Święta, święta i po świętach... Zostały po nich wspomnienia, prezenty od zajączka i być może kilka dodatkowych kilogramów. Rozmyślając nad tym ostatnim aspektem świętowania warto sięgnąć pamięcią do potraw, które pojawiły się na naszych stołach. Jednym z produktów, bez których nie sposób sobie wyobrazić Świąt Wielkanocnych są niewątpliwie pisanki.
Pisanka to jajo (zwykle kurze, chociaż spotyka się także jaja gęsie, kacze czy nawet strusie) zdobione różnymi technikami. W wielu krajach pisanki pojawiają się jako ozdoba wielkanocna, symbolizująca rodzącą się do życia przyrodę, w religii chrześcijańskiej są dodatkowo symbolem życia wiecznego i zmartwychwstania.
Pierwsze pisanki pochodzą sprzed 60 000 lat z Afryki (ozdobne, grawerowane jaja strusia), ze starożytnej Mezopotamii, Krety i Egiptu. Jajka farbowano także w antycznym Rzymie, a na ziemiach polskich pierwsze pisanki pojawiły się ok. X wieku, odnaleziono je np. na opolskiej wyspie Ostrówek.
W wielu krajach istnieją różnorodne tradycje związane z jajkami wielkanocnymi np.:
- Egg hunt, popularna w krajach anglojęzycznych zabawa polegająca na ukrywaniu przed dziećmi czekoladowych jajek, zarówno w budynkach, jak i na otwartych przestrzeniach oraz ich poszukiwanie. Zwycięzcą zwykle zostaje ten, który znajdzie najwięcej jajek.
- Cascarones, w krajach Ameryki Łacińskiej i Stanach Zjednoczonych tradycja wypełniania wydrążonych jajek papierowym confetti i ukrywania ich w różnych miejscach. Kiedy jajka zostaną znalezione, rozbija się je nad głowami uczestników zabawy, obsypując ich confetti.
- Egg rolling praktykowane w Wielkiej Brytanii i Niemczech toczenie jajek z pagórków .
- Egg tapping czyli bitwa na jajka. Gracze stukają ugotowane na twardo jajka o siebie, wygrywa ten, którego jajko najdłużej pozostanie nienaruszone. Przegrani muszą zjeść swoje jajka. W niektórych krajach przegrany zobowiązany jest zjeść jajka przeciwnika. Warto wspomnieć, że w Anglii odbywają się coroczne mistrzostwa świata w tej niezwyklej dyscyplinie.
- Egg dance - jajka kładzie się na podłodze, uczestnicy zabawy muszą tańczyć między jajkami nie uszkadzając ich przy tym.
W Polsce uroczyste śniadanie w niedzielę wielkanocną poprzedza dzielenie się poświęconym jajkiem.
W zależności od wykorzystanej techniki zdobniczej wśród wielkanocnych jajek wyróżnia się :
- Ażurki - wykonywane z wydmuszek jaj kurzych, kaczych, gęsich i strusich. Technika polega na nawiercaniu w skorupce otworów przy pomocy wiertarki i malutkiego wiertła. Wydmuszka z nawierconymi wzorami jest malowana najczęściej farbą akrylową. Można także wykonać ażurki czekoladowe.
- Drapanki - powstają przez drapanie ostrym narzędziem np. zewnętrznej barwionej powłoki jajka, technika spotykana głównie w Polsce i Austrii.
- Kraszanki - powstają przez gotowanie jajka w wywarze barwnym, dawniej uzyskiwanym wyłącznie ze składników naturalnych. Dawniej używano roślin, które pozwalały na uzyskanie różnych kolorów: np. płatki bławatka (niebieski), płatki ciemnej malwy (fioletowy), pędy żyta (zielony), obecnie częściej sięga się po barwniki syntetyczne. Kraszanki są zwykle pozbawione jakichkolwiek zdobień i ich cechą charakterystyczną jest jednolita barwa.
- Nalepianki – popularne zwłaszcza w dawnym województwie krakowskim i w okolicach Łowicza. Powstają przez ozdabianie skorupki jajka różnobarwnymi wycinankami z papieru.
- Pisanki - powstają przez rysowanie na skorupce gorącym roztopionym woskiem, a następnie zanurzenie jajka w barwniku. Jako narzędzi do pisania używano szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek.
- Oklejanki (naklejanki) są przyozdobione sitowiem, płatkami bzu, skrawkami kolorowego, błyszczącego papieru, tkaniny, również nicią lub włóczką wełnianą itp.
Znane są jeszcze inne rodzaje jajek wielkanocnych: m.in. rysowanki i skrobanki.
Tekst w oparciu o materiały z Wikipedii.
Kesz nie znajduje się na podanych koordynatach. Aby odkryć miejsce ukrycia pojemnika finałowego należy rozwiązać finałową zagadkę.
Uwaga: W skrytce znajdziesz kod bonusowy, który przyda Ci się w przyszłości!
N 50° 13.ABC
E 019° 01.DEF
A: Drapanka,
B: Ażurek,
C: Nalepianka,
D: Kraszanka,
E: Pisanka,
F: Oklejanka
