Zmierzając na plażę w Świnoujściu mamy okazję podziwiać piaszczyste wydmy.
Wydmowe wybrzeże jest wynikiem nanoszenia materiału piaszczystego przez fale morskie oraz wiatr (głównie pochodzący z sektora południowego). Największą rolę odgrywają wiatry, które najczęściej wieją od strony morza. Proces ten odbywa się w oddaleniu od linii wody poprzez zatrzymywanie piasku przez roślinność nadmorską, która doprowadza do akumulacji oraz rozbudowywania wału wydmowego.
Podział wybrzeża typu wydmowego :
- Strefa plaży – zbudowana głównie z piasku kwarcowego;
- Inicjalna strefa wydmy białej;
- Wydma biała – występuje tam roślinność trawiasta;
- Wydma szara
- Wydma brunatna.
Inicjalne formy kształtowania wydm nie są do końca jasne. Prawdopodobnie niewielkie przeszkody topograficzne (np. tym rośliny) odgrywają dużą rolę poprzez modyfikowanie strumienia powietrza.
Patrząc na przekrój wydm można zauważyć, iż większość z nich posiada podobne cechy morfologiczne jak i morfodynamiczne. Wyróżnia się: 1) stok dowietrzny, 2) grzbiet oraz 3) stok zawietrzny (rysunek poniżej).
- Stok nachylony pod kątem 5-10 stopni, w którym dominuje wywiewanie piasku, a także transportowanie go w górę wydmy. Na powierzchni pojawiają się typowe zmarszczki prądowe, których wielkość zależy od grubości ziaren piasku.
- Grzbiet to najwyższy element wydmy. Może on przybierać różne formy i być: spłaszczony, szeroki, wąski.
- Stromo nachylony stok (ok. 30-33%) będący strefą depozycji. Ziarna piasku swobodnie spadają tworząc bok stoku. Jego nachylenie odpowiada kątowi zsypu dla suchego materiału piaszczystego.
Wydmy nadmorskie są ściśle powiązane z plażą. Plaże to najczęściej występujące formy akumulacji litoralnej, które zbudowane są z luźnych, stosunkowo dobrze obtoczonych ziaren mineralnych. Jasna barwa piasku jest wynikiem występowania dużej ilości kwarcu. Piasek pochodzenia wulkanicznego ma natomiast ciemną barwę.
Dlaczego to miejsce jest tak wyjątkowe? W polskiej części wyspy Uznam odległości między grzbietami oraz ich ilość wzrastają w kierunku z zachodu na wschód. Na wysokości 426km plaża jest najszersza i często osiąga ponad 120 m. Każdego roku plaża powiększa się (np. w 2013 roku po przejściu orkanu „Ksawery”) powstało dodatkowo aż 30 metrów lądu, przez co w niektórych miejscach szerokość wynosiła nawet 200 m!
Źródło: "Wydmy" aut. E. Majchrzak, „Geomorfologia podręcznik” P. Migoń, „Świnoujście” – kostenlose Touristenzeitung (lipiec 2014) oraz Urząd Miasta Świnoujście.
ZADANIA:
1) Wymień główne typy wydm (dla ułatwienia: wymienione są na pierwszej tablicy).
2) Dlaczego kolor piasku jest jasny?
3) Weź odrobinę piasku do ręki. Opisz czy jest on grubo- czy drobnoziarnisty.
4) Jakie podobne cechy morfologiczne posiadają wydmy?
5) Co powoduje rozbudowywanie wału wydmowego?
6) Udaj się na punkt oznaczony waypoint’em i zmierz (oszacuj) jaką szerokość ma plaża w danym miejscu.
7) Zrób zdjęcie swojego GPS na tle wydmy (zadanie opcjonalne).
DE :
1) Welche Hauptsächliche Dünentypen gibt es? (die sind an der Tafel)
2) Warum ist das Sand so hell? (Es geht nicht um Humusstoffen)
3) Nimm ein bisschen Sand in die Hand. Ist er feinkörnig oder grobkörnig?
4) Welche dieselbe morfologischen Merkmale haben die Dünen?
5) Was führt zur Dünenaufbau?
6) Geh zum Waypoint und schätze wie breit ist der Strand.
7) Mache ein Foto mit dem GPS (optional)
W odpowiedzi na pytania mogą być pomocne tablice. Pierwsza znajduje się na współrzędnych cache, natomiast druga oznaczona została waypoint'em.
Bitte denkt dran: Log-Einträge ohne die abgesandte richtige Antwort-E-Mail werden gelöscht.
Zalogować można bezpośrednio po przesłaniu do mnie odpowiedzi. Gdyby wystąpiły jakieś błędy, skontaktuję się :)
PAMIĘTAJ! Na wydmy obowiązuje zakaz wstępu! Jednak w Świnoujściu utworzono specjalną promenadę, aby można było spokojnie spacerować i cieszyć się bliskością natury.