Pierwszy młyn zbudowany został nad rzeką Bystrą w Nowym Gaju przez Jana Samonka w XIX w. Był to młyn napędzany przez dwa koła nasiębierne. Woda na jazie była spiętrzona do 2.80 m. Obok młyna istniał staw, magazynujący wodę, o powierzchni 0.40 ha. W 1929 roku młyn stał się własnością spadkobierców założyciela. Zainstalowali oni turbinę wodną Francisa o średnicy wirnika 800 mm. Nowy - murowany - młyn powstał w 1937, zbudowany przez Walentego Samonka. Spiętrzenie wody wynosiło wówczas 1.05 m. Z dużego stawu młyńskiego utworzono trzy stawy rybne.
Water mill Hipolit today
Następnie w młynie zainstalowano silnik spalinowy, a później doprowadzono energię elektryczną. W 1957 roku zniszczeniu uległy urządzenia piętrzące. Przez wiele lat młyn nie pracował. W 2001 ruina młyna zakupiona została przez obecnych właścicieli, którzy stworzyli tu między innymi Muzeum Skamieniałości, Minerałów i Meteorytów. Podczas adaptacji młyna zachowano jego wewnętrzne orginalne wyposażenie. Obecna nazwa młyna pochodzi od imienia dziadka właścicieli, Hipolita Szpotakowskiego z Nałęczowa, nieszczęśliwie zakochanego w... córce lokalnego młynarza.
Parkować można przy ogrodzeniu posesji, właściciele wiedzą o tym i wyrazlili na to zgodę. Wstęp do muzeum dla geocacherów oraz turystów indywidualnych jest darmowy.
The first mill was build on Bystra River in Nowy Gaj by Jan Samonek in the 19th century. It was a mill propelled by two overshot water wheels. Water on the weir was dammed up to the height of 2.80 m. Next to the mill there was a functioning large pond storing water, with the area of 0.40 ha. In 1929 the mill became the property of its heirs, who installed a Francis water turbine with the rotor diameter of 800 mm. The new bricked mill was build in 1937 by Walenty Samonek. Water dammend reached 1.05 m. Three piscicultures were created from the large mill pond. A combustion engine was installed and then electric energy was supplied. Damming devices were damaged in 1957. The mill was inactive for many years. In 2001 it was purchased by teh present owners, who organized there a Museum of Minerals, Fossils and Meteorites. The original equipment of the mill was preserved in the course of adaptation. Habitat name comes from the name of the owner`s grandfather, Hipolit Szpotakowski from Nałęczów, fataly in love with... the daughter of a local miller.
You can park in front of the water mill, the owners know it and agree. Museum: entrance free for geocachers and individual tourists.
Die erste Mühle am Fluss Bystra in Nowy Gaj wurde von Jan Samonek im 19. Jahrhundert gebaut. Die Mühle wurde durch zwei oberschlächtige Wasserräder angetrieben. Das Wasser an der Wehr war bis auf die Höhe von 2.80 m gestaut. Neben der Mühle befand sich ein großer Teich mit einer Fläche von 0.40 ha, der als Wasserspeicher funktionierte. 1929 wurde die Mühle von den Erben übernommen, diese installierten hier Francis-Wasserturbine mit einem Laufraddurchmesser von 800 mm. Die neue, gemaurte Mühle, wurde 1937 von Walenty Samonek gebaut. Das Wasser zu diesem Zeitpunkt war bis auf 1.05 gestaut. Aus dem Mühlenteich entstanden drei Fischteiche. Ein Verbrennungsmotor wurde installiert und anschließend wurde die Mühle an Stromversorgungsnetz angeschlossen. Im Jahre 1957 wurde die Stauanlage zerstört, über viele Jahre stand die Mühle außer Betrieb. 2001 wurde sie von den heutigen Besitzer aufgekauft und renoviert. Beim Umbau wurde die originelle Einrichtung der Mühle erhalten. Es entstand ein Geologisches Museum, heute dürfen hier Mineralien, Versteinerugen und Meteorite bewundert werden. Der Name der Mühle kommt vom Namen des Großvaters der jetzigen Besitzer, Hipolit Szpotakowski aus Nałęczów. Dieser verliebte sich unglicklich in... die Tochter des lokalen Müllers.
Parken darf man vor der Mühle, die Besitzer wissen Bescheid und sind damit einverstanden. Für Geocacher und individuelle Touristen ist der Eintritt ins Museum gebührenfrei.
