| WP 01: Watertoren (N52
11.254 E4 24.881) |
|
De watertoren van Katwijk (1878)
is een rijksmonument en kenmerkt zich door een Neo-Romaanse stijl.
De functie van de watertoren was het opvangen van eventuele
drukverschillen in het drinkwaternet. Zou de stroom uitvallen en de
pompen stil komen te staan, dan hield de grote hoeveelheid water in
de watertoren druk op het leidingnet totdat de
noodstroomvoorziening op gang was gebracht. Door het hoogte
verschil tussen het water bovenin de watertoren en het water in de
waterleidingen, werd er op natuurlijke wijze druk gecreëerd dankzij
de zwaartekracht en het systeem van de ‘communicerende
vaten’. Watertorens zijn daarom hoge constructies.
Het duinwaterbedrijf beschikt
over de twee oudste nog in bedrijf zijnde watertorens van
Nederland; Scheveningen (1874) en Katwijk (1878). Beide torens zijn
Rijksmonumenten. De derde watertoren die ons bedrijf beheert staat
in Monster en stamt uit 1887.
|
De watertoren van
Katwijk (1878)
|
 |
Welk telefoonnummer moet je
bellen bij geen gehoor? De laatste 4 cijfers van dit telefoonnummer
vormen getal A. |
|
| WP 02: Resten van een
Romeinse weg (N52 10.515 E4 26.132) |
|
In 1984 werd er in Valkenburg een
opgraving gestart naar aanleiding van de bouw van een nieuwe
provinciale weg. Er werden resten gevonden van de Romeinse weg die
de verschillende castella langs de Rijn met elkaar verbond. Even
buiten het castellum lag langs de weg een burgerlijke nederzetting
(vicus) met boerderijen, evenals een aantal militaire gebouwen
zoals een graanopslag en een uitgestrekt grafveld.
Een deel van de Romeinse weg is
hier in gereconstrueerde vorm terug te vinden als monument langs de
provinciale weg N206 tussen Leiden en Katwijk. Op het
informatiepaneel kunt u meer lezen over de
achtergrond.
|
De reconstructie van de
Romeinse weg bij Valkenburg
|
|
Het aantal stenen bomen langs de
oude Romeinse weg is B (beide kanten!!!). |
|
| WP 03: Castellumplein
met kerktoren Valkenburg (N52 10.806 E4 25.995) |
|
Onder het centrum van Valkenburg
liggen zeven opeenvolgende Romeinse forten (castella). De
plek getuigt van eeuwen Romeinse aanwezigheid op deze locatie. Daar
vlakbij, op het Marktveld, is een tweede militaire locatie
aangetroffen. Daarnaast is er sprake van een grafveld, een kampdorp
en mogelijk een tempelgebied. Veertig jaar lang is hier uitvoerig
archeologisch onderzoek uitgevoerd. Daardoor is Valkenburg een
belangrijke bron van informatie over militaire complexen geworden.
Onder archeologen staat Valkenburg bekend als één van de best
onderzochte archeologische vindplaatsen in Nederland uit de
Romeinse tijd. In het straatwerk van het centrum van het dorp zijn
waar mogelijk de contouren van het laatste Castellum
aangegeven.
In de kerktoren is een
presentatie te zien van Romeinse vondsten uit Valkenburg en een
overzicht van het archeologisch onderzoek. De toren is zaterdags
geopend van 10.00 - 12.00 uur en op aanvraag.
|
Rare jongens, die
Romeinen
|
|
In welk jaar is dit beeld
onthuld? Dit jaartal is getal C. |
|
| WP 04: Molen de
Geregtigheid (N52 11.422 E4 25.424) |
|
Molen de Geregtigheid (1740) in
Katwijk a/d Rijn is een rijks monument. De molen heeft tussen 1933
en 1968 diverse verbeterde wiek systemen gehad. Bij een brand in
1963 werd de molen inwendig zwaar beschadigd.
In 1965 kocht de gemeente
Katwijk de molen aan en liet hem in 1968 restaureren, waarbij weer
het Oud-Hollandse wieksysteem werd aangebracht. De molen deed
vroeger dienst als korenmolen en kan nog steeds als zodanig worden
gebruikt.
Geopend voor publiek: op
zaterdag van 10.00-17.00 uur en volgens afspraak. Valkenburgseweg
7, tel. 071-4073267
|
Molen de Gerechtigheid
(1740)
|
|
De eerste steen is geleyd door
Jacobus van der Muele. Op welke dag van welke maand in cijfers
was dit? De dag gedeeld door de maand (in cijfers) is
D. |
|
| WP 05: De Rijnsburgse
Toren en Floris V (N52 11.375 E4 26.590) |
|
Het oudste monument in Rijnsburg
is de Toren. Het is het enige overblijfsel van de Abdij van
Rijnsburg. In de 16e eeuw verwoestte een brand de abdij. Vlak na de
brand werd in 1578 de Laurentiuskerk achter de overgebleven toren
gebouwd. De Abdij van Rijnsburg was een belangrijk bestuurscentrum
van het Graafschap Holland, waar het een komen en gaan was van de
belangrijkste adel uit de 13e eeuw.
Floris V (1254 - 1296) was in
verschillende opzichten een belangrijke graaf. Hij zette zijn
stempel op de geschiedenis van Holland. Boeren kregen moerassen die
zij ontwaterden en om toverden in vruchtbaar land. Ze groeven
sloten en bouwden dijken. Er kwamen ook steeds meer
verdedigingswerken. De bevolking groeide en de economie bloeide in
die tijd. Dankbare boeren noemden Floris ‘der Keerlen
Gods’. Graaf Floris V bezocht Rijnsburg vaak. Hij was een
klein mannetje van 1.50m lang! Hij werd omgebracht, toen het volk
hem uit handen van de edelen wilde redden.
|
Rijnsburgse Toren en
Floris V, het enige overblijfsel van de Abdij van
Rijnsburg
|
|
Tel alle getallen (zowel de
jaartallen als Romeinse cijfers) die je op de liggende bronzen
plaat ziet bij elkaar op. Dit maakt E. |
|
| WP 06: Museum Het
Spinozahuis (N52 11.489 E4 26.232) |
De tegenwoordig wereldberoemde
filosoof Spinoza werd in 1632 in Amsterdam geboren. Toen Spinoza in
1660 zijn geboorte stad verliet, vestigde hij zich in Rijnsburg. In
de woning van de chirurgijn H. Hooman had hij een kleine kamer,
waar hij lenzen voor optische instrumenten vervaardigde en waar hij
zijn overpeinzingen met de ganzenpen neerschreef. Een heelmeester
uit de achttiende eeuw, J. Monnikhoff, heeft een aan tekening
nagelaten, waaruit blijkt dat het huisje waarin Spinoza van 1661
tot 1663 verbleef, een gevelsteen had met een vers van Dirck R.
Camphuysen.
Het belangrijkste bezit in Museum Het Spinozahuis is een
reconstructie van de bibliotheek die Spinoza bij zijn dood bezat,
alsmede Spinoza’s oeuvre, 17e en 18e eeuwse werken over hem,
brieven, boeken, portretten en oude instrumenten. Open: ma-vr 10-12
uur en 14-16 uur. |
Het Spinozahuis van de
wereldberoemde filosoof Spinoza van 1661 tot 1663
|
|
Welk huisnummer heeft het
Spinozahuis? Dit is F. |
|
| WP 07: Hof van Katwijk
(N52 11.560 E4 25.487) |
|
Het Rijksmonument maakt sinds 1966
deel uit van het bejaarden- en verzorgingstehuis van Stichting
Valent RDB (De Wilbert). De buitenplaats ‘t Sandt uit de 17e
eeuw naar ontwerp van Pieter Post (op de plek van het middeleeuwse
kasteel met de zelfde naam) is nooit verbouwd. Pas in 1722 werd op
een andere plek aan de Overrijn door Jan van Wassenaar (heer van
Katwijk) de meer bescheiden Hof van Katwijk gesticht.
Uit dit pand is door verhoging
en uitbreiding het huidige pand ontstaan. Baron van Wijkerslooth
heeft in 1831 de Hof van Katwijk gekocht. Deze sticht er een
Roomsch Katholiek gymnasium voor jonge heren. Dit gymnasium wordt
St.Willebrord genoemd, waar de later naam De Wilbert overigens van
is afgeleid.
|
Hof van Katwijk (nu de
Wilbert)
|
|
Hoeveel roosjes tel je op de
pijlen in het sierwerk rondom de deur? Dit aantal vormt getal
G. |
|
| WP 08: De Koningshof
(N52 11.788 E4 25.352) |
|
De Koningshof is een rijksmonument
en is de voormalige hofstede van Carolus Boers, een bekende schout.
Het hofje dateert uit 1805 en is een rond een binnenplaats gebouwd
U-vormig hofje dat oorspronkelijk uit acht kleine woningen bestond.
Het hofje is ontworpen door architect Viele en gebouwd uit
nalatenschap van Antonia Jacoba Koning.
De Koningshof heeft aan de
straatzijde een fraai entree met een hek en opschrift 'Anno -
Koningshof - 1805'.
|
De
Koningshof
|
|
Het aantal woningen dat dit hofje
bevat na de restauratie in 1973 is H. |
|
| WP 09: Het
Boezemgemaal (N52 12.438 E4 24.350) |
|
Het Boezemgemaal in Katwijk is het
grootste gemaal van Rijnland. Dit gemaal, met een capaciteit van
bijna 54 kubieke meter per seconde, voert het overtollige water af
naar zee, en zorgt ervoor dat de waterstand binnen Rijnland op het
juiste niveau blijft.
Het Boezemgemaal in Katwijk is
momenteel in groot onderhoud. Het hoogheemraadschap van Rijnland
gaat de drie pompen van het boezemgemaal aan de Binnensluis
renoveren. Dit gebeurt omdat de bemalingscapaciteit van Rijnlands
boezem vergroot moet worden. Tevens wordt een vierde pomp geplaatst
in een nieuw te maken aanbouw aan de noordzijde van het gebouw. Om
het water zeewaarts te kunnen pompen wordt voor de extra pomp een
nieuwe schacht gemaakt door het grondlichaam van de Binnensluis. De
werkzaamheden aan het gemaal duren totaal circa 4 jaar. Om de
nieuwe schacht onder het wegdek van de Binnensluis te kunnen maken
wordt de weg voor alle verkeer afgesloten voor een periode van
circa twee jaar (t/m voorjaar 2009).
|
Uitwatering van Katwijk
met Boezemgemaal gezien vanuit de lucht
|
|
Het Hoogheemraadschap Rijnland
gebruikt een cijfercode en een benaming om deze regio aan te
duiden. De letterwaarde (A=1, B=2 enz.) van de 5-letterige benaming
geeft je I. |
|
| WP 10: Hotel Savoy
(N52 12.581 E4 23.887) |
|
Hotel Savoy is een gemeentelijk
monument. Door verbouwingen vanaf de jaren 50 tot hotel is de
oorspronkelijke villa (Allegonda), naar een ontwerp van architect
J.P. Oud, nog slechts beperkt herkenbaar. Ook Oud heeft de villa
enkele keren voorzien van uitbreidingen. Het eerste ontwerp van de villa dateert uit 1917
en behoort tot de vroegste voorbeelden van Moderne architectuur
vanaf de 20e eeuw in Nederland.
Vlakbij Hotel Savoy staat ook
het herdenkingsmonument voor honderden omgekomen Katwijkse
zeelieden dat de naam voor "Zonen van Katwijk die niet
terugkeerden" draagt. Het monument bestaat uit een aantal stalen
platen waarop de namen worden vermeld van 275 Katwijkse mannen die
de afgelopen 85 jaar tijdens hun werk op zee om het leven zijn
gekomen.
|
Hotel Savoy, het
vroegere Landhuis Allegonda
|
|
Het verschil in jaren tussen de
leeftijd van de oudste en de jongste persoon die in dit monument
staan geschreven maakt J. |
|
| WP 11: Andreaskerk
(N52 12.164 E4 23.539) |
|
De Andreaskerk wordt ook wel Oude
Kerk of Witte Kerk genoemd en is een rijksmonument. Oorspronkelijk
stond de kerk bijna in het centrum, maar door duinafslag tijdens
verschillende stormen staat het nu langs de kustlijn. De kerk is
gebouwd in 1460 en hierna diverse malen hersteld. Na de verwoesting
van de Andreaskerk door de watergeuzen of door de Spanjaarden - of
door beiden - werd de kerk rond 1600 herbouwd.
Vlak naast de kerk staat een
beeld van een weduwvrouw die met haar zoon wacht tot haar man
terugkomst van zee. Dit beeld is in 1930 opgericht "ter
nagedachtenis aan de stoere visschers die gedurende de oorlogsjaren
van 1914-1918 zijn omgekomen". In 1930 schonk prinses Juliana
als dank voor haar verblijf in Katwijk het monument
‘Vissersweduwe met zoon’. De prinses kwam zelf naar
Katwijk om dit monument te onthullen.
|
De Andreaskerk, ook wel Oude Kerk of Witte Kerk genoemd
|
|
Hoeveel jaar verbleef de
schenkster van dit monument in Katwijk? Dit aantal is getal
K. |
|
| WP 12: De Vuurbaak
(N52 12.014 E4 23.469) |
|
De Vuurbaak is niet echt een
vuurtoren maar een voorloper daarvan. Hij staat aan de zuidkant van
de boulevard en is momenteel niet meer als vuurtoren in gebruik.
Men heeft een mooi uitzicht over de Noordzee vanaf de
Vuurbaak.
Voor de visserij is de Vuurbaak
van groot belang geweest. De Katwijkse Vuurbaak stamt uit 1605 en
is een rijksmonument. In de volksmond werd deze ook wel de
“Vierboet” genoemd. Men vertelde dat de kinderen, in
plaats van door de ooievaar gebracht, uit de Vuurbaak kwamen…
Vanaf ongeveer 1913 raakte de Vuurbaak zijn functie kwijt, omdat er
vanaf toen geen schepen meer op het strand aan
kwamen.
|
De Vuurbaak, ook wel de “Vierboet” genoemd
|
|
Tel het aantal traptreden vanaf
de stoep tot aan de deur van de vuurtoren. Met dit aantal heb je
getal L. |
|