De Herikerberg (Nedersaksisch: Harkerbearg) is een van de vijf heuvels 'bergen' rond Markelo. Van deze vijf heuvels is de Herikerberg de hoogste. De top van de Herikerberg ligt tussen Markelo en Goor. Bovenop de Herikerberg bevindt zich een oude toren “Belvedère” eigendom van de Havezate Weldam.
Het ontstaan en vorming van de stuwwal
In de voorlaatste ijstijd, zo’n 200.000 jaar geleden, schoof vanuit het hoge noorden een dik pak landijs over het noordoosten van Nederland. Het stuwde enorme bergen zand en grind op. Zo ontstonden onder andere de Veluwe, de Utrechtse Heuvelrug en ook de Sallandse Heuvelrug. Tussen de Sallandse heuvelrug en de heuvels in het oosten van Twente perste het landijs een dikke laag keileem samen. Op deze haast ondoordringbare laag ontstonden later de natte lage gronden van Twente.
In de rivier- en beekdalen zorgde het bewegende ijs voor stuwing van de dalflanken, waardoor stuwwallen zoals de Herikerberg ontstonden. Ook bracht het landijs al dan niet vermalen gesteente uit Scandinavië mee (keien en keileem). In de laatste ijstijd (het weichselien) bereikte het landijs Nederland niet weer. Afwisselend kwamen toen zeer koude en minder koude perioden voor. In de dooiperioden vormde zich smeltwater dat niet in de bevroren ondergrond (permafrost) kon wegzakken. Dit smeltwater nam veel zand en grind mee. Omdat de vegetatie gedurende een lange periode ontbrak of schaars was, had de wind vrij spel. Dit had tot gevolg dat langdurige verstuivingen optraden. De windafzettingen vormden een zanddek over de oudere lagen. Dit wordt dekzandgenoemd. Het Twentse dekzandgebied bestaat uit een afwisseling van grote en kleine hoogteverschillen: stuwwallen, grote en kleine dekzandruggen en -koppen en lage moerassige gebieden (vlieren, goren en/of broeken).p>
Aardkundige waarde
De Herikerberg is een van de stuwwallen met fluvioglaciale afzettingen. Deze afzettingen zijn als volgt ontstaan. Tijdens de ijstijden waren er nog steeds de verschillen tussen zomer en winter. Tijdens de zomers smolt aan de voet van de gletsjer veel ijs. Dit smeltwater zorgde voor erosie van zand en grind bij de stuwwal. Het afgesleten zand en grind werd aan de buitenzijde van de stuwwal afgezet. De vlakten die hierbij ontstaan zijn worden Sandrs genoemd.
Nog steeds zijn de hogere heuvels, als de Herikerberg, en de lagere natte delen als het Elsenerbroek en Kerspel-Goor goed herkenbaar.
Om deze cache te kunnen loggen dien je antwoord te geven op de volgende vragen, een foto op het hoogste punt met je GPS is optioneel. Parkeren kan op N 52.14.100 E 006.32.728:
1. Hoe hoog is deze berg op het hoogste punt (boven NAP)?
2. Op het informatiebord wordt aangegeven waar de heuvels ook voor werden gebruikt, geef aan wat hier gebeurde?
3. Welke andere bergen maken deel uit van deze stuwwal/ 5 heuvels rond Markelo? Noem er minimaal een.
4. Een aantal ramen van de toren heeft een luik. Hoeveel luiken tref je aan?
5. Het toevoegen van een foto is niet verplicht, maar wordt wel gewaardeerd.
Antwoorden kunnen gestuurd worden naar geo-cache@ziggo.nl
In English
Herikerberg
Herikerberg (Low Saxon: Harkerbearg) is one of the five hills "mountains" around Markelo. The hihgest of these five hills is the Herikerberg. The top of the Herikerberg lies between Markelo and Goor. On top of the Herikerberg is an ancient tower "Belvedere" property of the Havezate Weldam.
The origin and formation of the moraine
During the last ice age, about 200,000 years ago, a thick layer of ice moved from the far north on the northeastern Netherlands. Pushed the huge mountains of sand and gravel. This resulted, inter alia, the Veluwe, the heart of Holland and the Salland Ridge. Between Sallandse ridge and the hills in the east of the ice Twente pressed a thick layer of boulder clay together. On this almost impenetrable layer formed after the wet low grounds of Twente.
The river and stream valleys caused the moving ice for stowage of dalflanken so as lateral moraines formed like the Herikerberg. Also the ice whether brought crushed rock from Scandinavia (boulders and boulder clay). In the last glaciation (the Weichselian) ice sheets did not reached the Netherlands again. Alternating were then very cold and less cold periods. The thaw period formed melt water couldn’t sink in the frozen ground (permafrost). It took a lot of meltwater sand and gravel along. Because the vegetation over a long period lacking or scarce, the wind had free reign. As a result, long sprays occurred. The wind formed a zanddek over the older layers. This is called “dekzand”. Twente “dekzandarea”” consists of a variety of large and small height: lateral moraines, large and small heads and low sand ridges and marshy areas (elder, Goren and / or trousers). P>
geographical values
Herikerberg is one of the lateral moraines with fluvioglaciale deposits. These deposits were created as follows. During the ice ages there were still differences between summer and winter. During the summers at the foot the ice glacier melted much. This melt water caused erosion of sand and gravel in the moraine. The sand and gravel was worn on the outside of the lateral moraine deposited. The plains are hereby created are called “Sandr””.
Still higher hills, as the Herikerberg, and the lower wet parts as Elsenerbroek and Kerspel-Goor are recognizable.
In order to log this cache, you must answer the following questions, a photo at the highest point with your GPS is optional. Parking at N 52.14.100 E 006.32.728:
1. How high is the mountain at the highest point?
2. Billboards indicating the hills were also used for other purpose, indicate what they did here?
3. What other mountains are part of this moraine / 5 Markelo hills? Name at least one.
4. A number ofthe tower windows has hatches. How many hatches do you see?
5. Adding a photo to your log is optional, but appreciated.
Answers can be sent to geo-cache@ziggo.nl
