HISTORIA TOMASZOWA W SKRÓCIE:
Tomaszów Mazowiecki został założony przez hrabiego Antoniego Ostrowskiego, który nazwał osadę na część swojego ojca Tomasza. Zalążek przyszłego miasta pojawia się już pod koniec XVIII wieku, gdy Tomasz Ostrowski wybudował w tym miejscu piec do wytapiania surówki, po odkryciu żelaznych rud syderytowych. Dalszy rozwój nastąpił, gdy w 1805 roku dobra przejął najstarszy syn Tomasza, Antonii. Pierwsi osadnicy przybyli na przełomie 1822 i 1823 roku. Na te lata przypada również intensywny rozwoju aż w 1824 Tomaszów otrzymał prawa osady fabryczno-handlowej, a 6 lipca 1830r. prawa miejskie. Wszelkie dalsze plany dobrze prosperującego miasta zniwelowało powstanie listopadowe, w którym udział brał Antonii. Dobra Ostrowskich zostały skonfiskowane i przeszły na własność Skarbu Państwa, a Antonii za udział w powstaniu oraz poparcie wniosku o detronizację dynastii Romanowów został skazany zaocznie na śmierć. Uniknął wyroku emigrując do Francji, gdzie zmarł w 1845 roku. Po kilkunastu latach pobytu za granicą powrócił do Królestwa Polskiego jeden z synów Antoniego – Stanisław. Odkupił skonfiskowane włości oraz wypełnił dawne zobowiązanie ojca wobec mieszkańców Tomaszowa – przyczynił się do wybudowania kościoła św. Antoniego. Kolejne pokolenia dalej aktywnie działały w Tomaszowie aż do II wojny światowej, gdy Ostrowscy utracili swoje dobra ziemskie. Po wojnie nastąpił dalszy rozwój miasta, a dziś Tomaszów Mazowiecki to szóste co do wielkości i czwarte co do ludności miasto w województwie łódzkim.
ŻOŁNIERZE WYKLĘCI:
Żołnierze niezłomni, czyli antykomunistyczny, niepodległościowy ruch partyzancki, stawiający opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR, toczący walkę ze służbami bezpieczeństwa ZSRR i podporządkowanymi im służbami w Polsce. Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych szacuje się na 120-180 tysięcy osób. W ostatnich dniach wojny na terenie Polski działało 80 tysięcy partyzantów antykomunistycznych. Ostatni członek ruchu oporu – Józef Franczak ps. „Lalek” z oddziału kpt. Zdzisława Brońskiego „Uskoka” – zginął w obławie w Majdanie Kozic Górnych pod Piaskami (woj. lubelskie) osiemnaście lat po wojnie – 21 października 1963 roku.
fot. Andrzej Wdowski/NaszeMiasto.pl
POMNIK:
Skrytka znajduje się w pobliżu tablicy upamiętniającej Żołnierzy Wyklętych. Odlana jest w kształcie Krzyża Walecznych z 1920r. z orłem wojskowym z 1919, a w jej ramionach jest umieszczony tekst: „Pamięci żołnierzy wyklętych wiernych niepodległej Polsce, którzy poświęcili swoje zdrowie i życie w walce z reżimem komunistycznym w latach 1944-1963”. Projekt tablicy wykonał p.Mieczysław Woźniak.
Odsłonięcie tablicy miało miejsce 28 lutego 2016 roku, a głównymi gośćmi byli Gabriela Sadlik, Adam Bartosiak oraz reżyser Jan Jakub Kolski - członkowie rodzin Żołnierzy Wyklętych oraz prezydent Tomaszowa Marcin Witko. Uroczystość odbyła się w ramach ogólnopolskich obchodów ku czci Żołnierzy Wyklętych objętych patronatem narodowym prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy.
SKRYTKA:
Pojemnik znajduje się parę kroków od tablicy. Proszę delikatnie obchodzić się z maskowaniem oraz uważać na mugoli.