Scheepskerkhof
Flevoland is één van de grootste “droge”
scheepskerkhoven ter wereld. Er zijn maar liefst 435 scheepswrakken
aangetroffen, daterend van de 13e tot en met de 19e eeuw. Niet alle
wrakken zijn opgegraven. Er zitten er nog 70, onzichtbaar
verborgen, in de grond.
Zo'n tachtig
jaar geleden was de grond waarop we nu wonen het domein van
vissers. Eeuwenlang kruisten honderden schepen de Zuiderzee met
passagiers en lading. De zee was lang niet altijd hun vriend. Jaar
op jaar eiste ze haar tol: schepen verloren hun lading, een mast
brak, een zwaard sloeg los of het ergste… het schip verging
met man en muis. In de Flevolandse bodem zijn sinds de droogmaking
en ontginning bijna 400 resten van schepen gevonden. Het is het
grootste droog gelegde scheepskerkhof ter wereld.
Markeringen
in het landschap
Praktisch
alle wrakken zijn onzichtbaar verborgen in de grond. Bij hun
ondergang zijn ze half in de welke zeebodem gezakt en in de jaren
daarna heeft een dikke sliblaag dat wat nog boven de zeebodem
uitstak, bedekt. Samen met Nieuw Land Erfgoedcentrum en de
Archeologische Werkgemeenschap afdeling Flevoland heeft
Landschapsbeheer Flevoland een groot deel van deze 400
scheepswrakken in het landschap gemarkeerd.Het grootste deel van de
scheepswrakken is gevonden op wat nu boerenland is. Bijna 200
markeringspalen zijn inmiddels door de boeren geplaatst. Deze
blijven een jaar lang staan. De paal is ongeveer 3,5 meter hoog en
goed te herkennen aan zijn felle rode bootsymbool. Dit maakt de
vindplaats al van verre zichtbaar, als een baken in een
drooggelegde zee. Zo wordt als het ware de cultuurhistorie van
Flevoland naar boven gehaald: de bodem van de oude Zuiderzee met
zijn rijke en soms dramatische geschiedenis wordt zichtbaar.
Kunstwerken
In Almere zijn een aantal scheepswrakken voorzien van een kunstwerk
om deze archeologische plekken wat meer onder de aandacht te
brengen. Op deze plekken heeft men het wrak onderzocht en daarna
afgedekt met plastic om een manier dat er een verhoogde waterstand
ontstaat die voor conservering van het scheepswrak zorgt zodat men
ooit het wrak alsnog kan lichten. Vaak zijn deze plekken dan ook
herkenbaar als een bult in het landschap.
Wrak 12313
De plek waar U nu staat is bekend als "wrak 12313
Vrachtschip". In 1981 kwam er een wrak van een klein 17e eeuws
vrachtschip van 13 bij 2,5meter tevoorschijn dit schip (12313)was
nog geladen met kalk en in het vooronder lag nog wat turf. De kalk
werd verwerkt tot metselkalk voor bouw van bv huizen. De metselkalk
werd gemaakt inkalkovens, Deze stonden bij havensteden waar
schippers van vrachtschepen gemakkelijk de noodzakelijke
grondstoffen voor metselkalk konden aanvoer. Dat waren: kalksteen,
schelpen en brandstof. De schelpen kwamen vooral van de Waddenzee
en van het strand bij Zandvoort, katwijk en Beverwijk. Dit werd
vervoerd over het IJ en de Zuiderzee. Een boottocht met het veer
van AlmereHaven naar Huizen voert langs de gereconstrueerde
kalkovens van Huizen. Dit wrak is de enige in deze reeks die nog
niet voorzien is van een kunstwerk, slechts de bekende rode vlag
versierd dit wrak. Voor dit wrak is wel al een voorziening
getroffen om er een monument te gaan plaatsen. Op dit moment vinden
er nog veel bouwaktiviteiten en aanleg van wegen plaats. Dit
Monument komt direct naast een weg te staan en is dan zichtbaar
vanaf de A6 en staat vlakbij het inmiddels al bekende sportcentrum
in Poort.
Conservering
Hoe is het schip dan beschermd? Een scheepswrak dat op het droge
ligt, vergaat snel. Een wrak blijft het beste bewaard door het ter
plaatse nat te houden, bijvoorbeeld door het onder de
grondwaterspiegel te brengen. Het wrak wordt dan ter plaatse
‘ingekuild’. Dat gaat als volgt: eerst wordt een diepe
sleuf rondom het wrak gegraven, waarin verticaal een plasticfolie
wordt aangebracht. Bovenop het wrak komt plasticfolie met
perforatiegaatjes - zodat regenwater bij het wrak kan komen.
Tenslotte wordt over het wrak een pakket grond van een meter dik
gestort en ingezaaid met gras. Deze maatregelen zorgen er voor dat
het grondwater ter plaatse van het wrak zo’n meter hoger komt
te staan dan daarbuiten het geval is. In Almere is ongeveer de
helft van de wrakken op deze manier beschermd.
De cache
De cache ligt niet exact op de wraklokatie gezien de werkzaamheden
ter plekke. Ook dit wrak is een archeologisch monument.
Vraag:
Op de coördinaten bovenaan de pagina vindt u een object, neem de
woordwaarde van de driekleuren van het object dit geeft u de waarde
A.
Maak nu een peiling vanaf dit object volgens de volgende
opgave:
de afstand is: (A * 2) minus 40
aantal graden is: A plus 155
Deze cache is onderdeel van een reeks van 7 caches in
iedere cache is een code aanwezig
Kunstwerken en Scheepswrakken nummer 1
Kunstwerken en Scheepswrakken nummer 2
Kunstwerken en Scheepswrakken nummer 3
Kunstwerken en Scheepswrakken nummer
4
Kunstwerken en Scheepswrakken nummer
5
Kunstwerken en Scheepswrakken nummer
6
Kunstwerken en Scheepswrakken nummer
7
Kunstwerken en Scheepswrakken bonus