Odsłonięcie łupków menilitowych w osadach fliszu karpackiego
Prezentowane miejsce to sporych rozmiarów odsłonięcie łupków menilitowych obrazujące intensywność procesów geologicznych jakie tam występowały. Formacja swoją nazwę zawdzięczają odmianie opalu jakim jest menilit.
Menilit to czarna lub brunatna odmiana opalu przypominający swoim wyglądem krzemień. Menilit najczęściej występuje w postaci warstw występujących na przemian, charakteryzuje go znaczna kruchość, duża zawartość węgla organicznego oraz licznie występującymi w niej skamieniałościami w tym np. roślin, ryb czy stawonogów. Prezentowane łupki tworzą flisz karpacki.
Flisz karpacki to zregionalizowane określenie opisujące zespół skał charakteryzujących się wielokrotna cyklicznością na przemian ułożonych warstw osadowych pochodzenia morskiego. Warstwy możliwe do zaobserwowania w prezentowanym miejscu to głównie łupki iłowcowe, mułowcowe i piaskowcowe. Skały tworzące flisz karpacki powstały na dnie mórz w skutek działania tzw. prądów zawiesinowych które wywołały charakterystyczne ułożenie warstw fliszu zwane uwarstwieniem frakcjonalnym. Frakcjonalne uwarstwienie fliszu karpackiego charakteryzuje się znacznym nagromadzeniem grubszego materiału skalnego w obrębie dolnej powierzchni warstwy skalnej (tzw. spąg) i jego stopniowym przechodzeniem w co raz to drobniejszy aż do ilastych osadów danej warstwy.
Procesy powstawania fliszu karpackiego trwały wiele milionów lat. Tereny na których występuje znajdowały się na dnie mórz na które opadał materiał niesiony przez wody i osadzał się w formie charakterystycznych warstw. Na przełomie milionów lat osad nagromadzony na dnach prastarych mórz dzięki procesowi diagenezy utworzył zwięzły materiał skalny który uległ sfałdowaniu i wypiętrzeniu.
_______________________________________________________________________________________________________________________
Aby zalogować ten Earthcache odpowiedz na poniższe pytania:
- Zwróć uwagę na łupki które widzisz. Opisz ich kształt i rozmiar. Czy dostrzegasz w nich jakieś skamieniałości?
- Czym charakteryzuje się frakcjonalne uwarstwienie skał fliszu karpackiego?
- Opisz czym wg Ciebie charakteryzuje się proces diagenezy?
- Opcjonalnie - Twoje zdjęcie w miejscu przekopu.
Po przesłaniu odpowiedzi możesz od razu logować Earth’a, jeśli coś będzie nie tak, skontaktuję się z Tobą.
_______________________________________________________________________________________________________________________
ENG
Unveiling of menilite shale in sediments of the Carpathian flysch
The presented site is a sizable unveiling of menilite shales depicting the intensity of geological processes which occurred there. Formation owes its name to the opal variety which is menilite.
Menilit is a black or brown opal variety reminiscent flint appearance. Menilite usually occurs in the form of layers occurring alternately, it is characterized by considerable brittleness, a high content of organic carbon and numerous fossils in it, including plants, fish or arthropods. The presented slates form the Carpathian flysch.
Carpathian flysch is a regionalised description describing a complex of rocks characterized by multiple cycles alternately arranged sedimentary layers of marine origin. Layers that can be observed in the presented place are mainly shales, clays, mudstones and sandstones. The rocks forming the Carpathian flysch formed on the seabed as a result of the so-called slurry currents that caused the characteristic layering of flysch layers called fractional stratification. Fractional layering of the Carpathian flysch is characterized by a significant accumulation of coarser rock material within the lower surface of the rock layer and its gradual transition into what is once more finer up to the clay sediments of the given layer.
The processes of Carpathian flysch formation took many millions of years. The terrain on which it appears was on the bottom of the seas, on which the material carried by the water fell and settled in the form of characteristic layers. At the turn of millions years, the sediment accumulated on the bottoms of the ancient seas due to the process of diagenesis created a compact rock material that has been folded and uplifted.
_______________________________________________________________________________________________________________________
To log this Earthcache answer the following questions:
- Pay attention to the shales that you see. Describe their shape and size. Do you see any fossils in them?
- What is characterized by the fractional layering of the Carpathian flysch rocks?
- Describe what diagenetic process characterizes you?
- Optional - your photo in the place of the cut.
After sending the response, you can log it, if something goes wrong, I will contact you.
_______________________________________________________________________________________________________________________
