"In de
driehoek tussen Putten, Nijkerk en Barneveld liggen vier
landgoederen: Appel, Blarinckhorst, Gerven en Hell. De Appelroute
doorkruist voor een groot deel dit bijzonder waardevolle
landgoederenlandschap in de Gelderse Vallei. Het is een mooi
afwisselend landschap dat bestaat uit licht glooiende akkers en
weilanden omzoomd door houtwallen. De landgoederen kenmerken zich
door een sterke verweving van landbouw en natuur Er zijn zeventien
pachtboerderijen aanwezig. Drie landgoederen waren tot 1991 in
bezit van één eigenaar: Jonkheer mr FJC.
Schimmelpenninck, ter plaatse bekend als 'jonker Frits'. Zijn
behoudende visie 'wat mooi en goed is, behoeft geen verandering'
heeft ertoe geleid dat de landgoederen nog in oorspronkelijke staat
verkeren. De pachtboerderijen en de overige woningen zijn
monumentale cultuurgoederen. Bij een aantal boerderijen zijn nog
schaapskooien, hooibergen en bakhuizen aanwezig. De landgoederen
kennen voornamelijk zandwegen, alleen de verbindingswegen tussen de
gemeenten zijn verhard." Tot zover de intro van de Appelroutegids
verkrijgbaar bij de VVV in Voorthuizen.
Deze cache
voert u over landgoed Hell en is de derde uit een serie van vier,
waarbij alle vier landgoederen zullen worden bezocht. Deze cache
staat geheel los van de caches Gerven
'Op de koffie bij de jonker' en Blarinckhorst
'Wie is de Mol?', maar is wat beleving de derde.
De route begint nabij hoeve 't
Rensselaar, een historische plek waar het geslacht Van Rensselaer
zijn oorsprong heeft. Dit is een rode draad van het verhaal. Een
verhaal waarbij u een rol kunt spelen. Als u tenminste durft te
dromen......
Killiaen van Rensselaer (1585 -
1643)was een Nederlandse diamanthandelaar, die door zijn kolonie
Rensselaerswijck in Nieuw-Nederland grote invloed heeft gehad op de
Amerikaanse koloniale geschiedenis.
Bij de oprichting van de West-Indische Compagnie in 1621 was
Killiaen daarin hoofdparticipant, en tevens bewindhebber van de
Kamer van Amsterdam. Namens die Kamer was hij ook bewindhebber van
de WIC zelf. De Amsterdamse kamer werd belast met het beheer van
Nieuw-Nederland. Killiaen had grote belangstelling voor het
particulier koloniseren van Nieuw-Nederland door middel van
patroonschappen, een soort subkolonie in het grotere geheel van
Nieuw-Nederland. Zijn Veluwse komaf is daarbij zeer waarschijnlijk
van grote invloed geweest.
In 1629 stelde de WIC de "Vrijheden en Exemptiën" vast. Deze
bevatten de basisregels voor het stichten van een patroonschap in
Nieuw-Nederland. Killiaen meldde zich meteen aan als patroon voor
een kolonie rond Fort Oranje (tegenwoordig Albany) aan de
Noordrivier (tegenwoordig de Hudson rivier). Hij kocht er land van
de indianen (Mohawk)en ging een samenwerkingsverband aan met zijn
medebewindhebbers Albert C. Burgh, Blommaert en Godijn. In 1631
trad hij af als bewindhebber van de Amsterdamse Kamer van de WIC en
wijdde zich vanuit Amsterdam aan de verdere ontwikkeling van zijn
nieuwe kolonie, die hij Rensselaerswijck noemde.
Het patroonschap Rensselaerswijck besloeg het grootste deel van de
gemeenten Albany en Rensselaer in de staat New York, en een deel
van de gemeenten Columbia en Greene.
De gemeente Rensselaer en de stad Rensselaer in de staat New York
lagen oorspronkelijk in Rensselaerswijck en zijn indirect dus naar
Killiaen van Rensselaer vernoemd. De prominente New Yorkse familie
Van Rensselaer zijn allen directe afstammelingen van Killiaen van
Rensselaer. Het onstaan van het stadje Guilderland (Gelderland of
Guldenland) heeft alles te maken met deze cache. Alleen een beetje
anders. Een klein beetje.
Oh, wat was het
broeierig warm en het wilde nog niet echt lukken, het maken van een
historisch verantwoorde cache. Zweetdruppeltjes kriebelden in mijn
nek. Een mooie cacheroute was lastig te maken ditmaal , en een
verhaal? Ondoenlijk. 't Zit niet mee. Wel een mooie plek om te
parkeren, dat wel, maar daar blijft het bij. Enfin, er is een
begin. Maar dan? Enigszins vertwijfeld blijf ik bij de auto staan
en bekijk een vreemd uitziende boom die vlakbij staat. Een tak
steekt hoog in de lucht.
Omdat het in de verte onweert,
zoeken we even een plekje op het mos en wachten de bui af. Boven
mijn hoofd was een dikke spin bezig haar web te maken. Ze spon
kunstig aan het vangnetje. Genietend van het schouwspel keek ik
nogmaals naar de vreemde boom. Deze werd echter steeds
waziger en............
Plotseling slaat de bliksem in
de lange tak. Houtsplinters spatten in het rond en een
doordringende brandlucht golft over ons heen. De lucht rondom ons
heen wordt min of meer gebakken.
(Bekijk nu de animatie
aandachtig en klikkerdeklik dan op het plaatje voor het
bijbehorende geluidsfragment. Dit helpt om de rest van het verhaal
beter te begrijpen.)
Na een tweede inslag stijgt er
een wolk stoom uit een van de wortels van de vreemde boom omhoog.
De tak is halverwege afgebroken en rookt nog wat na. Ik geloof mijn
ogen niet als de wolken rook en stoom zijn opgetrokken. Aan de voet
van de gehavende boom staat een jongeman met sluik zwart haar. Hij
kijkt me hulpeloos, zelfs een tikje mistroostig aan. Voorzichtig
loop ik naar de man toe en naderbij gekomen begroet hij me met
gekruiste armen en knikt minzaam met zijn hoofd.
'Mijn naam
i$ $akayengwaraton, stamlid van de Kanyenkehaka of zoals de
'witten' zeggen: Mohawk. Mijn naam betekent 'optrekkende
nevelen'.
'Ik ben Goudflitter', zei ik
verbaasd, 'en mijn naam betekent 'Zoekt zich vaak een slag in de
rondte', maar wat wat hoe wie ben je en ... waar kom je ineens
vandaan?' Over zijn vreemde S-klank die een soort hoge bijna
onhoorbare fluittoon was, had ik het nog maar even
niet.
De jongeman ging zitten
en trok zijn benen onder zich. Rustig begon hij te
vertellen.
'Op 4 juli 1776, de
dag van de Onafhankelijkheid in ben ik in het verre land geboren.
Mijn vader wa$ Jeremiah van Ren$$elaer. Mijn moeder
wordt Konoronkhwa genoemd, "
Degene die ik lief heb". Zij heeft jarenlang zijn drie kinderen
opgevoed, toen zijn vrouw op jonge leeftijd overleed. Jaren later
bleek ze zwanger. Het wa$ publiek geheim dat Jeremiah mijn vader
i$. Ik heb du$ drie 'witte' broer$, maar volgen$ Mohawk traditie
loopt de familieband lang$ de vrouwelijke lijn. Kort na mijn
geboorte, overleed mijn vader Jeremiah. Hij heeft me een groot $tuk
land nagelaten, land waar in vroeger tijden onze
naam Kanyenkehaka of Men$en van de plek van de
vuur$teen vandaan komt. Een prachtig gebied, echter alleen maar
$tenen en zand, zand en nog een$ zand. Geen vruchtbare gronden voor
de verbouw van wat voor gewa$ dan ook. Niet$ i$ er met dit land te
beginnen.'
'Omdat ik du$ deel$ bloed
heb van Mohawk en uw volk van lage landen, ben ik hier op zoek naar
de reden van deze nalaten$chap. Deze rei$ i$ mijn laat$te hoop om
mijn onru$t te $toppen. Ander$ ben ik gedoemd om altijd te blijven
dwalen in twee werelden. Ook op deze plek liggen de wortel$ van
mijn be$taan. Ergen$ hier zal de $leutel tot mijn geluk liggen. Dan
zal ik de gegeven 'witte' naam $t€ph€n van
R€n$$€laer
kunnen aanvaarden. Ik hoop dat ik ooit mijn ru$t kan
vinden...'
Alsof het de gewoonste zaak van
de wereld was, knikte ik maar eens begrijpend. Het hele verhaal
leek me vreemd maar hoe moest ik deze gekwelde arme drommel
helpen?? Hij zag mijn twijfel en pakte een kleurrijk versierde
steen die met een leren riempje om zijn hals hing en gaf het
me.
'Dit i$ het enige wat ik mee
kreeg, en $ind$ dat de $tamoud$te me dit gaf om mijn weg te vinden
naar ru$t en vrede te vinden i$ de onru$t alleen maar groter
geworden. Maar juist vannacht kreeg ik een vi$ioen. Vele, vele
men$en met een vreemd voorwerp in de hand wezen me de weg. Gekleed
voor een grote tocht, met bepakking op de rug, al$of ze de trek van
de bizon$ op de grote vlakte volgden. Een $oort vui$t$teen wee$ hun
de weg die ze moe$ten volgen. De weg naar mijn droomland. Ik zou
een teken krijgen als ik de sleutel van 't geluk had gevonden, en
mijn witte naam kan aanvaarden'
Hmm. Het amulet voelde goed
aan. Lag goed in de hand en de versiering was duidelijk maar
kunstig aangebracht. Ik besloot hem te helpen.
WP1 (op de plek van de
ontmoeting). Tja, wat van belang is, is een goede start. Het is
makkelijk om over wat geld te beschikken. Wat je dus nodig hebt is
startkapitaal.
Sakayengwaraton liet een
buideltje zien met daarin een paar schitterende heldere
kristallijne stenen. Een handelaar had er misschien best wat voor
over. Wellicht net genoeg om een klein huisje te bouwen. Als
vanzelf begon ik te
lopen. Het amulet
stevig in de hand geklemd.
WP2: Het bracht ons bij een
klein huisje waar enkele kippen rondscharrelden. 'Ik zal je laten
zien hoe hier het barre zand is bedwongen en wat er voor nodig is
om toch nog iets te kunnen verbouwen. Bouw eerst een niet al
te groot huis op een mooie plek. Begin klein bijvoorbeeld met een
paar kippen. Als je meer eieren hebt dan je zelf nodig hebt, kan je
die verkopen in een stad. Zo kan je verder met de volgende stap. In
een dorp wat zuidelijk van hier schijnt dit goed te
werken.'
WP3: De steen wees ons de weg.
'Zorg voor een goede aan en afvoer van je producten. Goede wegen
zijn hiervoor belangrijk. Daar zal je altijd profijt van
hebben'. Sakayengwaraton leek nog niet erg geïnteresseerd, en we
maakten ons op voor de volgende etappe.
WP4: Hier keken we uit over
uitgestrekte heidevelden. Een grote kudde schapen werd door een
aantal herders over de vlakte geloodst. Het leek erop
dat Sakayengwaraton het
aanblik beviel, maar of hij helemaal tevreden was over het
schouwspel was nog onduidelijk. Ruimte en grond, onmisbaar voor de
mens.
'Kijk, de heide is voor ons hier heel
belangrijk. Dagelijks graast hier een grote kudde schapen. 's
Avonds gaan die naar de schaapskooi en de mest die wordt
opgevangen. Telkens plaggen we wat heide af, en samen met de mest
is dit onze manier om de zandgrond vruchtbaar te maken. Om
één hectare grond te bemesten, heb je tien hectare
heide nodig. En van de schapenwol maken we kleding. Maar de
heide geeft nog meer. Al die gele puntjes daar verderop zijn
bijenkorven. Zij geven ons honing, gezond voor jong en oud en
bijenwas voor de kaarsen '
Dat bijen als vee gehouden
konden worden, leek hem zowat onmogelijk. Om hem een beetje uit de
tent te lokken beloofde ik hem een korf, dan kon hij het zelf
proberen.
WP5: Met zijn bijenkorf in het
vooruitzicht, besloten we het amulet maar weer te volgen en kwamen
bij het volgende onmisbare element. 'Water is van levensbelang.
Teveel is slecht, maar te weinig is ook niet goed. Zorg dat je
altijd water in de buurt hebt, ook voor het drenken van het
vee'.
WP6: 'Wat ook belangrijk is
voor een modern boerenbedrijf is hout. Hout als brandstof, maar ook
timmerhout en zelfs klompen.' Deze had hij al bij het kleine
huisje gezien, heel wat anders dan zijn met berkenbast beklede
leren schoeisel. 'Maar als je meer grond vruchtbaar gemaakt hebt,
heb je ook meer hout nodig. Zorg dus dat je niet al het bos kapt,
maar ga daar goed mee om'.
WP7: Ik begon er plezier in te
krijgen. Het leek erop dat het steentje alles liet zien. Op dit
punt kwam duurzaamheid aan de orde. 'Als je het bouwhout eerst
enkele jaren laat 'wateren', gaan alle voedingstoffen eruit, en
wordt het hout hard en zal jaren meegaan. Werk alleen met duurzaam
hout wat nauwelijks kan rotten. Je moet dus altijd vooruit denken.
Bouwen betekent al jaren daarvoor plannen maken. Hier is een
bosvijver waar het timmerhout gewaterd kan worden.
Sakayengwaraton begreep dit.
Dit was immers ook de gedachtegang van zijn volk, de de natuur
gebruiken, maar haar tevens respecteren.
WP8: Het volgende punt
kwam in zicht. Het punt Groei. 'Hier kan je zien als je alle zaken
goed hebt gedaan, er groei en voorspoed ontstaat. Dit is de
bedoeling. Zorg dat er wat over blijft om te kunnen groeien. Dat
betekent ook dat je niet alles meer alleen kan, maar dat je mensen
in dienst moet nemen. Alleen als je daar ook goed voor kunt zorgen,
dan pas heeft het hele bedrijf de kans om tot grote bloei te komen.
Maar zorg ook voor ons nageslacht. Plant jonge bomen als je grote
bomen hebt gekapt.'
We besloten hier even te gaan
zitten in de jonge beukenaanplant en keken over de golvende
roggevelden uit, die met zware aren wachtten om geoogst te worden.
Rogge betekent voedsel. De roggehalmen worden voor allerlei zaken
gebruikt, naast simpele dakbedekking kan men er ook bijenkorven van
maken.
WP9: Hier kwamen we op het
kruispunt van het leven. Momenten van beslissingen nemen. 'Vanaf
hier geeft jouw amulet ons geen aanwijzingen meer en zal je het
zelf moeten doen. Hier kan je je zoektocht vervolgen naar
Amsterdam, waar je familie de bloeiende diamanthandel heeft, maar
ook is er een weg naar de schepen die je weer terug brengen naar je
geboorteland.'
Sakayengwaraton stond inderdaad
op het kruispunt van zijn leven. Twee brede wegen lokten hem naar
verre oorden. Slechts de weg terug en nog een klein onbelangrijk
pad bleven daarnaast over. Hij pakte zijn fluit en een
merkwaardig fluitspel klonk doordringend door de omgeving, de grond
schudde................ Sakayengwaraton raakte langzaam in een
trance.
Plotseling werd ik door elkaar
geschud. '$$$$FFieeeeep', werd er hard in mijn oor gefloten, 'hee
pa, wakker worden'. Slaperig opende ik mijn ogen en probeerde ik
alles op een rijtje te zetten. Het onweer was weggetrokken en de
spin had het centrum dichtgesponnen. Langzamerhand drong het tot me
door: ik was in slaap gesukkeld en had alles maar
gedroomd!
Maar wat hing er toch om mijn
nek? Langzaam haalde ik een amulet voor de dag. Een steen met
daarop allerlei kleurrijke versieringen.........'$$$$$$$$$'.
Van schrik kwam er een hoge fluittoon van mijn lippen.
$akayengwaraton!!! Moest hij voor altijd tussen twee werelden leven? Oh,
was zijn toekomst blijvend in 'Nevelen'
gehuld?
Junior die het wachten beu was
riep, 'Pa, kom! Het wordt al donker'.
Ik veerde op, maar had het web
vergeten. De draden kleefden aan m'n gezicht. Al proestend nam ik
plaats achter het stuur van onze auto en zette de radio aan.
Vera Lynn strooide zacht haar klanken uit de
speakertjes.(klikkerdeklik). Ik keek nog eenmaal naar de
gehavende tak en als door de bliksem getroffen werd het
duidelijk: Sakayengwaraton's visioen, vele mensen zouden hem de weg
leiden, samen met hem op een grote tocht, één grote
bundeling van energie, net als de bliksem!! Het droomvangende web,
het lied op de radio....Fog!!Amerikaans: Fonetisch: Krijg nou
wat!¦vert. Mist/Nevel. De wazigheid ging over in
kristalhelder inzicht en tevreden konden we naar huis. Het begin
van de route was klaar en met hulp van oude en nieuwe Vrienden
($teenzoekers) zou de rest ook kunnen lukken!!!
Du$$ Vrienden, rookt allen de vredespijp! Als u
Sakayengwaraton wilt
h€lpen om het geluk en
de rust te vinden, die nodig is om hem terug naar zijn Plek van de
Vuursteen te voeren om daar zijn leven te gaan leiden, sluit u aan
en bundel de €nergie. Bekijk
daarvoor op de dromenvanger en prepareer uw eigen 'st€€n' en
help hem het laatste deel af te maken. Hij heeft uw hulp hard
nodig, want hij zoekt zich zonder u ook een slag in de rondte!
Bekijk de illustratie goed voor de exacte plek!! Als uw
Vuistst€€n tenminste
kan peilen! 
Klikkerdeklik dan maar op de dromenvanger, en beleef het
begin van het vervolg, want Sakayengwaraton kreeg opnieuw een
visioen!.
Ga verder bij
'Iets' in de buurt van het
kruispunt!
'Optrekkende nevelen' en ik
geven u een raadseltje voor onderweg: U vindt op de route een
paar maal een kopie van een voorwerp! Een voorwerp wat mij enorm
heeft geholpen om deze cache gestalte te geven als het even niet
lukte. Meerdere malen heb ik dit voorwerp gebruikt, vele
malen gedraaid, er op geslagen en er vaak op gezogen. Het
aantal onderweg geeft aan hoe vaak ik het gebruikt heb. Sommige
mensen steken er voortdurend eentje op, sommigen alleen bij
gelegenheid. Tja, voor sommigen is het een gewoon een maatje, en
meervoudig gezien gebruiken de kleintjes het net vóór
het dromen.
Hier kunt u er desgewenst
eentje opsteken. 
