EarthCache (Waypoint Pijalnia N 52° 52.970 E 018° 47.635) jest dostępny codziennie pomiędzy godz. 10:00 a godz. 18:00 (stan na maj 2016), natomiast Grzybek (Waypoint N 52° 52.866 E 018° 47.554) jest dostępny 24/7
Za picie wody jest pobierana niewielka opłata w wysokości około 2 PLN (stan na maj 2016)
Historia Ciechocinka ściśle wiąże się z pobliskim mu Słońskiem, gdzie już od XIII wieku warzono sól ze słonych wód wypływających w źródłach. W okresie Królestwa Polskiego, dzięki staraniom Stanisława Staszica, który w swoim dziele „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski” napisał także o słonych źródłach w okolicy Raciążka oraz o metodzie zagęszczania niskoprocentowej solanki przy pomocy tężni, zaczęto poszukiwania nowych źródeł soli. Budowę warzelni i tężni rozpoczęto w Ciechocinku w 1824 r. Zaprojektowane zostały one przez Jakuba Graffa – profesora Akademii Górniczej w Kielcach. Dwie pierwsze tężnie powstały do 1828 r., a ich eksploatację rozpoczęto w 1832 r. Budowę trzeciej zakończono w 1859 r. Tężnie ustawione są w kształcie podkowy. Ich podstawę stanowi około 7000 wbitych w ziemię dębowych pali, na których umieszczona została świerkowo-sosnowa konstrukcja wypełniona tarniną, po której spływa solanka. Tężnie mają po 15,8 m wysokości, 10,1 m szerokości i całkowitą długość 1741 m (I – 651 m, II – 724 m, III – 366 m). Solankę na tężnie pompuje się ze źródła nr 11 (tzw. „Grzybek”) i wtłacza do korytek zainstalowanych na górze, skąd przesącza się ona grawitacyjnie po ścianach tężni. Pod wpływem wiatru i promieni słonecznych solanka paruje, a wokół tężni wznosi się tzw. „aerozol tężniowy” bogaty w jod tworzący naturalne, lecznicze inhalatorium. W procesie warzenia soli powstaje Ciechociński Ług i Szlam Leczniczy. Przedsiębiorstwo Uzdrowisko Ciechocinek S.A. produkuje wody mineralne „Krystynka” i „Ciechocinka” oraz sól jadalną. Po zbudowaniu warzelni i tężni Ciechocinek szybko stał się popularnym kurortem, a rok 1836 przyjmuje się za początek uzdrowiska ciechocińskiego. Do zabiegów stosowana jest solanka z odwiertów nr 14 i 16, której mineralizacja wynosi 44–52 g/dm3, a temperatura 27°–32°C. W Ciechocinku leczy się choroby reumatyczne i narządów ruchu, choroby układu krążenia oraz choroby układu oddechowego zarówno u dzieci jak i dorosłych. Ciechocinek położony jest na niskich tarasach nadzalewowych, około 2 km na zachód od koryta Wisły.
Lokalizacja ujęć wód leczniczych w Uzdrowisku Ciechocinek
Jest to obszar południowo-wschodniej części Kotliny Toruńskiej, lokalnie zwanej Niziną Ciechocińską. Obszar Ciechocinka należy do kujawskiej części antyklinorium środkowopolskiego, gdzie warstwy mezozoiczne są wypiętrzone i sfałdowane. Najbardziej wysunięta na wschód jest jurajska brachyantyklina Ciechocinka. Miąższość warstw plejstocenu i holocenu na badanym obszarze jest zmienna i waha się od kilkunastu metrów w rejonie centrum Ciechocinka do kilkudziesięciu metrów w kierunku N i NW. Osady holoceńskie reprezentują: piaski rzeczne i wydmowe, piaski i gliny deluwialne oraz torfy i mady. Plejstocen obejmuje głównie piaski rzeczne tarasów akumulacyjnych Wisły oraz piaski wodnolodowcowe i gliny zwałowe. Osady miocenu mają miąższość do kilkunastu metrów i nie tworzą ciągłego poziomu – brak jest ich w centrum Ciechocinka. Warstwy te wykształcone są głównie w postaci czarnych iłów z wkładkami węgla brunatnego i przeławiceniami drobnoziarnistych piasków.
Przekrój hydrogeologiczny przez rejon Ciechocinka
Jura obejmuje osady malmu, doggeru i liasu o miąższości około 1300 m. Malm wykształcony jest głównie jako wapienie oolitowe, margle, mułowce i wapienie margliste z wkładkami dolomitów. Dogger stanowią piaskowce różnoziarniste oraz łupki ilaste. Występują tu także wkładki wapieni, iłów i iłołupków. Lias reprezentują piaskowce z przewarstwieniami łupków, łupki ilaste i iłołupki. Utwory triasu należą do najstarszych nawierconych w okolicy Ciechocinka. Stwierdzono je na głębokości 1295–1365 m w otworach wiertniczych nr 18, 16 i 14. Są to łupki, piaskowce, wapienie dolomityczne oraz iłowce i mułowce. Warunki hydrogeologiczne w rejonie Ciechocinka są ściśle związane z budową geologiczną tego rejonu. Dolina Wisły stanowi regionalną bazę drenażu dla wód napływających z sąsiednich wysoczyzn morenowych. W obszarze tym można wydzielić dwa piętra wodonośne: czwartorzędowe (plejstoceńsko-holoceńskie) i jurajskie. Czwartorzędowe piętro wodonośne związane jest z seriami aluwiów piaszczysto-żwirowych o swobodnym zwierciadle wód, które kształtuje się na głębokości od 1 do 5 m. Piętro to zasilane jest poprzez bezpośrednią infiltrację wód opadowych oraz lateralny dopływ wód podziemnych z Wysoczyzny Kujawskiej. W strefach bezpośredniego kontaktu osadów czwartorzędowych i jurajskich istnieje możliwość mieszania się wód z tych pięter. Wody piętra jurajskiego znajdują się pod znacznym ciśnieniem i mogą zasilać piętro czwartorzędowe poprzez ascenzję. Badania wykazały, że na znacznym obszarze zawartość jonu Cl– w wodach piętra czwartorzędowego przekracza 250 mg/dm3, a w centrum Ciechocinka dochodzi nawet do kilku tysięcy mg/dm3. Jurajskie piętro wodonośne występuje w spękanych seriach piaskowców oraz wapieni. Są to solanki chlorkowo-sodowe, fluorkowe, bromkowe, jodkowe, borowe oraz słabo zmineralizowane wody chlorkowo-sodowe. Charakterystyczną cechą solanek ciechocińskich jest podwyższona zawartość bromu i jodu. Zawierają one także nieznaczne ilości SO42– i H2S. W zależności od miejsca i głębokości pobrania, mineralizacja wód z utworów jury mieści się w przedziale od 3 do 71 g/dm3. W trakcie wiercenia otworu nr 18 w utworach triasowych na głębokości ponad 1521 m natrafiono na solankę typu Cl–-Na+ o mineralizacji przekraczającej 80 g/dm3. Ze względu na słabą wydajność warstwy wodonośnej w obrębie triasu otwór został zlikwidowany. W Uzdrowisku Ciechocinek czynne są obecnie następujące ujęcia: nr 11 („Grzybek”), nr 14 (Terma I), nr 16 (Terma II) oraz nr 19a („Krystynka”).
Zależność pomiędzy mineralizacją wody a głębokością ujęcia w Ciechocinku
W wodach zmineralizowanych rejonu Ciechocinka wraz ze wzrostem głębokości obserwuje się stopniowy wzrost mineralizacji. Analiza wyników składu chemicznego wód mineralnych z Ciechocinka z lat 1970–2005 wykazała dużą stabilność poszczególnych składników solanki z odwiertu nr 14. Na przestrzeni 35 lat obserwuje się tu stałą zawartość jonów Cl– wynoszącą około 26 g/dm3.
Zmiany zawartości składników chemicznych w ujęciach wód leczniczych Ciechocinka
W przypadku solanki z otworu nr 11 obserwuje się stopniowy powolny spadek mineralizacji oraz stężenia chlorków z 31 g/dm3 w roku 1974 do 26 g/dm3 obecnie. Według Poprawskiego długotrwała eksploatacja solanki z otworu nr 11 powoduje wysłodzenie wody, a przyczyną tego jest mieszanie się wód wysoko zmineralizowanych z infiltrującymi od powierzchni wodami o niższej mineralizacji. W przypadku solanki z otworu nr 16 zawartość jonów Cl– była stabilna i kształtowała się na poziomie około 39 g/dm3 do 1990 r. W ostatnich kilku latach zaobserwowano spadek stężeń Cl– w solance z otworu nr 16 do około 36 g/dm3. Także w przypadku otworu nr 19a („Krystynka”) eksploatującego wodę z utworów malmu, zawartość chlorków zmalała z 1,76 g/dm3 w 1978 r. do 1,56 g/dm3 obecnie. Otwory eksploatujące wodę z warstw jury, oprócz otworu nr 11, mają samowypływy. Z otworu nr 11 pobiera się wodę przy pomocy pompy, co powoduje depresję i może być także przyczyną dopływu wód młodszych z płytszych warstw. Wody mineralne z otworów nr 11, 14, 16 i 18 są głównie wodami paleoinfiltracyjnymi. Można sądzić, że są to wody infiltracji przedplejstoceńskiej. W przypadku wody z otworu nr 11, oprócz zmian izotopowych w kierunku niższych wartości delta18O i deltaD, obserwuje się także stopniowy spadek jej mineralizacji, co oznacza tendencję do wysładzania się wody z tego otworu.
Źródło: Wody lecznicze w Uzdrowisku Ciechocinek; Arkadiusz Krawiec; Ciechocinek 2007
Pijalnia Wód Mineralnych
Zadania do wykonania:
1. Z jakich warstw pochodzi woda w Pijalni, a z jakich w Grzybku i która jest bardziej zmineralizowana?
2. Jaki kolor ma okolica rozlewu wód w Pijalni, a jaki przy Grzybku , jaki(e) minerał(y) mo-że(gą) to powodować?
3. W Pijalni skosztuj wodę i napisz jaki ma smak (np. słodka)?
4. Jaki w Pijalni ma woda zapach?
5. Mile widziane, ale nie obowiązkowe foto w okolicy tego EC (proszę nie spoilerować odpowiedzi!)
Zalogować "znalezienie" możesz bezpośrednio po przesłaniu odpowiedzi przez mój profil. Jeżeli Twoje odpowiedzi będą błędne, zgłoszę się sam. Wpisy bez przesłanych prawidłowych odpowiedzi będą kasowane po 14 dniach.