W dniu 1 września 1939 roku wybuchła II wojna światowa. Wkrótce potem rozpoczęła się okupacja niemiecka.
Północne Mazowsze zostało włączone w skład III Rzeszy na mocy dekretu A. Hitlera z 8 października 1939 roku. Uznano te obszary za „niemiecki obszar osadniczy”.
Państwo niemieckie podzielone były na prowincje, rejencje, powiaty i gminy.
Obszary gminy Obryte włączono do prowincji Prusy Wschodnie i utworzono dla nich rejencję w Ciechanowie (Regierungsbezirk Zichenau). Rejencja podzielona była na powiaty: ciechanowski, makowski, mławski, pułtuski z gminą Obryte, płoński, przasnyski, ostrołęcki i sierpecki.
Granice dawnych powiatów nie zawsze pokrywała się z nowymi. Na czele powiatów stali niemieccy landraci. W rejencji ciechanowskiej utrzymano podział na gminy, ale połączono je w tak zwane obwody urzędowe (Amtsbezirke). Polscy urzędnicy pracowali w nich tylko na podrzędnych stanowiskach o ile znali język niemiecki. W rejencji ciechanowskiej zamknięto polskie szkoły, biblioteki. Na porządku dziennym była walka z polską kulturą. W tym rejonie celem było wynarodowienie Polaków lub zastąpienie ich niemieckimi kolonistami.
Gmina Wyszków należała już do Generalnej Guberni i powiatu warszawskiego.
Rząśnik znalazł się w strefie przygranicznej. Te obszary objęły inne normy prawne.
Okupant w dniu 28 listopada 1939 roku wydał zarządzenie „o zarządzie gmin polskich” dla terenów Generalnej Guberni. Gminy stały się odtąd narzędziem władz okupacyjnych.
Władze niemieckie zniosły samorząd wiejski. Rozwiązano rady gminne, zarządy gmin i rady gromadzkie. Pozostały tylko organy wykonawcze,wójt i sołtysi oraz urząd gminy z sekretarzem. Niemcy nie mogli zastąpić całego aparatu administracyjnego swoimi ludźmi. Przedwojenni wójtowie i sołtysi najczęściej pozostawali początkowo na swoich stanowiskach. Odsetek Niemców wśród nich był znikomy. Wójtowie i sołtysi stali się funkcjonariuszami niemieckich starostw. Do ich głównych zadań należała organizacja kontyngentów oraz wyznaczanie ludzi do pracy przymusowej. Mieli też obowiązek wskazywania osób współpracujących z podziemiem oraz osób ukrywających się (np. Żydów). Wójtowie i sołtysi organizowali prace szarwarkowe na rzecz Niemców.
Władze niemieckie zezwoliły na powstanie komisji doradczych przy wójcie, jako organie doradczym. Jednak pełnię odpowiedzialności ponosił wójt. Komisja mogła doradzać w sprawach realizacji zarządzeń niemieckich, dbać o estetykę wsi, organizować pomoc społeczną. Komisja stanowiła coś w rodzaju „okupacyjnego samorządu”. Wielu wójtów, sołtysów i doradców pełniło swoją funkcję z polecenia podziemia.
Wójta mianował starosta i zatwierdzał szef okręgu (dystryktu). Starosta miał pełną władzę nad wójtem, kontrolował go i mógł uchylić każdą jego decyzję lub zmienić jego zarządzenie.
Wójtowie i sołtysi mieli obowiązek dokładnego wypełniania poleceń władz okupacyjnych, byli za to osobiście odpowiedzialni. W trudnych warunkach okupacyjnych ludzie ci przyjmowali różne postawy. Niektórzy spośród polskich wójtów i sołtysów starali się łagodzić los swych współrodaków z narażeniem własnego bezpieczeństwa; zdarzały się jednak wypadki kolaboracji.
Obok oficjalnych struktur władz gminnych wyznaczanych i kontrolowanych przez Niemców istniały też struktury polskiego państwa podziemnego. Każda gmina w ówczesnej Polsce miała podziemnego, konspiracyjnego wójta.
Do stycznia 1945 roku obszar współczesnej gminy Rząśnik pozostawał pod okupacją niemiecką podzielony między III Rzeszę i Generalną Gubernię