De Seelbeek ontspringt in een elzenbroekbos, het ‘Elzenpasje’ bij Doorwerth, stroomt boven langs Heveadorp en komt uit op de Neder-Rijn. Deze beek heeft een flink verval: op één kilometer lengte dertig meter. Het dal werd 4000 jaar geleden al bewoond, het was een goede woonplek: beschut, hoog en droog aan de randen en het drinkwater van de beek vlakbij. In de Rijnvallei loopt een oeverwal tot vlak bij (het oude) Driel. Hier was een doorwaadbare plaats en via het Seelbeekdal werd de Veluwe beklommen. Het dal was onderdeel van de handelsroute Duitsland-Nijmegen-Veluwe. Dezelfde hessenweg kruist meer naar het noorden de Papiermolenbeek in het Heelsums beekdal.
In 1908 is aan de beek een ‘waterfilterkelder’ gebouwd. Dit is een groot ovaal gebouw, waar via een schuif beekwater kon worden ingelaten. Het beekwater werd nog verder gezuiverd in een grindbed. Ten zuiden van de filterkelder ligt een grote ondergrondse opslagkelder voor het water. Van hieruit werd het water door pijpen naar de diverse gebouwen van modelboerderij het ‘Huis ter Aa’ (een voorbeeld van moderne zuivel bedrijfstechniek en hygiëne in het begin van de vorige eeuw) gepompt. Deze unieke filterkelder staat op de gemeentelijke monumentenlijst en is begin 90’er jaren van de 20e eeuw (deels) gerestaureerd.
In 2015 heeft de Bekenstichting, in samenwerking met twee inwoners van Heveadorp en de gemeente Renkum, een restauratieplan met begroting opgesteld en zullen er fondsen worden gezocht voor de financiering van dit project.
Het ‘Huis ter Aa’ bestaat niet meer. Op die plek werd vanaf 1915 de rubberfabriek Hevea, met een dorp voor de medewerkers, in het beekdal gebouwd. Door deze industriële activiteit werd het prachtige dal verwoest. Er stonden twee fabrieken: één vlak boven het dorp en één beneden bij de beek. De beekloop is bij de aanleg van de fabriek verlegd, de oevers deden dienst als stortplaats. In de beekloop lag een brandvijver en onderaan liep de beek onder de fabriek door. De Seelbeek werd gebruikt voor de afvoer van overtollig fabrieksvuil. In de 80’er jaren van de 20e eeuw zijn de fabrieken afgebroken (er kwam een nieuwe fabriek naast Van Gelder Papier in het Renkums beekdal) en op de opengevallen plekken werden huizen gebouwd.
[bron: De Bekenstichting | Stichting tot Behoud van de Veluwse Sprengen en Beken]
De Cache
De wandeling naar de cache is ongeveer 1 kilometer lang. Na de vondst is het ongeveer 300 meter terug naar het startpunt. Op het eerste waypoint zul je op zoek moeten naar informatie om bij de locatie van het zandfilter te komen. Eenmaal bij het zandfilter aangekomen is het een kwestie van het juist beantwoorden van de onderstaande vragen en de gevonden waarden invullen om de eindlocatie van de cache te bepalen. De gevonden waarden heb je uiteindelijk ook nodig om de behuizing te openen.
Stapeltel de woordwaarde van het materiaal waaruit het filter is gebouwd; kies uit beton, baksteen of hout. Antwoord is Z.
Stapeltel het aantal spijlen in het grote hek (beekzijde). Antwoord is A.
Tel het aantal ingangen (met tralies) dat het zandfilter heeft. Antwoord is N.
Stapeltel de woordwaarde van de vorm waarin het filter is gebouwd; kies uit ovaal, rond of rechthoekig. Antwoord is D.
De cache ligt op: N 51 58.Z(A*12+3), E 005 48.9(N/2+4)(D/2).
De cache is geplaatst met toestemming van de gemeente Renkum. De route loopt over eigendommen van gemeente Renkum en Stichting het Geldersch Landschap. Door alle terreinbeheerders is medewerking verleend. Respecteer de toegangsregels die gelden voor alle afzonderlijke terreinen. Het is niet nodig om de paden te verlaten. Alleen voor de cache moet je iets het bos in.