[PL] Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego (Cerkiew św. Łukasza)
Skrzynka
Skrytka PET zawiera logbook i ołówek, ukryta na kordach. Kościół znajduje się w bardzo widocznym miejscu więc proszę o rozważne podejmowanie. Bardzo proszę o odkładanie pojemnika w odpowiednie miejsce. Zapraszam.
Historia Kościoła Podwyższenia Krzyża św. Łukasza (opis pochodzi z tablicy przy kościele)
Zubrzyk lokowany został 8 stycznia 1547 roku, na mocy przywileju biskupa Samuela Meciejowskiego, przez niejakiego Fedora. Otrzymał on prawo wykarczowania dla siebie 2 łanów oraz osadzenia co najmniej 7 kmieci, którym przydzielić miał po 3 łany. Wieś otrzymała ponadto 16 lat wolnizny, czyli zwolnienia z wszelkich podatków i danin.
W 1646 roku, z inicjatywy biskupa krakowskiego Piotra Gembickiego, we wsi erygowano cerkiew unicką. Była ona uposażona dochodami z 1 łanu, zaś później z tzw. Kaszczakowskiej roli. W 1664 roku biskup Andrzej Trzebnicki zwolnił popa z ciężarów podatkowych, dzięki czemu w Zubrzyku powstać mogła samodzielna parochia.
We wsi cerkiew budowano jeszcze dwukrotnie w 1717 i 1885 roku. Ta ostatnia, zachowana do dziś, w II połowie lat 40. XX w., po wysiedleniu ludności łemkowskiej, przekształcona została w kościół rzymskokatolicki. Poprzednio nosiła wezwanie św. Łukasza - obecnie Podwyższenia Krzyża św. Jej wystrój jest niemal w całości nowy i pochodzi z czasów odnawiania kościoła w latach 90. zeszłego wieku. Odpust jest obchodzony 14 września w Święto Podwyższenia Krzyża Świętego.
Kościół jest jednonawowy, otynkowany, kryty blachą. Posiada trzy ołtarze. W ołtarzu głównym znajduje się rzeźba naścienna z wyobrażeniem Krzyża św., pod którym stoją Matka Boża i św. Jan Ewangelista. Ołtarze boczne zachowały się z poprzedniego kościoła. We wnękę prawego wstawiona jest figura Najświętszego Serca Pana Jezusa, pod którą mieści się obraz Jezu ufam Tobie. Ołtarz wieńczy gloria z wizerunkiem któregoś ze świętych greckokatolickich. W lewym ołtarzu bocznym znajduję się figura Matki Bożej Niepokalanie Poczętej oraz obraz Matki Bożej Częstochowskiej. Godny uwagi, bo jak głosi napis z tyłu wizerunku, obraz ten na Jasnej Górze poświęcał o.Wiktor 7. II. 1935.
Na nastawie prezbiterium zawieszony jest obraz św. Michała Archanioła, oraz ikona Matki Bożej Nieustającej Pomocy. Ikonę ufundowano jako podziękowanie na zakończenie misji parafialnych 14 września 2012 roku. Od tego wydarzenia w każdy wtorek odprawiana jest nowenna do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W zakrystii umieszczone są także obrazy św. Anny i Matki Bożej Bolesnej. Za kościołem znajdują się figurki św. Floriana i św. Józefa, przy których zatrzymuje się procesja w święto Bożego Ciała. Zaś nieco poniżej świątyni, na zboczu, rozciąga się cmentarz. Obok niego, przy schodach prowadzących do kościoła, znajdują się pozostałości po cmentarzu łemkowskim. Zachowało się na nim tylko kilka zniszczonych mogił.
Cerkiew wpisano na listę zabytków w 1964.