Melafir - zastygła lawa z podkrakowskich wulkanów EarthCache
Melafir - zastygła lawa z podkrakowskich wulkanów
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(not chosen)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Melafir
wycieczka po skałach wulkanicznych w okolicach Krakowa |
Melafir
Na terenie Polski można wyróżnić cztery regiony ze śladami wyraźnej aktywności wulkanicznej. Są to Sudety, Dolny Śląsk, okolice Krakowa oraz Pieniny.
Na obszarze znajdującym się w Małopolsce można wyodrębnić cztery cykle wulkaniczne, które różnią się składem wypływającej magmy (tzw. intruzji). W Regulicach odsłonięcia znajdują się na terenie dawnego kamieniołomu oraz blisko drogi prowadzącej w kierunku Alwerni. W obu miejscach i ich okolicach wydobywano skałę do celów przemysłowych - używaną głównie przy budowie dróg.
Wulkany na tym terenie były najbardziej aktywne w końcowym okresie orogenezy waryscyjskiej - na przełomie karbonu i permu. Naukowcy obecnie wyróżniają w tych okolicach trzy wypływy lawy, które są przedzielone dwoma warstwami skał piroklastycznych. Skały powstałe z lawy nie zawsze wyglądają tak samo - można spotkać je w formie litej oraz zwietrzałej, a nawet jako strukturę przypominającą gąbkę. Badając skład mineralny skał można je zaliczyć do trachybazaltów lub trachyandezytów. W Polsce występuje one też pod lokalną nazwą Melafiru.
|
 |
W skałach pochodzenia wulkanicznego znajdujących się w tych okolicach występują pęcherze, które są wypełnione różnego rodzaju minerałami. Obok minerałów z grupy zeolitowych można napotkać w nich także kalcyt, a nawet kwarc. Szczególnie wartościowy jest monokrystaliczny kwarc, który w zależności od koloru posiada także inne nazwy. Zabarwiony na fioletowo jest znany jako ametyst, żółty to cytryn, przeźroczysty to kryształ górski a czarny to morion. Kwarc można spotkać także w wielu innych kolorach - tu wymieniłem tylko kilka najbardziej interesujących. Na terenie samego kamieniołomu znajdowano geody ametystowe o średnicy do 20 cm.
W czasie wycieczki GeoMaki znalazła kawałek skały z malutkimi kryształami górskimi, a ja dużo mniejszy zlepek kryształów (wielkości groszka). Pomimo niewielkiej wartości radość z ich znalezienia była ogromna.
|
Na górze mój groszek, na dole kamień z kryształkami znaleziony przez GeoMaki
|
|
 |
 Zadania:
1) Wulkany przez które wylała się lawa wybuchały w czasie orogenezy waryscyjskiej. Jak myślisz dlaczego w obecnym krajobrazie okolic brakuje charakterystycznych stożków wulkanicznych?
2) W którym punkcie można napotkać skałę wulkaniczną pokazaną na zdjęciu z kamieniem o strukturze gąbki?
Skoro pochodzi on z tego samego wylewu magmy co pozostałe skały, dlaczego aż tak bardzo różni się od nich wyglądem i strukturą?
Spróbuj określić w której warstwie skalnej - spągowej czy stropowej - można spotkać ten rodzaj skały?
3) W pobliżu punktu "Głaz" znajduje się duży kawałek kamienia z Melafiru. Zmierz go i oblicz jego masę. Przyjmij, że gęstość Melafiru to około 2,66 g/cm3.
Zgodnie z najnowszą wersją wskazówek do EC, skrytki mogą być logowane po wysłaniu odpowiedzi.
|
Odnajdź kamień i oblicz jego masę.
Pod lewym dolnym rogiem zostawiłem kilka fantów dla pierwszych odkrywców. |
Additional Hints
(No hints available.)