Geheel Zandvoort is vanaf 1 juli 2022 uitsluitend betaald parkeren!
Zandvoorters spraken niet graag over het oorlogsverleden. Al in de jaren dertig woonden er in Zandvoort het hoogste percentage NSB'ers van heel Nederland. Dit kwam natuurlijk ook doordat de Duitsers al jarenlang de belangrijkste inkomstenbron zijn voor de Zandvoorters sinds het dorp zich had ontwikkeld van een vissersdorp naar een badplaats.
Deze welwillendheid van de bevolking weerhield de Duitsers er echter niet van om alsnog het dorp te ontruimen en voor een groot deel volledig te slopen voor de Atlantikwall. Al tijdens de bezetting had het gemeentebestuur plannen gemaakt voor na de bevrijding. Jawel, “bevrijding” – want zeker niet héél Zandvoort was zogezegd fout, verre van dat. Maar het grote aantal collaborateurs in Zandvoort maakte het (verzets)werk wel erg moeilijk. Zandvoorters praten dus niet graag over het oorlogsverleden. Maar dat is aan het veranderen, getuige het groeiende aantal oorlogsmonumenten in het dorp. Een zichtbaar, fysiek gedenkteken helpt de kinderen om vragen stellen. En er komen steeds meer antwoorden los. Langzaam aan is het dorp aan het her-denken over de oorlog.
Parkeer uw auto gratis op bovenstaand coördinaat, liefst op het kleinere parkeerveld. Het daar achterliggende grote parkeerveld is in eerste instantie bedoeld voor bezoekers van de Algemene Begraafplaats. Daar liggen slachtoffers van de oorlog begraven die u kunt bezoeken, maar deze geocache gaat over in de leefomgeving geplaatste gedenktekens. Volg mij dan op een tocht langs de Zandvoortse oorlogsmonumenten. Met de auto moet u vaak nogal ver weg van de waypoints parkeren tegen een fors tarief. Op de fiets moet u er rekening mee houden kleine gedeeltes met de fiets aan de hand af te moeten leggen, maar verder prima te doen. De route bevat niet alle gedenktekens, maar heeft toch wel een lengte van 5 km. De cache is uiteraard niet te doen op 4 mei of 15 augustus uit respect voor de Dodenherdenking en de herdenking van de overgave van Japan. Behandelt u alle herdenkingsplaatsen alstublieft altijd met respect.
WP 1: ga naar N 52°22.421' - E004°32.416'
Hier stond een plaatje op een paal opgesteld wat de laatste Boomfeestdag gedenkt van de eeuw waarin de wereldoorlogen plaats vonden.
Helaas is het plaatje weggehaald, samen met de boom. Die was geplant op 24 maart 1999. A=2, B=4
WP 2: ga naar N 52°22.3(B-1)A' - E004°32.1(B+1)(A+B)'
Wat is het nummer van de kast aan de weg van de koningin in oorlogstijd? Dit is CD.
WP 3: ga naar N 52°22.A(D+1)(A+B)' - E004°31.(B+B)(A+D)C.'
Hier een tableau ter herinnering aan het Zandvoortse verzetskrantje, ontworpen door Jac. van den Bos. Op dit adres was een verzetsgroep actief die in eerste instantie een luisterclub hield. Men luisterde illegaal naar Radio Oranje. Dat werd te gevaarlijk, waarna de berichten werden uitgetypt en verspreid. Maar ook dat moest gestaakt worden toen de bezetter de typemachine kon identificeren. Toen werd het een verzetskrant die dagelijks gestencilled werd. “Het populaire blad voor het rayon Haarlem.” Deze ondertitel was bedoeld om de bezetter te doen geloven dat het krantje in Haarlem gedrukt werd en door de afsluiting van het Sperrgebiet gesmokkeld werd. In werkelijkheid werd het in Zandvoort geschreven en gedrukt.
Welk cijfer zie je drie keer geheel op het tableau weergegeven? Dat is E.
WP 4: ga naar N 52°22.C(E+1)D' - E004°31.(A+B)D(D-1)'
De tijdens de bezetting goed voorbereidde plannen zorgden ervoor dat er met de bouw van dit hofje al snel na 5 mei 1945 begonnen kon worden. Het was als eerste voltooid. Hier is dan ook het eerste gedenkteken na de bevrijding geplaatst, ontworpen door mevr. C.E. Limpers-van Rood . De vernietiging en wederopbouw van Zandvoort wordt symbolisch weergegeven met een door oorlogsgeweld getroffen man (bliksem en draak: de vernietiging) en een vrouw die naar Zandvoort kijkt (zon en schelp: wederopbouw).
Op het rode brandkraanbordje aan de overkant van het gedenkteken komt er een cijfer het meest voor. F is de som van deze zelfde cijfers.
WP 5: ga naar N 52°22.B(C-3)A' - E004°31.E(F-3)(B+B)'
De voormalige watertoren met panoramadek was een beeldbepalend gezicht van Zandvoort. De toren was pas dertig jaar oud toen hij werd opgeblazen voor de kustverdediging. Het silhouet van de toren was veel te herkenbaar als oriëntatiebaken voor een invasiemacht. Deze gedenksteen van Anton Lavertu uit Zandvoort ligt op de plaats waar de oude illustere toren heeft gestaan en heeft dezelfde twaalfkantige vorm.
G is het aantal stenen die om de gedenksteen gemetseld zijn.
WP 6: ga naar N 52°22.B(F-1)(E+1)' - E004°31.(A+B)(A-1)(F-D)'
Hier was ook alles plat gegooid voor de Atlantikwall. Totaal waren er 648 gebouwen gesloopt en 84 zwaar beschadigd. Een troosteloos landschap vol versperringen en mijnen. Dit gebouw was het eerste dat tijdens de wederopbouw direct aan de kustlijn werd gebouwd.
H is het laatste cijfer op de dichtsbijzijnde lantaarnpaal - 1.
WP 7: ga naar N 52°22.(C+C)(E-B)A' - E004°31.(H-1)B(C-A)'
Al direct na de bezetting werd er een SS-eenheid in Zandvoort gelegerd. Samen met de vele inwonende NSB'ers werd de situatie voor de Joodse bevolking al heel snel slecht. Al in de nacht van 4 augustus 1940 werd de synagoge die op deze plek stond opgeblazen. Het eerste gedenkteken hiervoor was ook ontworpen door Anton Lavertu en was een soort zwarte doos met wat tekst ter grootte van een electriciteitskast. Het viel dan ook niet op. De vervanging door een monument, waardig om het aangedane leed te gedenken, toont hoezeer Zandvoort over zijn verleden her-denkt.
J is het eerste cijfer op de vlaggenmast-houder (retention system) rechts op de grond.
WP 8: ga naar N 52°22.(E+J)CF' - E004°31.(H+J)EH'
(Liever zonder trap? Ga dan via N 52°22.EDH' - E004°31.H(F-C)E')
In deze nieuwste wijk van Zandvoort kun je zien dat de manier van denken over het oorlogsverleden aan het veranderen is. Zandvoort heeft niet alleen maar gecollaboreerd en veel mensen waren zelfs in verzet gegaan. Er waren al scholen in Zandvoort naar verzetsmensen vernoemd, maar een schoolnaam kan makkelijk veranderen. Zo is de naam van Van Heuven Goedhart bijvoorbeeld alweer uit Zandvoort verdwenen. Voor het eerst vernoemt de gemeente nu straten naar verzetshelden. Er is zelfs een plein gebouwd met een nieuw monument ter nagedachtenis aan het verzet. Het beeld is ontworpen door Kees Verkade.
K is het aantal unieke letters van de plaats waar de Fonderia staat waar het beeld gegoten is.
WP 9: ga naar N 52°22.KBD - E004°32.B(K+1)J'
Dit is het Verzetsmonument voor alle gevallenen uit de Tweede Wereldoorlog en later, ontworpen door A. de Brouwer uit Haarlem. Oorspronkelijk stond dit monument in het Vijverpark achter de Vondellaan, maar de lokatie was altijd wat te krap om alle mensen bij het monument te laten tijdens de Stille Tocht. De bouw van een bungalowpark gaf dit gedenkteken een wat meer centrale plaats. Het is nu veel beter bereikbaar voor de vergrijzende deelnemers van de herdenkingbijeenkomst. Dat klinkt ernstig, maar de oudste herdenker wordt gewoon steeds ouder en de jongste steeds jonger. Er komt meer jeugd dan ooit naar de herdenking hier op 4 mei. Niet in het minst omdat dit monument geadopteerd is door de Nicolaasschool of omdat de Zandvoortse Scouts een erewacht vormen. Maar vooral omdat de Zandvoorters eindelijk alsnog durven te praten over hun verleden. Over alle herinneringen – die waar ze zich voor schamen én die waar ze trots op zijn.
L is het onderste tweede cijfer op de put twintig meter voor het monument.
Check jezelf:
A + B + C + D + E + F + G + H + J + K + L = 83
Cache: ga naar N 52°(G-14).KBD' - E004°CL.EDF'
Klim niet over hekken en ga niet graven. Pas op voor eventuele spelende dreuzels.
All of Zandvoort has paid parking only from July 1st 2022!
The townsfolk of Zandvoort did not like to speak of their war past. Even in the thirties the greatest percentage of NSB'ers of the whole of the Netherlands were living in Zandvoort. The NSB was the Dutch National Socialist Movement. Naturally, this was partially caused by the Germans being the most important source of revenue ever since the town was developing from a fishing village to a seaside resort.
This willingness of the population did not dissuade the Germans from evacuating the village and for a great part to demolish it completely for the build of the Atlantikwall. Even during the occupation the town council had made plans for after the liberation. Yes, “liberation” – because certainly not the whole of Zandvoort was so-called bad – far from it. Even so, the great number of collaborators in Zandvoort made (resistance) work really difficult. So, the people of Zandvoort do not like to speak of their war past. But this is changing, as testified by the growing number of war memorials in town. A recognizable, tangible memorial helps the children to ask questions. And ever more answers are being given. Slowly but surely the village is rethinking their remembrance of the war.
Park your car for free at the above mentioned co-ordinate, preferably on the smaller of the two parking lots. The bigger lot in the back is primarily meant for visitors of the public cemetary (Dutch: Algemene Begraafplaats). The cemetary contains graves of war victims you can visit, but this geocache is about publicly placed commemorative monuments. Please follow me on a tour along the war memorials of Zandvoort. By car you will often have to park quite a long way away from the waypoints, encountering hefty parking fees. On bicycle you must take into account having to take the bike by hand at a few areas, but otherwise a great mode of transportation. The tour does not include all possible commemorative sites, nevertheless it will be at least 5 km. The cache cannot be done on May 4th or August 15th in reverence to the Dutch Remembrance Day and V-J day. Please treat all commemorative sites with respect.
WP 1: go via N 52°22.421' - E004°32.416'
Here you will find a small plaque on a pole commemorating the last Boomfeestdag (Tree planting day) of the century of the world wars.
Unfortunately, the plaque and tree have been removed. It was planted on March 24th, 1999. A=2, B=4.
WP 2: go to N 52°22.3(B-1)A' - E004°32.1(B+1)(A+B)'
What is the number of the box on the road of the Dutch wartime queen? This is CD.
WP 3: go to N 52°22.A(D+1)(A+B)' - E004°31.(B+B)(A+D)C.'
This is a relief picture to commemorate the newspaper printed by the resistance of Zandvoort, designed by Jac. van den Bos. A resistance group was active at this address, initially meeting as a listening club. They listenend to Radio Oranje illegally (Radio Oranje was broadcasting allied news from England in Dutch). It became too risky, so they typed up the broadcasts and distributed them. But then this had to stop too as it became too dangerous because the occupiers were able to identify the typewriter. So a daily stencilled resistance-newspaper was started. “The popular magazine of the Haarlem area”. This sub-title was meant to make the occupiers believe the paper was being printed in Haarlem and smuggled into the closed-off Sperrgebiet. In reality it has always been written and printed within Zandvoort.
Which digit is depicted whole three times ? This is E.
WP 4: go to N 52°22.C(E+1)D' - E004°31.(A+B)D(D-1)'
The well-prepared plans made during the occupation ensured a quick start and realization of this hofje (communal houses with a shared courtyard), soon after May 5th, 1945. Therefore this is the site of the first commemorative sign of Zandvoort since the liberation of the Netherlands. It is designed by Mrs. C.E. Limpers-van Rood. The destruction and rebuilding of Zandvoort is depicted symbolically by a man stricken by war violence (lightning and dragon: destruction) and a woman looking towards Zandvoort (sun and seashell: rebuilding).
On the red BK-sign across from the memorial there is a digit appearing the most. F is the sum of these same digits.
WP 5: go to N 52°22.B(C-3)A' - E004°31.E(F-3)(B+B)'
The water tower with panorama deck was the most significant part of the skyline of Zandvoort. The tower was just thirty years old when it was blasted to make way for the coastal defences. The silhouette of the tower was much too recognizable to be used as a orienteering beacon for an invasion force. This memorial by Anton Lavertu from Zandvoort is placed where the old illustrious tower used to be and has the same dodecagonal shape.
G is the number of stones encasing the memorial.
WP 6: go to N 52°22.B(F-1)(E+1)' - E004°31.(A+B)(A-1)(F-D)'
This site was also levelled for the Atlantikwall. In total 648 buildings were destroyed and 84 heavily damaged. A desolate landscape filled with barriers and mines. This building was the first one constructed directly at the coast line during the rebuilding of Zandvoort.
H is the last digit on the nearest lamp post - 1.
WP 7: go to N 52°22.(C+C)(E-B)A' - E004°31.(H-1)B(C-A)'
Immediately after the occupation, an SS unit was stationed in Zandvoort. This, combined with the many NSB residents, quickly worsened the position of the Jewish population. In the night of August 4th 1940 the synagogue situated here was blown up. The first monument at this site was also designed by Anton Lavertu. It was a black box with some text on top, more alike an electric shuntbox. It was nondescript and barely noticable. The replacement with this monument, worthy of commemorating the suffering, shows how Zandvoort is re-thinking its past.
J is the first number on the flagpole retention hole on the right hand side of the monument.
WP 8: go to N 52°22.(E+J)CF' - E004°31.(H+J)EH'
(Rather be avoiding stairs? Go via N 52°22.EDH' - E004°31.H(F-C)E')
One can see the way of thinking about the war past changing in this new district of the town. Zandvoort did not just collaborate and many people even became part of the resistance. Some schools were already named after men and women in the resistance, but a name of a school is easily changed. Just like the name of Van Heuven Goedhart has disappeared from Zandvoort. For the first time the town is naming streets after resistance heroes. A square was even built with a monument commemorating the resistance. The statue was designed by Kees Verkade.
K is the number of unique letters in the name of the place of the Fonderia where the statue has been cast.
WP 9: go to N 52°22.KBD - E004°32.B(K+1)J'
This Resistance monument commemorating all casualties of the Second World War and afterwards is designed by A. de Brouwer from Haarlem. Originally this memorial stood in the Vijverpark behind the Vondellaan, but the location was always a bit too cramped to give everyone room at the monument during the Remembrance ceremony. The realization of a bungalow park gave this monument a more centralized spot. Moreover, it is now readily accessible for the ever graying participants of the Remembrance meeting. This seems bad, but the old just keep getting older while the young are coming to the Remembrance ever younger. More young people than ever are attending the Remembrance on May the fourth. Not in the least because this memorial is adopted by the Nicolaasschool or because the Boy Scouts and Girl Scouts of Zandvoort form an honourary guard. But especially because the people of Zandvoort finally dare to speak of their past. Of all their memories – those they are ashamed of as well as those they are proud of.
L is the lowest second digit on the reservoir lid twenty metres in front of the monument.
Check yourself:
A + B + C + D + E + F + G + H + J + K + L = 83
Cache: go to N 52°(G-14).KBD' - E004°CL.EDF'
Do not climb fences and do not dig. Be stealthy in case of Muggles playing.
