De bonus bevindt zich op: N51°55.ABC E004°08.DEF
Welkom bij het Brielse Meer! Het meer van de Watergeuzen. Het meer van de Europoort. Het meer waar stad, industrie, polder en natuur samenkomen. Het meer dat een belangrijke rol speelt in de waterhuishouding van Voorne en omstreken. Het meer waar je heerlijk kunt watersporten, kamperen en recreëren. Het meer waar de Maas eindigt. Het meer waar je van prachtige Hollandse natuur kunt genieten. En het meer waar vogels en andere dieren rust vinden in een groene oase.
De vroegere rivierarm Brielse Maas was eens van belang voor de scheepvaart. Nu is de Brielse Maas, beter bekend als het Brielse Meer, een fraai recreatiegebied van zo’n 800 ha. Naast de vele mogelijkheden om op het land de vrije tijd door te brengen, biedt de waterplas van 400 ha volop gelegenheid om watersport te beoefenen.
Welkom bij de Stenen Baak! Of, zoals u wilt: welkom bij de Kogeloven! De echte Briellenaar weet: "Stenen Baak" en "Kogeloven" zijn twee benamingen waarmee hetzelfde gebied wordt bedoeld. Dat komt door de twee opvallende bouwwerken die hier te vinden zijn: een vuurtoren en een kogelgloeioven. Afgezien van het feit dat beide objecten op dezelfde locatie te vinden zijn hebben ze niets met elkaar gemeen. Integendeel: de Stenen Baak was bedoeld om schepen veilig de Maasmond binnen te loodsen. De Kogeloven was onderdeel van een militaire batterij, die juist de taak had om schepen de toegang onmogelijk te maken.
MisterT. op de Stenen Baak
De Stenen Baak (dus niet: "Het" Stenen Baak) werd in opdracht van de Vroedschap van Brielle in 1630 gebouwd door de stadstimmerman van Den Briel, Maerten Cornelis Paeyse, ter vervanging van eerdere houten torens, die telkens afbrandden. De bouw van de toren werd gefinancierd door Brielle en de Staten van Holland en West-Friesland. Bouwmeester Payese bouwde de toren met vier meestermetselaars binnen vier maanden tijd. Behalve hardsteen werden 180.000 bakstenen gebruikt. Een gigantische prestatie. De Stenen Baak functioneerde in samenhang met een verplaatsbaar vuurbaken in de duinen van Oostvoorne. Als men vanaf een schip de beide vuren in één lijn zag, was de positie de juiste om de vaargeul in te kunnen varen. Omdat de geulen zich verlegden door de verplaatsing van zandbanken, moest het lagere baken verplaatst kunnen worden. Op deze wijze kon de zichtlijn worden aangepast aan de gewijzigde situatie.
Uit getekende bronnen blijkt dat de Stenen Baak bovenop de derde geleding een soort opbouw had, de lantaarn. Daarin werd een groot kolenvuur gestookt. De vele glas-in-lood ruitjes onder een overstekend tentdak zorgden ervoor dat het vuur van verre zichtbaar was. Het vuur werd met blaasbalgen gaande gehouden. De afvoer van rook gebeurde via een centrale schoorsteen. Twee wachters moesten ’s nachts voortdurend blazen en stoken; de kolen werden naar boven getakeld.
Kogeloven
De plaats waar de vuurtoren stond, was ook in militair opzicht interessant, zo bleek in de 18de eeuw. Vijandelijke schepen die ongehinderd de monding van de Maas konden passeren, vormden een bedreiging voor met name het zuidelijk deel van de provincie Holland. En de vestingstad Brielle zou daarbij als eerste onder vuur komen te liggen. De locatie was zeer geschikt om een militaire versterking aan te leggen. Dit werd bevestigd door de visie van Menno van Coehoorn (1641-1704) die de Stenen Baak betrok in zijn advies met betrekking tot de versterking van de vesting Brielle.
Aan het begin van de 18de eeuw werd bij de toren dan ook een klein fort gebouwd dat later in die eeuw uitgroeide tot een kustbatterij, een klein verdedigingswerk, met kanonnen die vijandelijke schepen in de Maasmond konden beschieten. De kustbatterij werd meerdere malen verbouwd en uitgebreid en daarbij kwam meer dan eens de wens van de militairen naar voren de toren af te breken. De toren trok volgens hen teveel aandacht en was een goed mikpunt. Maar de loodsen en vissers voorkwamen telkens dat de toren werd afgebroken. Voor de scheepvaart bleef de toren, hoewel sinds 1800 al niet meer in staat als vuurtoren te dienen tengevolge van het ontbreken van de lantaarn, een belangrijk oriëntatiepunt. Halverwege de 19de eeuw werd de Stenen Baak als vuurtoren officieel buiten gebruik gesteld; het Rijk verwierf het eigendom van de toren.
In 1939 en 1965 werd de toren onder supervisie van de Rijksgebouwendienst gerestaureerd. De toren werd in 2004 voor het publiek toegankelijk gemaakt en fungeert sindsdien als dependance van het Historisch Museum Den Briel. Naast een kleine museale presentatie en een licht- en geluidspel is er de mogelijkheid om het dak te betreden en te genieten van een weids uitzicht.
Voor meer inlichtingen: Historisch Museum Den Briel, Markt 1 te Brielle telefoon 0181-475475
Openingstijden Stenen Baak
april en oktober: zaterdag en zondag 11.00-16.00 uur
mei t/m september: dinsdag t/m zondag 11.00-16.00 uur
Bij zware regen en/of wind is de toren niet toegankelijk.
Zicht vanaf het water
Let op: vooral in de winter kan het hier nat, glad en zompig zijn, dus laarzen of stevige wandelschoenen zijn geen overbodige luxe. En 's zomers groeit hier van alles, inclusief de "3 B's" (brandnetel, berenklauw en braam). Je kunt je dus beter maar goed voorbereiden. Je kunt hier veel vogels, andere dieren en mooie planten tegenkomen.
De cache is geplaatst met toestemming van de eigenaar/beheerder van het terrein, onder voorwaarde dat er geen schade wordt toegebracht aan de omgeving en de natuur. Het terrein is te betreden tussen zonsopgang en zonsondergang. Ik verzoek u vriendelijk om deze regels te respecteren.
In deze cache is genoeg ruimte voor trackables en goodies.
Heel veel plezier met de cache!
Groeten van team DTSML uit Brielle, bestaande uit: Dulkie68, Theodd1, StefandD (allen bereikbaar via het message center), MisterT. en Lucky'7.