De nieuwjaarsduik is een jaarlijks rond de jaarwisseling georganiseerde gezamenlijke sprong in open water. Meestal geschiedt dit op nieuwjaarsdag, soms ook op een andere datum in januari of december, bijvoorbeeld op tweede kerstdag.
De uitdaging bestaat erin dat men op een koude winterdag in het water springt. Er wordt meestal niet werkelijk gedoken (met het hoofd vooruit), op het strand en veel andere plaatsen zou dat niet mogelijk zijn.
Vooral in Nederland is het een traditie geworden en op vele plaatsen wordt de nieuwjaarsduik gehouden. Ook in veel andere landen, onder andere in Noord-Amerika (Polar Bear Plunge) en Duitsland (Neujahrsbaden, Weihnachtsbaden), worden nieuwjaarsduiken georganiseerd, maar Nederland heeft de meeste nieuwjaarsduikplekken en het grootste aantal deelnemers. Een van de oudste nieuwjaarsduiken vindt plaats in Canada. Daar organiseert Vancouver Polar Bear Swim Club sinds 1920 jaarlijks een nieuwjaarsduik. Initiatiefnemer was Peter Pantages. Bij de eerste editie doken/zwommen er tien deelnemers. In 2000 waren er 2128 deelnemers, een recordaantal.