Archikatedra gnieźnieńska, zwana Matką polskich kościołów jest jednym z najstarszych polskich kościołów. Od ponad 1000 lat pełni funkcję głównej świątyni metropolii gnieźnieńskiej.
Pierwsza chrześcijańska świątynia na Wzgórzu Lecha została wzniesiona na niedługo po chrzcie władcy Polan Mieszka I, a jej fundację przypisuje się jego żonie, księżnej Dąbrawie. To w niej pochowano ciało świętego Wojciecha, który w 997 roku wyruszył z Gniezna z zamiarem nawracania pogańskich Prusów i zginął w ich kraju śmiercią męczeńską. Przez ten pochówek święty Wojciech stał się patronem młodego polskiego Kościoła, a miejsce jego spoczynku: obiektem kultu i pierwszym chrześcijańskim sanktuarium na piastowskich ziemiach.
To tutaj koronowali się następujący władcy:
- 1025 - Bolesław Chrobry
- 25 grudnia 1025 - Mieszko II Lambert
- 25 grudnia 1076 Bolesław II Szczodry
- 26 czerwca 1295 - Przemysł II
- sierpień 1300 - Wacław II
Najważniejszymi zabytkami w katedrze są sarkofag z relikwiami świętego Wojciecha oraz wykonane z brązu i osadzone w południowym wejściu monumentalne Drzwi Gnieźnieńskie z XII wieku, na których przedstawiono sceny z życia i męczeństwa św. Wojciecha. Warto również zwiedzić podziemia, w których można zobaczyć kamienne pozostałości poprzednich świątyń, resztki pogańskiego paleniska kultowego, liczne grobowce kamienne.
Przy podejmowaniu kesza zachowań ostrożność i szacunek należny miejscu kultu. Uważaj na mugoli.