Maaskeien

De Maas heeft niet altijd haar huidige bedding gehad langs Visé, Eijsden en Maastricht vrijwel recht naar het noorden. In een periode die we het Pleistoceen (vanaf 2,5 miljoen jaar geleden) noemen kwam de Maas ook langs Visé maar boog bij Eijsden af naar het oosten (de zogenoemde Oostmaas). Haar bedding werd bepaald door een heuvelrug die een lijn volgde vanuit Visé, Eijsden, Gulpen, Simpelveld naar Kerkrade om tenslotte bij Düren in de toenmalige Oerrijn uit te monden.

De Oostmaas, waarvan het brede dal in het Zuid-Limburgse landschap nog goed is te herkennen, zette dikke pakketten grind, zand en klei af. Deze afzettingen zijn systematisch ingedeeld, gebaseerd op de hoeveelheid van het mineraal kwarts in het grind, dat weer afhankelijk is van de oorsprong van het grind uit het zuidelijke stroomgebied. De oudste afzetting van de Oostmaas noemen we de Afzetting van Kosberg, de jongste de Afzetting van Simpelveld.

Maar door verdergaande, vaak schoksgewijze, opheffing van de Ardennen en Zuid-Limburg 2,5 miljoen jaar geleden, werd de Oostmaas gedwongen haar bedding te verlaten. Ze bleef wel stromen langs Eijsden, maar tussen Banholt en de Hut (tussen Margraten en Gulpen) brak ze door de heuvelrug heen. Steeds verder werd ze gedwongen vanaf hier te stromen in westelijke richting en we spreken dan ook nu van de Westmaas, om uit te komen in haar huidige bedding. Ook de Westmaas liet vele gesteenten achter, er is ook nu weer een reeks van onderscheidbare afzettingen, vanaf de Afzetting van Margraten tot en met de Afzetting van Oost-Maarland. Tegelijkertijd zaten we ook midden in de koude ijstijden.

Door een combinatie van de schoksgewijze verplaatsing van de Maas en sterke waterafvoer in de iets warmere tussen-ijstijden zagen we in Zuid-Limburg een terrassenlandschap ontstaan van Oost naar West. De beweging van de Westmaas (tegenwoordig gewoon MAAS) gaat nog steeds door. Ook blijft zij gesteenten meevoeren vanuit haar gehele stroomgebied vanaf Noord-Frankrijk.

DE STENEN IN DE MAAS

Elke steen die de Maas heeft meegebracht kan worden herkend qua herkomst. Zo zijn er gesteenten (bijvoorbeeld de Revinienkwartsiet) en fossielen (bijvoorbeeld trilobieten) in te vinden vanaf het Cambrium (500 miljoen jaar oud) tot en met de jongste afzettingen van het Kwartair. Daarmee is ook in Zuid-Limburg in wezen de gehele geologische tijdtabel afgedekt: de gesteenten waar we hier normaliter diep voor zouden moeten boren legt de Maas als het ware voor onze deur. De keien die de Maas meebrengt, groot of klein, zijn in wezen afbraakproducten van gebergten vanuit het stroomgebied van de Maas vanaf Noord-Frankrijk.

In de tijd dat de Moezel nog afstroomde in de Maas bracht de Maas ook gesteenten uit de Vogezen mee (o.a. graniet). De zachtste steensoorten overleven dit transport niet, zij vergaan tot zand. De meest resistente stenen (vaak zogenoemde kwartsieten) overleefden wel, ook al deden ze daar soms tienduizenden jaren over. In veel gevallen werd dit transport geholpen door ijsschotsen in de Maas, waardoor de soms zeer zware stenen door de opwaartse kracht tijdelijk iets werden opgetild.

We vinden dit soort grote Maaskeien overal in Zuid-Limburg als markante getuigen van onze landschapsgeschiedenis. Veel mensen zien ze ten onrechte aan voor zwerfkeien meegebracht door gletsjers, maar die waren er toen niet in ons gebied.

Deze cache is tot stand gekomen met medewerking van het Landgoed De Waardhoff in Mesch. Als wederdienst wil ik de deelnemers vragen om de rommel die je onderweg tegenkomt op te pakken en in de vuilnisbakken te deponeren of mee naar huis te nemen. Zo houden we samen dit prachtige gebied opgeruimd.

        
Daarnaast gelden onderstaande regels:

1. Het landgoed is alleen toegankelijk tussen zonsopgang en zonsondergang. Alle caches liggen op enkele meter van de paden. Ga niet verder het bos of het weiland of akker in.

2. Honden moeten aan de lijn. Naast dat hun eigen veiligheid in het geding kan komen, mag ook de rust van dieren niet verstoord worden. Ook op de veldwegen willen de boeren geen overlast hebben van huisdieren die hun vee of akkers verstoren.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

We stellen het erg op prijs om leuke foto's te plaatsen bij uw digitale log
Veel cacheplezier!

Let op! Veel fietsers en auto's langs deze weg, dus pas op met Muggles