Bessie, een oudje met geschiedenis Traditional Geocache
Penelope: Je cache is door mij gearchiveerd in verband met het te lang op disabled staan en/of het niet vindbaar kunnen zijn gedurende lange(re) tijd.
Mocht de cache, of onderhoud van de cache, aan je aandacht ontsnapt zijn, en je wilt de cache alsnog weer nieuw leven inblazen, dan graag even een berichtje via email.
Als de cache binnen 3 maanden hersteld of herplaatst is, wil ik de cache wel terughalen uit het archief, mits deze aan de dan geldende voorwaarden voldoet.
Bessie, een oudje met geschiedenis
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(micro)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
kijk even uit voor nieuwsgierige kinderen
Hij ligt er weer....
Bessie….
Op een terp ligt een van de oudste kerkjes in West-Friesland die in de volksmond gemoedelijk "het Bessie" genoemd werd.
Dit is afgeleid van de oorspronkelijke naam: "de Sint Elisabethkerk".
Het gebouw dateert uit de 13e of 14e eeuw en bestond tot de verbouwing in 1834 voor het grootste gedeelte uit tufsteen, dit is een poreus vulkanisch gesteente,
Na de Reformatie - zoals veel in den lande destijds geschiedde - werd de van oorsprong roomse kerk een hervormde. Wanneer er teruggeblikt blijkt dat de Reformatie in het overwegend roomse Nibbixwoud weinig weerklank vond.
De start van de eerste predikant was op zijn zachts gezegd ook niet bemoedigend, daar deze na enige tijd door de Synode werd teruggeroepen vanwege zijn "ondeugend gedrag" tegenover vrouwen. In een latere periode werden de weinige protestanten in Nibbixwoud in de erediensten voorgegaan door de predikant uit Hauwert. Door de vele overstromingen tijdens de wintermaanden werden deze diensten geleid door de predikant uit Benningbroek, omdat vanuit dat dorp Nibbixwoud gemakkelijker bereikbaar was.
In een later stadium onstond de combinatie Benningbroek-Nibbixwoud. Eens per vier weken werd de dienst in Nibbixwoud gehouden. Door de samenvoeging van deze twee kerken kwamen de bezittingen van de gemeente uit Nibbixwoud - circa 20 hectare landerijen - onder beheer van de Hervormde Kerk van Benningbroek.
Rond het jaar 1820 verkeerde de losstaande toren van het Bessie in een zodanige staat, dat deze moest worden afgebroken. Er werd toen een houten torentje door middel van een zogenaamde dakruiter op het kerkje geplaatst. In hetzelfde bovengenoemde jaar verkeerde ook het Rooms Katholieke kerkgebouw in "Nibbik" in een deplorabele toestand. De Rooms Katholieke parochie heeft destijds voor het houden van haar diensten tijdelijk gebruik maakt van "het Bessie". Rond 1830 raakte ook het Bessie zodanig in verval dat men besloot een nieuwe kerk bouwen. Dit was een ingrijpend gebeuren. De kerk werd kleiner gemaakt. Het grootste gedeelte van de tufstenen muren werden gesloopt. In 1834 werd het herrezen Bessie ingewijd door Ds. Kuitert.
Omstreeks het jaar 1860 ontstond onder de Hervormde gemeenteleden in Nibbixwoud weer de behoefte zelfstandig door te gaan met een eigen Kerkenraad. Men bleef wel gebruik maken van de predikant uit Benningbroek, die eens per vier weken de eredienst verzorgde. Op 10 september 1864 werd naast het Bessie door de toen twaalfjarige P. Winkel Kzn. onder toeziend oog van burgemeester L.C. van Staveren de eerste steen gelegd voor een nieuw raadhuis. Een plaquette in de muur herinnert nog aan deze gebeurtenis. Het aantal Hervormden was rond 1945 zodanig klein geworden, dat men besloot de Hervormden van de Oosterwijzend - het Midwoudse gedeelte - bij Nibbixwoud onder te brengen, echter wel met het recht mee te mogen loten bij het eventueel vrijkomen van landerijen. Indien de kerk in Nibbixwoud niet levensvatbaar zou blijken te zijn, dan zouden deze gemeenteleden weer terugkeren naar de Hervormde kerk van Midwoud. En zo geschiedde het, want na het vertrek van Ds. Verdonk en mede door het geringe aantal leden werden de diensten gestaakt en ging de kerk in ruste. Ook de komst van het bejaardencentrum "De Hoge Weide" kon het Bessie niet uit haar slaap doen ontwaken, omdat de diensten in dit bejaardenoord werden gehouden. Het kerkje raakte steeds meer in verval en er ontstonden plannen tot de sloop van het Bessie. Dat ging een aantal Nibbikkers toch te ver en men richtte een commissie op. De doelstelling was het gebouw proberen te behouden en en er een cultureel centrum van te maken. Alkmaar verleende toestemming; echter wel met de voorwaarde dat - bij de overdracht van het gebouw aan de inmiddels gevormde Stichting Cultureel Centrum Nibbixwoud er wel zonder betalingen erediensten in mochten worden gehouden. Wel betaalt onze kerk een kleine jaarlijkse bijdrage voor de energiekosten. De stichting betaalde voor de overdracht van het Bessie een symbolische gulden (nu € 0,45 !).
In 1979 vond ook de gemeentelijke herindeling plaats, waarbij Nibbixwoud en Wognum werden samengevoegd. Door de bouw van het nieuwe raadhuis in Wognum was het raadhuis in Nibbixwoud overbodig geworden en werd deze ook overgedragen aan de stichting. De leden van deze stichting - waaronder ook de toenmalige dorpsarts Johan Botman - maakten plannen voor de aaneenkoppeling en de grondige renovatie van de twee gebouwen. Aanvankelijk werden deze voornemens met de nodige scepsis in Nibbixwoud bekeken. Maar de zaken werden voortvarend aangepakt. Dokter Botman maakte de bouwtekeningen daar hij vóór zijn studie medicijnen ook nog bouwkunde gestudeerd had. Het startkapitaal bedroeg F 185.000. Genoeg om de bouwmaterialen aan te schaffen; echter niet toereikend om het arbeidsloon te betalen. "Dan doen wij hetzelf maar" dacht de commissie. Langzamerhand kwam ook de bevolking van Nibbixwoud in beweging om een handje mee te helpen. De middenstand liet zich ook niet onbetuigd en leverde de materialen tegen inkoopsprijs. Vele, vele avonden en zaterdagen waren vrijwilligers en leden van de stichting aan het werk. In 1980 was de enorme klus geklaard. Op 22 augustus 1980 werd het complex door burgemeester Salman officieel geopend en daarna feestelijk in gebruik genomen. Hierbij werd door pastoor Groot en ds. Jansen - beiden lid van het stichtingscomité - een uitleg gegeven van de wandversiering in de vroegere kerkruimte. Tot heden wordt eens in de zes weken in het Bessie de kerkdiensten gehouden.
Het cultureel centrum Bessie bestaat uit de volgende ruimten: de zaal met balkon (het voormalige kerkje), de raadzaal en de vroegere secretarieruimte. De ramen van het voormalige kerkje geven - tesamen met de drie koperen kroonluchters - toch op zondag het gevoel dat wij ons in de kerk bevinden. Bij iedere dienst wordt gezongen op de tonen van een door hunzelf aangeschaft elektronisch orgeltje. De raadzaal is nog geheel in originele staat. Het gemeentewapen van Nibbixwoud - drie gouden baarzen - is in houtsnijwerk uitgevoerd. De wanden zijn nog bekleed met goudleren behang waaraan sinds kort de op zolder gevonden vier portretten van het koningshuis vanaf Koningin Wilhelmina tot en met Koningin Beatrix hangen. Deze portretten zijn opnieuw ingelijst.Ook de oorspronkelijke vergadertafel en de roodpluche stoelen zijn op verzoek weer teruggekeerd in de raadzaal. Dit meubilair stond tot verleden jaar nog in het gemeentehuis van Wognum. De afgelopen jaren hebben trouwlustigen steeds meer gebruik gemaakt van de raadzaal om hun huwelijk daar te laten bevestigen. Er wordt al 25 jaar druk gebruik gemaakt van het centrum door o.a. de balletvereniging Animo, de fanfare Sint Gregorius, Kledingactie India, de toneelvereniging Sint Cunera, de Jongeren Contactgroep. Bij verkiezingen doet het Bessie ook dienst als stemlokaal. Daarnaast wordt het Bessie verhuurd aan particulieren voor het houden van feestjes. Deze huurders huren uitsluitend de ruimte en zorgen dan zelf voor hun hapjes en drankjes.
Twee jaar geleden heeft er een aanzienlijke noodzakelijke renovatie plaats gevonden. Daar de stichting over te weinig kapitaal beschikte heeft de Gemeente Wognum - onder een bankgarantie - voor een grote financiële bijdrage gezorgd. Ook de Rabobank liet zich niet onbetuigd door een aanzienlijke geldelijke bijdrage te verstrekken vanuit hun "cultureel potje". Kees Kroon uit Nibbixwoud gaat met de hulp van Stichting Vrienden van het Torenuurwerk het uur- en luidwerk in de toren restaureren. Als dat gerealiseerd is dan is het weer een "echt" kerkje.
(Sanctus Nicolaus is minen naem, g helvit si voer Gode beguaem int iaer ons heren MCCCCCXXX GOBEL ZAEL me fe -in 1530 heeft Gobel Zael mij gemaakt)
Additional Hints
(Decrypt)
Xvwx rraf ovw "Orffvr"...