Zwycięstwo Hindenburga pod Tannenbergiem w 1914 r. nad siłami Imperium Rosyjskiego okrzyknięto jednym z największych w historii. W historiografii niemieckiej uznano je za drugą bitwę pod Tannenbergiem. Za pierwszą przyjęto bitwę pod Grunwaldem. Nie stroniono od porównań obu bitew i choć ta pierwsza była klęską – to jak przekonywano - w ostateczności doprowadziła ona do powstrzymania nawałnicy polsko-litewskiej na stolicę państwa krzyżackiego jaką w tym czasie był Malbork. Mimo przegranej udało się ocalić ówczesne państwo. Nie należy się dziwić, że po drugiej bitwie tannenberskiej – „rewanżu za Grunwald” - osoba głównodowodzącego zwycięską 8 Armią - feldmarszałka Paula Hindenburga urosła do rangi męża opatrznościowego, a jego wizerunki zaczęto symbolicznie umieszczać w licznych reprodukcjach np.: na tle murów malborskiego zamku. Sam Hindenburg jeszcze za życia stał się żywą legendą - osobą niezwykle popularną. Miasta prześcigały się w nadawaniu mu tytułu honorowego obywatela. Tylko do października 1914 roku feldmarszałek otrzymał ich 23! W roku 1915 na przykład, na „Hindenburg” przemianowano wieś... Zabrze na Górnym Śląsku. Spisane biografie i militarne czyny feldmarszałka do roku 1938 urosły do liczby 3,5 tysiąca pozycji!
Na fali tej popularności, w roku 1925, Hindenburg zdecydował się kandydować i wygrał wybory na prezydenta Republiki Weimarskiej. Podczas sprawowania prezydentury zaskarbił sobie sympatię większości Niemców. Pozwoliło mu to na wygranie kolejnych wyborów prezydenckich w roku 1932, a autorytet jakim się cieszył doprowadził wręcz do kultu jego osoby.
Dwa lata później, w roku 1934, Hindenburg zmarł. Pochowano go, 7 sierpnia 1934 – wbrew jego woli – w wybudowanym w latach 1924-1927 mauzoleum (pierwotnie był to monumentalny pomnik „Tannenberg-Denkmal”) znajdującym się na terenach między miejscowościami Sudwa i Olsztynek. W pogrzebie legendy uczestniczył Adolf Hitler, a sam obiekt przemianowano na Mauzoleum Hindenburga.
Od tego czasu Hindenburg, na masową skalę, stał się patronem ulic, placów czy szkół. Jednakże nie należy tu zapominać, że w okresie II Rzeszy (1871 - 1918) nie tylko Hindenburga otaczano kultem. Liczne pomniki wznoszono ku czci osób wybitnych i zasłużonych dla Cesarstwa Niemieckiego. Jak choćby Fryderykowi Wielkiemu czy kanclerzowi Bismarckowi. A, że ilość tych pomników szła w tysiące, co bardziej światli obywatele, ochrzcili tą patriotyczną nadgorliwość mianem „statuomanii”. I to nie tylko o same pomniki chodziło. Bismarckowi stawiano np. wieże, a Hindenburgowi kolumny.
I jedna z takich właśnie kolumn, ku czci Hindenburga, została wzniesiona na terenie naszego powiatu, na wzgórzu Gehlera (dawniej Hindenburghӧhe, obecnie Golska Góra 162 m. n. p. m.) w Goli Wąsoskiej, na północ od Wąsosza. Wzniesiona w roku 1914 Hindenburgsӓule to namacalny przykład wspomnianej statuomanii. Kolumna-statua pełniła również rolę znicza. Na szczycie bowiem zaopatrzono ją w obszerną misę, do której nalewano naftę. W święta i rocznice uroczyście zapalano ogień. Niejednokrotnie jego blask towarzyszył także bawiącym się na wzgórzu biesiadnikom. A trzeba wiedzieć, że nieopodal (150 m na wschód od kolumny) znajdowało się przygraniczne schronisko Grenzlandbaude, którego właścicielem był Otto Gerstenberg, a tuż obok gospoda Georga Beresa. Pobliski obszerny plac, zaraz za kolumną, to Halinówka, miejsce uroczystych zbiórek ale także i potańcówek.
Po II wojnie światowej kolumna, jako niemiecki pomnik na „prastarych słowiańskich ziemiach”, została zniszczona. Najpierw skradziono z niej misę na naftę. Potem niekonserwowana niszczała aby w końcu poddać się kilofom lokalnych poszukiwaczy skarbów. Jeszcze kilkanaście lat temu ta historyczna pamiątka była do odzyskania jednak jej obecny stan to już gruzowisko. Natomiast po wspomnianym schronisku zostało jedynie zarośnięte wgłębienie w ziemi... Oba obiekty można jeszcze podziwiać na dawnych zdjęciach i widokówkach, co pt. keszerom jako dodatek do tekstu prezentujemy.
Kesz to mały, zamaskowany pojemnik ukryty na trochę „pływających” kordach, stąd nasza podpowiedź: w miejscu dawnej kolumny Hindenburga, a nawet... Zawiera logbook i certyfikaty dla znalazców. Prosimy jednak o dokładne jego maskowanie, gdyż wzgórze to, wbrew temu, że opuszczone, jest często odwiedzane przez miejscowych o czym świadczą „pozostałości”.