De Heerlijkheid Mariënwaerdt.
De Heerlijkheid Mariënwaerdt is een landgoed van 900 hectare in de Betuwe, gelegen in de kom van de rivier de Linge, middenin het rivierengebied, tussen de plaatsjes Beesd en Tricht, in de gemeente Geldermalsen. Mariënwaerdt wordt ook wel het openluchtmuseum van het rivierengebied genoemd. Het is een agrarisch natuurgebied met uitgestrekte akkers, boomgaarden, bossen en weilanden. Langs de beroemde Appeldijk staan oude hoogstam appelbomen die in de lente een zee van bloesem geven. Andere dijken en lanen tellen honderden walnotenbomen die in het najaar vele liefhebbers op Mariënwaerdt doen notenrapen.
Op het landgoed staan drie landhuizen, zeventien boerderijen waarvan veertien monumentale hofsteden en vele hooibergen en vloedschuren. De geschiedenis van Mariënwaerdt gaat terug tot 1129 toen er een Norbertijner abdij werd gesticht. De hoofdgebouwen van deze abdij waren te vinden aan 't Klooster, op de plaats waar nu het Huis Mariënwaerdt staat.
Foto: ergens onderweg.
De naam Mariënwaerdt betekent het eiland (waard) van Maria. De stroomrug waarop het klooster gebouwd was lag als een eiland temidden van het lager gelegen land, dat het grootste gedeelte van het jaar onder water stond. De grond voor deze abdij werd geschonken door de familie van Cuyk. Zij schonken het landgoed tevens hun familiewapen met 'eendenkuikens' (merletten). Het klooster was een strenge Norbertijner orde. Het lag op een kwetsbare plek; op de grens van vier provincies; Utrecht, Holland , Gelre en Brabant en hier werd vaak gevochten en geplunderd. Het klooster werd meerdere malen verwoest en weer opgebouwd. In 1567 kwam er een einde aan de kloostertijd met de verwoesting en plunderingen door de bendes van Brederode.
Vervolgens heeft het landgoed honderd jaar te koop gestaan, alvorens het in 1734 gekocht werd door O.W.A. graaf van Bijlandt, de voorvader van de huidige eigenaren. Hij bouwde het Huis Mariënwaerdt op de gewelven van de abdij. De kelders met kruisbogen van de oude abdij zijn nog steeds in het Huis Mariënwaerdt te vinden.
De Mariënwaerdt nu.
Sindsdien is Mariënwaerdt steeds in rechte lijn vererfd. De huidige eigenaren, de familie van Verschuer zijn de achtste generatie die Mariënwaerdt beheren. De grenzen van het landgoed zijn ongewijzigd gebleven.
Het streven van de eigenaren is steeds geweest het landgoed te behouden zonder daarvoor stukken land te moeten verkopen. Vroeger konden de kosten van het landgoed worden gedekt met de inkomsten uit pacht. Tegenwoordig zijn loonkosten en kosten van onderhoud zodanig gestegen dat dit allang niet meer het geval is. De landbouw is altijd een belangrijke bron van inkomsten voor het landgoed geweest. De Heerlijkheid Mariënwaerdt heeft zelf een groot gemengd agrarisch bedrijf op het landgoed met akkerbouw, fruitteelt, melkvee en slachtvee.
Foto: cache paadje.
Daarnaast worden er steeds meer initiatieven ontplooid om de instandhouding te kunnen bekostigen. Alles in eigen beheer en met zo veel mogelijk respect voor de rust, de ruimte en de cultuur van het landgoed.
Zo werd begonnen met de Landgoedwinkel en de Landgoedfair, de verhuur van locaties voor besloten bijeenkomsten, de productie van delicatessen met de producten van het landgoed en de verbouwing van een hofstede tot Bed & Breakfast. Er zijn ook nog concrete plannen voor de verbouwing van een hofstede tot 'multifunctioneel landgoedcentrum', alwaar men kan eten en drinken en waar vandaan kan worden gewandeld en gefietst op het landgoed. De wegen worden op den duur afgesloten voor gemotoriseerd verkeer, zodat men in alle rust kan genieten van de schoonheid van de natuur.
De route naar de cache.
De route bestrijkt vrijwel het gehele landgoed en heeft voor ieder wat wils: oude landhuizen, karakteristieke boerderijen, verharde en onverharde paden, bospaadjes, vergezichten, de rivier De Linge, drukke en rustige stukken, een tweetal notenlaantjes (september), veel fruitbomen en een deel waar veel vogels zijn te vinden. De opzet van deze route is: genieten van de wandeling en de omgeving, met als afsluiter het vinden van een cache. De opdrachten zijn allemaal goed te doen en zijn ter ondersteuning van de wandeling zelf!
Ruime parkeergelegenheid is er op bovenstaand coordinaat. Hier is tevens gelegenheid om iets te eten of te drinken. De Carrotte-pot is uiteindelijk te vinden na het lopen van de route en daarbij de onderstaande vragen te beantwoorden. Je hebt daarbij alle antwoorden nodig!
Ga naar het informatiebord op N51°53.714' - E005°12.008'. Het pannenkoekenhuis heet:
- De Koekenbakker (A=0)
- De Stapelbakker (A=2)
- De Smikkelbakker (A=4)
- De Plakkenbakker (A=6)
Ga nu naar N51°53.703' - E005°12.1(A+1)8'. Dit is het begin van een wandelpad.
Op N51°54.(A-2)23' - E005°12.(A+6)10' staat langs het spoor een rond zwart-wit bord. Het spoor hoeft niet overgestoken te worden, het bord is op afstand goed zichtbaar. Het derde cijfer is een:
- vier (B=3)
- vijf (B=2)
- zes (B=1)
- zeven (B=0)
Blijf op veilige afstand en vervolg weer het pad! Loop vervolgens een geasfalteerde weg uit en steek dan over naar een wandelpad. Op N51°55.B51' - E005°13.5(A+2)4' zie je een:
- boomhut (C=2)
- bankje (C=4)
- bruggetje (C=6)
- eendenkooi (C=8)
Ga bij N51°54.BC8' - E005°14.BC5' linksaf naar N51°5(A+1).C24' - E005°14.(C+1)(C-1)7'. Op het linker informatiebord staat in welk jaartal de eerste proef is gehouden. Dit gebeurde in:
- het jaar 1970 (D=0)
- het jaar 1971 (D=2)
- het jaar 1972 (D=4)
- het jaar 1973 (D=6)
Loop ongeveer één kilometer over de Appeldijk, ga bij de eerste T-splising rechtsaf en vervolgens via een pad aan de linkerkant naar N51°5D.B(B+1)8' - E005°13.DCB'. Een iets moeilijkere vraag! Hier heeft lang geleden een gebouw gestaan. Alleen de fundamenten zijn nog duidelijk aanwezig. Kijk goed en denk logisch! Hier stond een:
- seinhuisje (E=3)
- vloedschuur (E=4)
- watermolen (E=5)
- boerderijtje (E=6)
Foto: spoiler!!
Op N51°53.CA4' - E005°13.(D+1)8E' zie je drie ingangen. Neem hiervan de middelste!
Loop verder naar N51°53.(C-3)E4' - E005°13.DB9'. Welke naam heeft dit pand?
- De Hooiberg (F=3)
- De Eiken Schuur (F=5)
- De Nieuwe Refter (F=7)
- De Hooge Schuur (F=9)
Op N51°53.(D-1)AB' - E005°13.(C-5)(D+5)A' staat het volgende:
- De Schapenschuur (G=3)
- Het Karnhuis (G=5)
- Het Boenhuuske (G=7)
- Huis Mariënwaerdt (G=9)
(Het lijkt erop dat het bordje bij de Schapenschuur is verdwenen, dus G=3!)
Het gebouw op N51°53.GBA' - E005°13.ACD' heet:
- De Jachtkamer (H=1)
- Huis Mariënwaerdt (H=3)
- De Abtsbouwing (H=5)
- De Lage Sluis (H=7)
Ga terug naar het dijkpad en loop naar N51°53.GFD' - E005°1A.(E-5)FB'. Hier staat:
- De Lage Sluis (I=2)
- De Hooiberg (I=4)
- Het Karnhuis (I=6)
- De Nieuwe Refter (I=8)
Ga vervolgens naar coordinaat N51°53.HCE' - E005°1A.I(D+3)E'. Vanaf dit punt bevindt de cache zich op een afstand van 320 meter in de richting 128 graden. De richting is opgemeten met een Recta kompas. De cache ligt niet op het terrein van Mariënwaerdt. Graag de cache na het loggen weer goed verstoppen en geen spoilers op de cache pagina plaatsen!