Inleiding
De belegering van een kasteel. Wie kent die prachtige schoolplaat niet? Als je de plaat goed bekijkt, zie je vlaggen en wapenschilden. Enkele daarvan dragen het wapen van Zwolle, geheel blauw met een groot wit kruis. Wist je dat het maken van juist deze geschiedenisplaat is gebaseerd op gebeurtenissen in het huidige Westenholte? Wat maakten die gebeurtenissen zo bijzonder en zijn er nog sporen van terug te vinden? Deze cache gaat daarover.
Wanneer
Rond het jaar 1300 was Zwolle een geheel ommuurde stad met zeker 23 torens, waarvan nu alleen nog de Pelserpoorttoren, de Zwanetoren en de Wijndragerstoren over zijn. Aan de weg van Zwolle naar Kampen, nabij het dorpje Westenholte, stond het kasteel van de heren van Voorst. De stins De Voorst stond op een rivierduin. Daardoor was het er behoorlijk veilig in tijden van hoog water. Ook toen had de IJssel heel wat regen- en smeltwater te verwerken.
Machtstrijd
De heren van Voorst hadden rond 1300 al een lange periode van machtsstrijd achter de rug. Al in 944 stond er een burcht in het moerassige gebied bij Zwolle. De bisschop van Utrecht stuurde een ‘forestarius’ om de moerasburcht voor hem te beheren. Wellicht veranderde het woord forestarius via forest naar Voorst. In 1195 verschijnt de naam Engelbertus de Voorste als aanwezige bij een bijeenkomst in Deventer, waar stukken land werden verdeeld.
De familie Voorst was niet van adel, maar snel wist zij zich omhoog te werken tot ministrielen. Ze behartigden de belangen en goederen van de bisschop en inden voor hem belastinggeld. Maar … de bisschop woonde ver weg en kon de famile niet controleren. Deze wist door middel van pachtopbrengsten, tolheffingen en rooftochten veel macht en rijkdom te vergaren. De heren van Voorst hadden zelfs het recht om een eigen munt te slaan, wat normaal gesproken alleenrecht was van steden.
In 1294 was een vredes- en handelsverdrag gesloten tussen de steden Zwolle, Kampen, Deventer, de heren van Almelo, Kuinre en Buckhorst. De laatste had een kasteel aan de overkant van de IJssel, bij het huidige Zalk. Hiervan is de slotgracht nog in het landschap zichtbaar.
In 1295 kozen de heren van Voorst de zijde van de Graaf van Gelre. Ze besloten hem te helpen tegen al zijn vijanden … behalve de bisschop van Utrecht. Echter … in die tijd daarna was er economische groei in de handelssteden Zwolle, Kampen en Deventer. De stadsbesturen wilden onafhankelijkheid t.o.v. de bisschop en kasteelheren. Zij ondervonden in toenemende mate last van de tolheffingen en roofpraktijken van de ridders van Voorst. Ook werd de afstand tussen de kasteelheren en de bisschop van Utrecht groter. Ook zij wilden meer zelfstandigheid en dus meer macht.
stadszegel Zwolle en het familiewapen van de heren van Voorst
Bisschop Guy van Avenes kon het goed vinden met de steden. Zijn opvolger Frederik van Sierck heulde met de heren van Voorst. Daardoor kregen zij veel grondgebied van Zwolle in handen. Kampen en Deventer lieten Zwolle in de steek en hielden zich niet aan het verdrag. Vervolgens schoot dit bisschop Jan van Diest, de opvolger van Frederik, in het verkeerde keelgat. Hij probeerde de heren van Voorst aan banden te leggen. Hierover werd Roderik van Voorst zo boos, dat hij in 1324 Zwolle in brand stak. Slechts 9 huizen, het Bethlehemsklooster en een deel van de St, Michaëlskerk bleven over.
In de nacht van 14 op 15 oktober 1361 werd Zwolle opnieuw in brand gestoken. Ditmaal door heer Zweder van Voorst, omdat hij dacht dat hij geen deel zou krijgen bij de verdeling van de drooglegging van Mastenbroek. Zweder van Voorst werd gevangen genomen. Terwijl Zwolle aan de ene kant brandde, ontvoerden zijn mannen zeventig vooraanstaande Zwollenaren.
In 1361 trok de bisschop van Utrecht Jan van Arkel, een ervaren vechtjas, samen met Zwolle, Kampen en Deventer ten strijde tegen de heren van Voorst. Tijdens hun voorbereidingen werden grote wapens, zoals blijden en stormrammen, opgeslagen in de St. Michaëlskerk. De Blijmarkt in Zwolle dankt haar naam waarschijnlijk aan het produceren van die blijden.
een blijde zoals die nog steeds is te bewonderen in Les Baux, Frankrijk
Binnen drie dagen was de voorburcht ingenomen. Het duurde echter minstens vijftien weken voordat dat het geval was met de hoofdburcht. Het zag ernaar uit dat het naderende hoge rivierwater de belegering zou verstoren. Verspilde energie dus. Tot iemand op het idee kwam om met de blijden bedorven kadavers van koeien en varkens over de muur te schieten. Die kwamen o.a. terecht in de waterput en daardoor in het drinkwater. Hierdoor ontstond veel ellende in het kasteel: bedorven drinkwater en ziekte. Uiteindelijk gaf men zich over. Het kasteel werd voorgoed gesloopt. De zware kloostermoppen werden o.a. gebruikt voor wegen. Het oude stadhuis van Kampen heeft nog één van de deuren. Zweder van Voorst stierf in 1363. Zijn zonen Roderik en Wolter en hun mannen kregen een vrijgeleide van de bisschop. Ze verhuisden.
Een bijzonder detail: in de geschriften is te lezen dat Deventer al beschikte over buskruit, maar dat men dat niet durfde te gebruiken.
een slingerarm of slingerblijde (te zien op de schoolplaat)
en een stormram (ook Les Baux, Frankrijk)
Stinspark
Het huidige Stinspark in Westenholte is een zogenaamd archeologisch monument. Het ligt precies op de plek waar het roofridderkasteel ooit stond. Er mag niet worden gebouwd, om eventueel onderzoekers in de toekomst de gelegenheid te kunnen geven nader onderzoek te doen. In 1981 waren er al afgravingen. Men vond veel zogenaamde Jacobakannetjes en een heel bijzonder zwaard. Raar vind ik het, dat je nergens in het park informatie vindt over deze roerige geschiedenis en zijn bijzondere afloop.
het gevonden zwaard
De oude plattegrond van het roofridderslot is prima te vergelijken met de beelden van Google Earth. De grachten van toen liggen op de plek van de wandelpaden van nu. Ook de plek van de vierkante voorburcht is nog terug te vinden in het park. Daar is het park verhoogd.
Bronnen
Middels allerlei trefwoorden is alle informatie terug te vinden op Internet. Dit geldt ook voor de afbeeldingen.
Cachen
Natuurlijk zijn de coördinaten boven aan deze pagina’s niet de coördinaten van de cache. Wel geven ze de standplek aan van het voormalige kasteel. Om de cache te kunnen vinden moet een aantal plekken in de buurt worden bezocht. Daar leveren de antwoorden op vragen de juiste informatie op om de juiste coördinaten te kunnen vinden.
Kies zelf de volgorde voor het bezoeken van de waypoints. Camoufleer de cache na afloop zo goed mogelijk. De cache ligt buiten het gebied van de belegering in de richting van ...
Let op: de te kraken code is door het verplaatsen van de cache veranderd. Hetzelfde geldt voor de berekening van BC en D bij de waypoints!
Kraak onderstaande code van de vindplaats van de cache met behulp van de vragen bij de waypoints, hieronder.
N 52º XX.(A+1)BC
E 006º 03.D(E-F)(F+3)
Let op: zorg ervoor dat je het loggen onopvallend doet. Plaats geen foto’s van de cacheplek zelf bij de logjes. Andere foto’s zijn natuurlijk welkom.