[PL] Ogrody na Ostrowie Tumskim
Jak wskazują ryciny F. Werhnera, od powstania zabudowy Ostrowa Tumskiego nabrzeże było użytkowane jako ogrody. Po wyburzeniu fortyfikacji nowożytnych Ostrów Tumski stracił charakter wyspy, ale jego część od strony Odry nadal pełniła rolę ogrodów – nie tylko użytkowych, lecz także reprezentacyjnych, jak ogród przy Pałacu Arcybiskupów czy dawne ogrody zamkowe.
W XIX wieku ogrody rozciągały się wzdłuż całego nabrzeża rzeki. Te niewielkie geometryczne założenia oparte na średniowiecznym podziale działek były na ogół lokalizowane na dwóch poziomach, schodzących schodami do murów oporowych rzeki, ograniczonych murami, balustradami z kamiennymi wazami i rzeźbami. W niektórych ogrodach stały pawilony i altany. Niewiele z tych elementów zachowało się po zniszczeniach wojennych, a ogrody zmieniły funkcje z użytkowych na ozdobne.
W latach 1999–2003, w wyniku współpracy władz kościelnych i miasta, zrewaloryzowano zespół ogrodów pomiędzy ul. Katedralną a Odrą. Inspiracją kompozycji ogrodów były plany G.K. Geisslera z 1810 i 1820 roku. Ogrody przy ul. Katedralnej 7 i 9 to ogrody kwaterowe. Ogrody posesji przy ul. Katedralnej 11 (obecna siedziba metropolity wrocławskiego) najbardziej nawiązują do zachowanych planów Geisslera. Teren przy Katedralnej 13 (siedziba Kurii Metropolitalnej) do czasów współczesnych zachował się jako ogród użytkowy i taką samą funkcję zachował po rewaloryzacji. Ogród przy Katedralnej 15 – wewnętrzny dziedziniec z podjazdem – został utrzymany w stylu barokowo- klasycystycznym. Ogród przy Papieskim Wydziale Teologicznym, niezachowany i przekształcony przestrzennie po wojnie, został zaprojektowany jako swobodna kompozycja nawiązująca stylowo do budynku dawnego Pałacu Arcybiskupiego, a w dalszej części jako założenie krajobrazowe.
W ramach rewitalizacji Ostrowa Tumskiego przeprowadzono rewaloryzację pl. Katedralnego i utworzono skwer z rzeźbami barokowymi przed południową elewacją katedry. Odtworzono także ogrody przy ul. Katedralnej 4 i ogród Zgromadzenia Sióstr Szkolnych de Nôtre Dame przy ul. Marcina.
Na terenach dawniej gęsto zabudowanych Wysp Piaskowej, Słodowej i Bielarskiej powstały nowe zielone tereny rekreacyjne. Przy bibliotece na Piasku utworzono zielony ciąg spacerowy – bulwar P. Włostowica. Po remoncie i modernizacji murów oporowych Odry będzie możliwa realizacja projektu ogrodu przy ul. Katedralnej 1, a po zakończeniu rekonstrukcji budynku Alumnatu i budowy hotelu na pl. Katedralnym powstaną nowe tereny zielone. W najbliższym czasie planowane jest również utworzenie ciągu spacerowego od mostów Młyńskich do mostu Tumskiego.
Tekst: Anna Ornatek, biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków
Prowadzenie: Anna Ornatek oraz ks. Andrzej Paliszek-Saładyga
Bibliografia:
Bińkowska Iwona, Natura i miasto, Muzeum Architektury, 2006
Leksykon zieleni Wrocławia, Via Nowa, 2013
Parki i ogrody Wrocławia, Stowarzyszenie Ogrody Dolnośląskie, 2009
[PL]O Skrzynce:
Kesz znajduje się na terenie jednego z ogrodów na Ostrowie Tumskim, bardzo niedaleko katedry, która świetnie prezentuje się z tego miejsca. Dodatkowo można podziwiać bulwar Xawerego Dunikowskiego, Muzeum Narodowe, a także Halę Targową. Kesz dostępny codziennie od 10 do 20.
Podejmując skrzynkę proszę bardzo uważać na mugoli, a także bardzo prosimy o bardzo dokładne zamykanie pojemnika.
Miłej zabawy i powodzenia!
[EN]About the cache:
The cache is hidden in one of the gardens on Ostrów Tumski. It’s located in the vicinity of the Cathedral, which you can admire from here. Additionally you can see Xawery Dunikowski boulevard, the National Museum and also the Market Hall. The cache is available every day between 10:00 a.m. and 08:00 p.m.
Please watch out for the muggles and close the cache very precisely.
Good luck and have fun!
