Gmina Golub-Dobrzyń położona jest w północno-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego powstałego z dniem 1 stycznia 1999 r. w wyniku reformy ustroju administracyjnego trzech dotychczasowych województw bydgoskiego, toruńskiego, włocławskiego. Nowa reforma przywróciła do życia zlikwidowany w 1975 r. były powiat golubsko-dobrzyński, grupujący w sobie kilka gmin. Podobnie jak i powiat gmina wiejska Golub-Dobrzyń nazwę swą wzięła od miasta Golubia-Dobrzynia, które stanowi obecnie jej stałą siedzibę. Miasto Golub-Dobrzyń położone w centrum gminy, stanowi dla niej wielofunkcyjny ośrodek i zaplecze nastawione też na obsługę jednostek osadniczych wchodzących w jej skład. Siedziba gminy znajduje się w Golubiu-Dobrzyniu, w budynku Urzędu Miasta, Gminy i Powiatu przy ul. Plac 1000-lecia. Gmina graniczy z pięcioma innymi gminami takimi jak: Ciechocin, Kowalewo Pomorskie, Wąpielsk, Radomin i Zbójno (wszystkie w pow. golubsko-dobrzyńskim) oraz dwiema gminami leżącymi w sąsiednich powiatach Wąbrzeźno (pow. wąbrzeski) oraz Bobrowo (pow. brodnicki).
W porównaniu z sąsiednimi gminami gmina wiejska Golub-Dobrzyń jest największą gminą na terenie powiatu golubsko-dobrzyńskiego. Jest większa nawet i dwa razy pod względem obszaru, od gmin sąsiednich. Wynika to z tego, że ma ona odmienne stosunki fizjograficzne. Jest po części (jedna trzecia powierzchni) gminą leśną, a tego typu gminy zwykle są obszarowo większe od gmin typowo rolniczych, bezleśnych. Ogólna powierzchnia gminy wynosi 197,4 km2 (tj. 19 745 ha). Dodatkowo jej obszar podzielony jest na mniejsze jednostki zwane sołectwami. W gminie Golub-Dobrzyń jest 21 tych sołectw licząc od największego do najmniejszego: Kujawa, Paliwodzizna, Ostrowite, Pusta Dąbrówka, Lisewo, Sokołowo, Wrocki, Nowa Wieś, Sokoligóra, Nowogród, Białkowo, Węgiersk, Macikowo, Podzamek Golubski, Cieszyny, Gałczewko, Olszówka, Gajewo, Karczewo, Pląchoty. W gminie jest ogółem 57 miejscowości.
Gminę Golub-Dobrzyń zamieszkuje ok 8400 osób. Największą gęstością zaludnienia, wybijającą się ponad przeciętną, wykazują się sołectwa: Wrocki, Węgiersk, Olszówka, Ostrowite. Najmniejszą ilością mieszkańców z powodu znacznej lesistości wykazują się - mimo największej powierzchni – sołectwa Kujawa.
Podstawową dziedziną gospodarki gminy jest nadal produkcja rolna. Użytki rolne stanowią ponad połowę jej obszaru. W użytkach rolnych wysoki jest udział gruntów ornych z tendencją spadkową. Lasy obejmujące swym zasięgiem 31,3 % obszaru gminy.