Memoriał Wolnego Słowa upamiętnia podziemny ruch wydawniczy lat 1976-1989, który walnie przyczynił się do upadku komunizmu. Dzięki pracy tysięcy twórców, wydawców, redaktorów, drukarzy, kolporterów i współpracowników w tzw. "drugim obiegu" wydano ponad 7000 książek i broszur, 3000 tytułów czasopism, a także około stu kaset audio i wideo. Podziemne gazety rozpowszechniano w nakładach sięgających 100 000 egzemplarzy, a książki - 20 000. Z publikacjami "drugiego obiegu" przynajmniej raz w życiu zetknął się co czwarty mieszkaniec Polski.
Memoriał Wolnego Słowa powstał przy ul. Mysiej, przed dawną siedzibą Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk, komunistycznego urzędu cenzury. Czarny pas w posadzce skweru symbolizuje interwencję cenzora, a jego przerwanie - zwycięstwo Wolnego Słowa.
Memoriał Wolnego Słowa wzniesiono pod patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego w 25. rocznicę wyborów parlamentarnych 1989 roku, symbolizujących koniec komunizmu w Polsce.
Free Speech Memorial honours the Polish underground publishing movement, active between 1976-1989, whose contribution was vital to the fall of communism. Thanks to dedication of thousands of writers, publishers, editors, printers, distributors, and their associates over 7,000 books and newsletters, 3,000 periodicals as well as around a hundred of audio and video cassettes were published. Some of the underground newspapers reached circulation of 100,000 and books - 20,000 copies. Every fourth person in Poland had contact with the so-called "second circulation".
Free Speech Memorial is situated in front of the former headquarters of the Main Office for Control of the Press, Publications and Public Performances, the communist censorship office at ul. Mysia. The black band symbolizes a censor's interferences while its end - the victory of Free Speech.
Free Speech Memorial was erected under the patronage of the President of Poland Bronisław Komorowski on the 25th anniversary of the parliamentary elections in 1989, which symbolize the end of communism in Poland.