Odkryj początki Polski w swojej okolicy
Kiedy 1050 lat temu Mieszko I przyjmował chrzest, w dorzeczu Sanu gospodarowało plemię Lędzian. Uprawiali ziemie na żyznych lędach Sanu i Wiaru, pozyskiwali sól ze źródeł solankowych, a dla ochrony tych bogactw i własnych osad budowali grody, przez wielu historyków nazywanych Grodami Czerwieńskimi. Najważniejszy był gród przemyski, ponieważ ochraniał stały bród na Sanie i zabezpieczał strategiczne przejście w Bramie Przemyskiej. Według legendy został założony w VIII w. przez księcia Przemysława, według historyków w X w. przez Czechów z dynastii Przemyślidów. Bolesław Chrobry na terenie grodu zbudował pierwsze kamienne budowle: rotundę i palatium (pałac władcy), których fundamenty zachowały się do dziś. Z grodem współpracowały: punkt sygnalizacji optycznej na Kopcu Tatarskim, z którego roztacza się szeroka panorama na Bramę Przemyska i być może strażnica na wzgórzu Trzech Krzyży, strzegąca brodu na Sanie.
Na południe od Przemyśla znajdują się tajemnicze grodziska i kopce z okresu wczesnego średniowiecza: 435 m n.p.m. w Aksmanicach, Grabnik 461 m n.p.m, Magdalenka 393 m n.p.m., 260 m n.p.m. Nowe Sady oraz kopiec w Sólcy. Zbudowane zostały na stromych, trudno dostępnych wzgórzach górujących nad płaską doliną Wiaru. Dodatkowo chroniły je wysokie wały o konstrukcji ziemno-drewnianej i w wielu przypadkach suche fosy. Dawały schronienie ludności, zabezpieczały solanki. Tworzyły system obronny pogranicza. Poprzez kopiec w Sólcy miały bezpośrednią łączność wzrokową z głównym grodem w Przemyślu. [licencja CC BY]
Gród Przemyski
Według Długosza Gród Przemyski został założony w VIII wieku przez księcia Przemysława. Historycy datują go na przełom X/XI wieku i włączają go w skład Grodów Czerwieńskich. Bolesław Chrobry przyłączył Grodzy Czerwieńskie do Królestwa Polskiego, a na dziedzińcu drewnianego grodu zbudował murowany pałac (pallatium) i kościół (rotundę), których fundamenty zachowały się do naszych czasów. Kazimierz Wielki w miejsce drewnianego grodu zbudował murowany zamek zwany zamkiem Kazimierzowskim. W pobliżu zamku znajdowały się dwa tajemnicze kopce o niezbadanej genezie i funkcji. Zostały rozplantowane w trakcie urządzania od połowie XIX wieku parku zamkowego. W zachodnim krańcu tego parku wznosi się wzgórze Trzech Krzyży. Dziś jest przekształcone w wyniku budowy Twierdzy Przemyśl, ale niektórzy badacze twierdzą, że to tutaj mógł być pierwszy gród przemyski, inni że może przynajmniej pomocnicza strażnica broniąca stałego brodu na Sanie. [licencja CC BY]
Informacje praktyczne
Zapraszam na spacer po parku miejskim. Skrytka zawiera: logbook, ołówki, gadżety na wymianę, dla pierwszych znalazców monety wzorowane na piastowskich denarach, nawiązujące do 1050-lecia chrztu Polski. Pojemnik starannie odłóż na miejsce i przyciśnij kamieniem. Z powodu znacznego nachylenia terenu i drzew odczyty GPS mogą być nieprecyzyjne.