = (1e letter * laatste letter) + (1e letter * 10 - 4)
Bepaal nu de locatie van de cache:
EFG = waarde X,Y of Z
MNP = Letterwaarde
EFG + 16 = EFG
MNP - 43 = MNP
De waarden ABCD en HIJKL zijn dezelfde als die van de parkeerplaats.
Noord (Formaat DD°MM.MMM)
Oost (Formaat DD°MM.MMM)
Gaat u terug naar de parkeerplaats? Loop dan even binnen bij "de Parabool" in het Kulturhus.
Ze hebben er heerlijke koffie (met iets erbij). De prijs is uiterst vriendelijk en... u steunt er een goed doel mee.