W trzecim tomie „Psie lata” trylogii Güntera Grassa ważną postacią jest Tulla Pokriefke, córka Erny i Augusta, którzy wyemigrowali z Ostrowitego do Gdańska. Jej kuzyn Harry Liebenau pisze w liście do niej:
„Ty dostałaś na chrzcie imię Urszula, ale od początku wołali na ciebie Tulla. Imię to wywodzi się prawdopodobnie od kośniewiackiego wodnika, Thuli, który miał swoją siedzibę w Jeziorze Ostrowickim i bywał różnie pisany: Duller, Tolle, Tullacz, Thula albo Dul, Tul, Thul. Mieszkając jeszcze w Ostrowitem Pokriefkowie dzierżawili moczary nie opodal jeziora, przy szosie do Chojnic. Od połowy czternastego wieku aż do urodzenia Tulli w tysiąc dziewięćset dwudziestym siódmym Ostrowite było pisane następująco: Ostirwig, Ostirwich, Osterwig, Osterwyk, Ostrowit, Ostrowite, Osterwieck, Ostrowitte, Ostrów, Kośniewiacy mówili Ołsztrchołwite. Polski źródłosłów nazwy Ostrowite, słowo „ostrów”, oznacza wyspę na rzece lub jeziorze; bo pierwotnie, czyli w czternastym wieku, wieś Ostrowite znajdowała się na wyspie pośrodku Jeziora Ostrowickiego. Olchy i brzozy okalały jego rybne wody. Prócz karpi i karasi, płoci i nieodzownego szczupaka jezioro kryło w sobie cielę z czerwoną plamką na czole, które koło świętego Jana przemawiało ludzkim głosem, legendarny most skórzany, dwa wory żółtego złota z czasów husyckich najazdów i kapryśnego wodnika: Thulę Dullera Tula”.
Günter Grass: Psie lata. tłumaczenie Sławomir Błaut. Wydawnictwo Morskie, 1990.pozostawili po sobie cmentarzysko kamiennych grobów ciałopalnych. Śladami tej osady są jamy osadnicze i piece. Znaleziono w nich dużą ilość naczyń, kości zwierzęcych oraz brązową igłę. W II wieku naszej ery pojawili się w Ostrowitem przedstawiciele ludności tzw. kultury wielbarskiej, utożsamianej przez badaczy z ludem zwanym Gotami. Pozostałością po tej ludności są jamy osadnicze, piece wapienne i metalurgiczne oraz liczne przedmioty metalowe, paciorki i monety. W początkach wczesnego średniowiecza nastąpiła kilkusetletnia przerwa osadnicza. Ludzie powrócili nad Jezioro Ostrowite dopiero w połowie XI wieku. Powstała tu duża osada i cmentarzysko, na którym zmarłych chowano według obrządku charakterystycznego dla początków chrześcijaństwa. Pod koniec XIII wieku doszło do katastrofy ośrodka. Przyczyna upadku osady nie jest znana. Być może związek z nią miało opanowania Pomorza przez Krzyżaków.