Znajdujesz się przy Zespole Szkół w Dębem Wielkim, w miejscu dawnego dworku.
Pierwsze pisemne wzmianki mówiące o miejscowości Dębe Wielkie pochodzą z początku XV w. Pierwszy znany dokument pochodzi z 1503 roku. Stwierdza on, że Maciej Skup z Mińska sprzedał część wójtostwa w Dębem swemu wnukowi Janowi, synowi zmarłego Stanisława. Najstarszym dokumentem o istniejącym folwarku i dworze, tzw. „Dzierżawa Dembe” jest sprawozdanie z lustracji województwa mazowieckiego przeprowadzonej w 1565. Z dokumentu tego wynika, że wieś (folwark) dzierżawił wówczas Zygmunt Wolski - kasztelan czerski. Według opisu z 1565 r. Dębe i okoliczne wsie były majętnymi wioskami o dużej kulturze rolniczej. W czasie powstania listopadowego dwór był miejscem walk. W opisie bitwy jest wzmianka, że właścicielem dworu jest p.Jackowski. Zajrzyjmy też do ksiąg hipotecznych. W 1873 r. Aleksander Zaszewski w drodze przymusowego wywłaszczenia sprzedaje majątek za 33,3 tys. rubli Chaimowi Zeleg Zysmanowi. Po jego jego śmierci dobra przechodzą na własność jego żony Fajgi i dzieci Abrachama, Belę i Zaję. W 1877 r. majątek nabywa Ksawery Chreszczewski za 27 tys. rubli. W związku z budową kolei 2 morgi 200 prętów oddano pod budowę trasy kolejowej. W 1898 r. po śmierci Ksawerego Chraszczewskiego majątek zostaje rozparcelowany między wdowę i dzieci. W 1910 r. Wanda Chraszczewska sprzedała 904 morgi Józefowi Konstantemu i Zofii Katarzynie Tabiszewskim za 33 tys. rubli. W 1929 r. po śmierci Józefa Tabiszewskiego majątek dziedziczą po nim jego synowie Władysław i Kazimierz oraz wdowa. W 1930 r. Fabryka Przetworów Kartoflanych nabywa z majątku działkę 1,23 ha. W dniu 3 września 1939 roku, podczas bombardowania Dębego Wielkiego przez niemieckie bombowce, na dwór spadły przynajmniej dwie bomby zapalające, które przebiły drewniany dach pokryty gontami i spowodowały pożar na strychu. Mieszkańcy domu zaczęli ratować dobytek. Pierwszy na ratunek przybiegł ks. Zdebski – ówczesny proboszcz parafii Dębe Wielkie, następnie służba z czworaków i mieszkańcy Dębego Wielkiego. Dzięki pomocy okolicznych mieszkańców duża część dobytku zostałą uratowana. Dwór niestety spłonął doszczętnie. W 1946 r. w wyniku reformy rolnej 74,70 ha rozparcelowano między 19 nowych właścicieli. Część ziemi (ok. 3 ha.) przekazano na Skarb Państwa. Budynki folwarku zostały rozebrane a materiały budowlane z nich rozkradzione. Park dworski uległ dewastacji. Budynek dworu zlokalizowany był na terenie dzisiejszej szkoły podstawowej w Dębem Wielkim oddanej do użytku w grudniu 1962 roku, w którym placówka istnieje do dzisiaj. Pozostała po nim jedynie aleja wysadzana wysokimi drzewami i ciekawe opowieści najstarszych mieszkańców wsi.
morg - historyczna jednostka powierzchni używana w rolnictwie. Początkowo oznaczała obszar, jaki jeden człowiek mógł zaorać lub skosić jednym zaprzęgiem w ciągu dnia roboczego (dokładnie: od rana do południa), a jej wielkość wynosiła – zależnie od jakości gleby, zaprzęgu i narzędzi w Europie 0,33–1,07 hektara.
Pręt – historyczna miara długości i powierzchni. Polska miara długości, tzw. pręt nowy polski: 1 pręt nowy polski = 15 stóp = 4,22 metra. Miara powierzchni: 1 pręt = 1/12 część łana, około 1,5 ha
W pozostałosciach parku podworskiego znajdują się dwa pomniki: pamiątkowy głaz ufundowany przez mieszkańców miejscowości w 150 rocznicę Bitwy pod Dębem Wielkim (31.03.1831); krzyż z głazem ufundowany przez władze samorządowe w czerwcu 1998 r. żołnierzom Powstania Listopadowego - IV pułku piechoty poległym w dniu 31.03.1831.
O KESZU: Jest to dość łatwy multikesz, z krótkim spacerkiem. Kordy zaprowadzą Cię do pojemnika etapu I (podpowiedź jest właśnie do tego etapu), w którym znajduje się kartka z kordami i podpowiedzią do odnalezienia pojemnika finalnego. Miłej zabawy!
Cześć i Czuwaj!