POLSKI OPIS
Mierzeja Wiślana – piaszczysty wał na południowo-wschodnim brzegu Zatoki Gdańskiej, oddzielający Zalew Wiślany i Żuławy Wiślane od otwartych wód Zatoki.
Obszar mierzei powstał w efekcie akumulacji materiału piaszczystego, pochodzącego m.in. z erozji wybrzeży Płw. Sambijskiego oraz osadów morskich, deponowanych u południowych wybrzeży Bałtyku.
Na początku XVIII wieku wskutek nadmiernej eksploatacji drzewostanów, na wydmach pozbawionych naturalnej roślinności ochronnej uruchomiły się procesy związane z wpływem wiatru na ukształtowanie terenu.
RODZAJE WPŁYWU WIATRU NA UKSZTAŁTOWANIE TERENU
- Korazja - mechaniczny proces szlifowania, żłobienia, wygładzania i zdzierania powierzchni skał poprzez uderzanie w nie ziarenek piasku niesionego przez wiatr. Efektywność tego zjawiska jest na ogół ograniczona do strefy tuż przy powierzchni gruntu (do 1 m), w której ziarna piasku mogą być przenoszone saltacyjnie w dużych ilościach.
- Deflacja - proces wywiewania przez wiatr drobnego materiału skalnego a następnie przenoszenie go w inne miejsce. Deflacji podlegają luźne okruchy skalne o rozmiarach odpowiednich do siły wiatru w danym momencie, wobec tego proces ten może działać tylko w obrębie utworów nieskonsolidowanych lub uprzednio rozdrobnionych przez wietrzenie.
- Transport eoliczny - przemieszczanie materiału przez wiatr, nawet wbrew ukształtowaniu terenu. Wiatr w zależności od siły porusza, przesuwa, toczy, podrzuca i unosi drobne cząstki skalne. Przebieg transportu zależy od siły wiatru, okresu jego działania oraz materiału podłoża.
- Akumulacja - najbardziej popularnym efektem tego procesu są wydmy. Mają one kształty, zarysy i rozmiary, uzależnione od warunków środowiska. Warunkiem ich powstawania i rozwoju są obok działalności wiatru - obecność piasków lotnych nie pokrytych roślinnością
Eol – w mitologii greckiej władca wiatrów, syn Posejdona i Melanippy, zamieszkujący Wyspy Liparyjskie.
Dzięki jego przychylności Odyseusz uzyskał bezpieczną morską podróż.
W latach 90. naukowcy przeprowadzali tutaj badania by ustalić geologiczną historię tego terenu. Badania wykazaly, że Mierzeja byla pasmem mało stabilnych, piaszczystych kopców, poprzecinanych naturalnymi kanałami, przez które przelewały się wody Baltyku. Wodne rynny charakteryzowały się krótką żywotnością, ale były wykorzystywane przez ówczesnych żeglarzy. Według hipotez rynien tych używali dopływający do dzisiejszego Elblaga Wikingowie i Goci. Udowodniono, że jedna z cieśnin funkcjonowała aż do XVI wieku i znajdowała się w połowie drogi między Krynicą Morską a Piaskami.
Wielbłądzi Garb (zwany też Wielbłądzim Grzbietem) to zarazem najwyższy szczyt Mierzei Wiślanej i najwyższa stała wydma w Europie.
Liczy sobie ona 49,5 m n.p.m.
Pytania/Zadania:
1. Jak nazywają się procesy wpływania przez wiatr na ukształtowanie obserwowanego przez Ciebie terenu (ogólna nazwa)?
2. Które spośród tych procesów są niszczące, a które budujące?
3. Suspensja wiatrowa umożliwia przenoszenie piasku na A/ krótką odległość B/ niskiej wysokości C/ wiele tysięcy km odległości i na kilku km wysokości (wybierz A, B albo C)
4. (nieobowiązkowe) Stojąc na szczycie Wielbłądziego Garbu widzisz zarówno Zatokę Gdańską, jak i Zalew Wiślany. Zamieść proszę zdjęcia zrobione na koordynatach cache'a.
Proszę wysyłać odpowiedzi przez prywatną wiadomość w profilu. Nie używamy do tego celu maila!
Kesz możesz logować od razu, nie czekając na moją reakcję. Jeśli coś będzie nie tak z odpowiedziami, dam Ci znać.
Logi bez wysłanych odpowiedzi mogą być usunięte.
ENGLISH DESCRIPTION
The Vistula Spit is a sandy embankment between the waters of the Gdansk Bay and the Vistula Lagoon. It stretches 50 km on the territory of the Lagoon Region communes, from the Polish-Russian boundary right behind Piaski, to the Vistula estuary.
Spit area was created as effect of sand's accumulation, originally from erosion of Sambia Peninsula coast and sea sediments from south coasts of Baltic Sea.
On the beginning of 18th century due to the excessive use of trees, on the dunes lacked natural protective vegetation, processes related to the influence of wind on the terrain have started.
KINDS OF WIND INFLUENCE ON SHAPE OF TERRAIN
- Corrasion - mechanical erosion of the earth's surface caused when materials are transported across it by running water, waves, glaciers, wind or gravitational movement downslope. Efficiency is limited to area around 1 m above ground level.
- Deflation - wind process of moving little rock material to different place. Strictly depended on power of wind. can only work with uncosolidated forms or previously shredded by decay.
- Aeolian transport - moving material by wind, even against shape of terrain. Direction and moves are connected to power of wind, period of influence and material of surface.
- Accumulation - most popular effect of this process are dunes. They have shapes, outline and dimensions based on environmental conditions. In order to create it presence of flying sands, not covered by vegetation is mandatory.
Aeolus – in Greek myths ruler of winds, son of Poseidon and Melanippe, living on Liparian Islands.
Thanks to him Oddysseus achieved safe way on the sea.
On 90's scientists made research in order to have explanation of terrain geological history. Studies have shown that Spit was a band of unstable, sandy mounds, cut by natural channels through which the waters of the Baltic Sea overflowed. The water gutters were characterized by a short lifespan, but they were used by sailors. According to the hypotheses, these gutters were used by the Vikings and Goths, reaching today's Elblag. It was proved that one of the straits functioned until the 16th century and was located halfway between Krynica Morska and Piaski.
Camel Hump (also known as the Camel Ridge) to the highest peak of the Vistula Spit and the highest permanent dune in Europe.
It counts 49.5 m above sea level.
Questions/Tasks:
1. What is the name of influence by wind process which shaped terrain (common name)?
2. Which are destroying and which of them are building processes?
3. Wind suspension allows sands moving for A/ short distance B/ low altitude C/ many thousands kilometers distance and few kilometers altitude (pick A, B or C)
4. (not mandatory) Staying on the top of Camel Hump you see Gdansk Bay and Vistula Lagoon in the same time. Please, attach pictures made by you on cache's coordinates.
Please, send answers using private message in profile. Not by e-mail.
You can log cache immediately, without my reaction. If sth will be wrong with answers, I'll let you know.
Logs without answers can be deleted.
