In de eerste helft van de jaren '40 schudde de wereld op haar grondvesten door de grootste oorlog ooit. Het gevolg: Vele miljoenen slachtoffers en enorme schade. Ook onze streek bleef niet gespaard. Zelfs nu, 70 jaar later, worden we tijdens cache-tochten door het Limburgs land nog altijd herinnerd aan de oorlog, o.a. door overgebleven bunkers en monumenten. Tijd om die monumenten eens in een serie caches onder te brengen!
Op 10 mei 1940, in alle vroegte viel het machtige Duitse leger Nederland en België binnen. Hoewel deze twee kleine landen al ruim van tevoren soldaten op strategische posities hadden gestationeerd, kostte het de Duitsers weinig moeite om Limburg te overrompelen. Vooral de Nederlanders, die zich meestal moesten verdedigen met antiek materieel en te zwakke wapens, werden letterlijk weggevaagd.
Eén van de belangrijkste Nederlandse verdedigingslinies lag aan het toen nog jonge Julianakanaal. Elke sluis of brug over het kanaal die een potentiële oversteekplaats was voor het oprukkende Duitse leger moest koste-wat-kost verdedigd worden of desnoods zelfs vernietigd.
In Roosteren stond men voor een grote uitdaging. Hier moest men een sluis én twee bruggen verdedigen. Ook bevond zich direct in het verlengde van deze overgang de Maasbrug van Maaseik. Daarvoor waren er hier meer soldaten gelegerd dan elders. Ze behoorden tot verschillende regimenten. Een eind achter de linie stond bovendien een stuk artillerie opgesteld. Dit kanon van het type 6-veld was in 1940 nog net geen 50 jaar oud.
kanon 6-veld
Juist ook vanwege dit strategische belang begon de Duitse aanval op de brug en de sluis bij Roosteren vroeger dan op andere plaatsen. De Duitsers was er alles aan gelegen om de Maasbrug ongeschonden in handen te krijgen en zo een snel tot diep in België door te dringen. Op de grens bij Susteren kwam het diep in de nacht al tot schermutselingen tussen Duitse soldaten en Nederlandse grenswachten. Hoewel de meeste posten snel op de hoogte gebracht konden worden, lukte het verklede Duitsers toch om met oude wachtwoorden langs verschillende controleposten te komen.
De bruggen van Roosteren eind jaren '30: De brede verkeersbrug en daarnaast de smallere brug voor de stoomtram. Aan de overzijde is nog vaag een wachtpost zichtbaar.
In de nacht van 9 op 10 mei 1940, rond half 4 's morgens werd aan kapitein Braun, compagniescommandant van de 6de reserve grenscompagnie, de melding gedaan dat er een groep van ca. 15 Nederlandse marechaussees bij de brug was aangekomen, onder leiding van ene kapitein Willems. Kapitein Braun reed per auto naar de brug, vergezeld van sergeant Spieker van de politietroepen. Op het moment dat beiden uit de auto waren gestapt openden de als marechaussees verklede Duitsers het vuur. Zowel Braun als Spieker raakten dodelijk gewond. Het vuur werd onmiddellijk beantwoord door de bewakers van de brug. Hierbij kwamen verschillende Duitsers om het leven en raakten een aantal anderen gewond.
Na een verbeten strijd bleek de overmacht echter te groot voor de Nederlanders. De soldaten die nog in leven waren zagen geen andere mogelijkheid dan zichzelf over te geven. Ze werden gedwongen om te helpen de Duitse gewonden te verzorgen en af te voeren. De meeste Nederlandse gewonden werden aan hun lot overgelaten.
Eén van de soldaten die de aanval overleefde vertelde later zijn verhaal: De aanvallers waren zo goed vermomd, dat hij pas doorhad dat het Duitsers waren toen hij gedwongen werd om de gewonde kapitein Willems te verzorgen, die onder de Nederlandse nep-kleding zijn Duitse uniform droeg. Bovendien zaten er in de groep 'Marechaussees' veel voormalige Nederlanders, die na de machtsovername van Hitler met hem waren gaan sympathiseren. De meesten van hen spraken nog erg goed Nederlands, wat de misleiding voor de bewakers alleen nog maar groter maakte.
Bij de aanval op de brug van Roosteren sneuvelden 5 Nederlandse soldaten, waaronder kapitein Braun en sergeant Spieker. De soldaten Luttgens, Munnich en van Rozendaal werden gedood tijdens het felle vuurgevecht dat ontbrande.
Acht mannen werden gedood bij de zuidelijker gelegen brug van Illikhoven. Deze brug werd door de Nederlanders met succes opgeblazen. Toen de Duitsers vervolgens met artillerie de westelijke oever beschoten, kregen twee kazematten een voltreffer te verduren. In de kazemat met het nummer 64 bevonden zich sergeant Vonken, korporaal Vanhouttem en de soldaten Vaessen en Teeven, in kazemat 66 zaten korporaal de Lang en de soldaten Aretz, Bellen en Tilmans. Al deze mannen werden tijdens de artilleriebarrage gedood. Sergeant Bekx en soldaat van Kaam raakten zwaargewonden maar konden hun verhaal navertellen.
Soldaat Lamers trof eenzelfde lot, maar dan in kazemat 72, halverwege tussen de bruggen van Roosteren en Echt. Hier deden Duitsers een geslaagde poging om het kanaal met rubberbootjes over te steken. Toen de Nederlanders zich overgaven merkten ze dat er iemand ontbrak. Lamers werd dood aangetroffen in de kazemat.
Soldaat Lebartus Stanneveld was kanonnier bij het kanon 6-veld. Toen bleek dat de Duitsers het kanaal overgestoken waren sommeerde hij zijn kameraden om zich terug te trekken richting Maas. Zelf bleef hij achter om rugdekking te geven. Volgens ooggetuigen vocht hij als een wilde om de Duitsers tegen te houden. Hij werd gedood toen hij een slagaderlijke bloeding in zijn hals opliep, waarschijnlijk veroorzaakt door een kogel of een granaatscherf.
vlnr, boven: Soldaat Lamers, sergeant Spieker, kapitein Braun, soldaat van Rozendaal en soldaat Stanneveld. Onder: Soldaat Munnich en soldaat Luttgens.
vlnr, boven: Soldaat Vaessen, korporaal de Lang, sergeant Vonken, korporaal Vanhouttem en soldaat Tilmans. Onder: Soldaat Aretz, soldaat Bellen en soldaat Teeven.
Doordat er bij het begraven van de soldaten een administratieve fout werd gemaakt, staat op de graven van alle soldaten dat ze behoorden tot de 6e reserve grenscompagnie en dat ze allemaal sneuvelden bij Roosteren.
De plaquette werd op 10 mei 1949 onthuld. In die tijd hing de plaquette aan de westelijke zijde van de brug. Na de sloop van de sluizen en de vervanging van de brug werd ze in 1967 aangebracht in een stuk kapotgeschoten kazemat. Dit stuk beton is overigens niet afkomstig van een kazemat uit de buurt. In de jaren 2000 werd de brug verhoogd. Het monument moest opnieuw wijken en kwam enkele meters verderop te staan. Van deze gelegenheid werd gebruik gemaakt om het volledig te restaureren. Tijdens het maken van de plaquette werd de foutieve informatie van de Oorlogsgravenstichting overgenomen. Dit is achteraf nooit veranderd.
het monument voor de laatste verbouwing
Deze cache maakt deel uit van een serie. De caches in deze serie zijn:
'40-'45: Kapelaan Berix (GC2PEZJ)
'40-'45: Veer Berg-Meeswijk (GC2PEXA)
'40-'45: Brug Obbicht (GC2PER6)
'40-'45: Sluis Born (GC2PEP0)
'40-'45: Brug Roosteren (GC2TV5X)
'40-'45: Sittard War Cemetery (GC2TV9R)
'40-'45: Roy L. Booher (GC2TQC1)
'40-'45: Jürgen G. Krohnke (GC2X5V3)
'40-'45: RCAF Bomber Crew (GC2X60A)
'40-'45: Schepenkerkhof (GC2X6KF)
Alle caches bevatten een bonusgetal. Als u ze allemaal hebt kunt u op zoek naar de bonuscache (GC2X6MV).
Hebt u één of meer caches gevonden voor het getal er was? Stuur dan even een bericht met daarin de gevonden caches en de logdata, dan stuur ik de bonusgetallen zo snel mogelijk naar u terug!
Wilt u verder lezen over dit thema? Lees hier nog meer verhalen over oorlogsmonumenten in Limburg!
