Op donderdag 21 september 1944 stortte omstreeks vijf uur (Nederlandse tijd) aan de Bellinckhofweg te Saasveld een Amerikaans jachtvliegtuig van het type P-47D "Thunderbolt" neer. De piloot 2nd Lt Oscar L. Cagle kwam bij deze crash om het leven. Het toestel maakte deel uit van de 56e FG (Fighter-Group) en 63e FS (Fighter-Squadron) en droeg als squadronherkenningstekens "UN-C" en serienummer 42-26316.
SLAG OM ARNHEM
De gebeurtenissen die aan deze crash vooraf gingen voeren ons terug naar de ochtend van die donderdag. De slag om Arnhem ging die 21e september zijn vijfde dag in. Sinds de luchtlandingen op 17 september ging het niet al te best met de geallieerde troepen in en rond de Gelderse hoofdstad. Het 2e para-bataljon van Lt-Col. John D. Frost werd die donderdagmorgen bij de Arnhemse Rijnbrug door de Hohenstaufen-divisie van de SS onder de voet gelopen. Deze Duitse troepen hadden verder van hun generaal Bittrich de opdracht gekregen de restanten van de Britse luchtlandingsdivisie ten noorden van de rivier zo snel mogelijk te vernietigen.
De geallieerden probeerden nog wel versterkingen aan te voeren en dropten onder andere voorraden en parachutisten van de Poolse brigade boven de linies bij Arnhem. Ook werd geprobeerd een aantal zweefvliegtuigen geladen met materieel en andere benodigdheden te laten landen. De geallieerde transportvliegtuigen en de "gliders" (zweefvliegtuigen) werden geëscorteerd door Amerikaanse en Engelse jachtvliegtuigen. Ook de Amerikaanse Thunderbolt's P-47D jagers van de 56e FG namen deel aan deze missie boven Arnhem. Deze groep werd ook wel Zemkes Wolfpack (wolvenroedel) genoemd, naar de legendarische oud-commandant Col. Hubert Zemke. 56e FG zou die dag Engelse Stirling-bommenwerpers begeleiden. Deze waren omgebouwd om voorraden boven Arnhem te kunnen droppen. Daarnaast zou 56e FG de omgeving van Arnhem afzoeken naar vijandelijk materieel en dit eventueel vernietigen. Vijfendertig Thunderbolts van de 56e FG stegen die middag rond 12.45 (Engelse tijd) op van de Amerikaanse vliegbasis Boxted in Engeland.
Die vijfendertig toestellen werden uit de volgende Fighter-Squadrons gehaald: 12 van het 61e FS, 11 van het 62e FS en 12 Thunderbolts van het 63e FS. De vliegtuigen van het 63e Fighter-Squadron, waartoe ook 2nd Lt Cagle behoorde droegen als herkenningsteken de letters "UN" op de romp en was voor deze missie weer onderverdeeld in drie groepen. Namelijk: White Flight, Red Flight en Blue Flight. De leiding over de gehele groep van vijfendertig vliegtuigen was in handen van Lt-Col. David Schilling, de nieuwe commandant van het 56e een hoogte van ongeveer 1000 meter. Onder zich zagen zij plusminus 180 "gliders" die een paar dagen eerder waren geland. Op een grotere hoogte boven hen vlogen grote aantallen P-51 Mustang-jagers die ook transporttoestellen begeleidden.
De groep Thunderbolts onder leiding van Schilling steeg vervolgens weer naar een hoogte van 5500 meter en vloog met de Stirlings richting Nijmegen. Vrije jacht. Boven Nijmegen verlieten de Thunderbolts de Stirlings en vlogen richting Deventer om te kijken of er nog vijandelijk verkeer te onderscheppen viel. Vlak voor Deventer keerde de groep en vloog richting Lochem. Een paar kilometer voor Lochem zagen de geallieerde vliegers beneden zich, op een hoogte van ongeveer 1000 meter twintig Duitse jagers van het type Focke-Wulf FW 190 en twee jagers van het type Messerschmitt Me 109. Schilling gaf meteen het bevel om aan te vallen. De groep Thunderbolts stortte zich toen boven op de Duitse Focke-Wulfs, die volkomen werden verrast.
DE HEL BRAK LOS!
Overal waren draaiende en tollende vliegtuigen te zien. Sommigen daarvan lieten een zwarte rook sliert achter zich en vielen richting aarde. In totaal werden er door de Thunderbolts van de 56e FG, vijftien Focke-Wulfs neergeschoten. De groep bracht hiermee de totaalscore op 705 vernietigde vijandelijke vliegtuigen. Het 56e was dan ook de eerste Fighter-Group die de 700-grens had overschreden. Van het 56e was Lt-Col. Schilling op die 21e september 1944 het meest succesvol. Hij haalde er drie neer, Bij dit treffen met de Duitsers verloor de 56e FG zelf twee toestellen. Namelijk de Thunderbolt van 2nd Lt Harold E. Spicer, die het laatst werd gezien boven Denekamp en de Thunderbolt van 2nd Lt Oscar L. Cagledie zoals we al weten neer kwam aan de Bellinckhofweg.
BLUE FLIGHT DUIKT OP DE VIJAND
2nd Lt Frank Ogden rapporteerde het volgende over het luchtgevecht: "Boven de omgeving van Lochem, ongeveer 15 mijl ten noordoosten van Arnhem, namen we ongeveer vijftien Duitse Focke-Wulfs FW 190 waar. Blue Flight bestaande uit de toestellen van Kyle, Groce, Cagle en mijzelf, dook op de vijand. Ik keek een keer achterom en zag dat Groce en Cagle rechts achter mij vlogen, op dat ogenblik op een hoogte van ongeveer 1000 voet. Dit was de laatste keer dat ik Cagle zag."
ACHTERVOLGING BOVEN TWENTE
Wat er daarna met Cagle is gebeurd viel niet exact meer te achterhalen. Wel staat vast dat twee Duitse Focke-Wulfs de Thunderbolt van Cagle in hun vizier kregen. Als de weerlicht moet Cagle zich toen uit de voeten hebben gemaakt en uitwijkmanoeuvres uitgevoerd hebben. De jagers vlogen vanaf Lochem richting Hengelo-Albergen. Het lukte Cagle echter niet om de Duitsers van zich af te schudden. Even voor vijven (Nederlandse tijd) arriveerden zij boven de bebouwde kom van Albergen. De drie jagers maakten vervolgens voorbij Albergen een bocht en vlogen terug over de bebouwde kom. Daar kreeg de strijd een fataal einde voor Cagle. De projectielen uit de twee 13 mm mitrailleurs en de vier 20 mm kanonnen van een van de Focke-Wulfs sloegen grote gaten in de Thunderbolt. Hiertegen was Cagle's toestel niet bestand en het vloog in brand.
"HET VOORSTE VLIEGTUIG BRANDDE!"
De Albergernaar Toon Borgerink was destijds broodventer en zag de jagers heel laag aan komen vliegen: "Het voorste vliegtuig brandde en ik zag dat de piloot van dat toestel voorover gebogen in zijn cockpit zat. De jagers vlogen vervolgens verder in oostelijke richting, naar Weerselo." Dus waarschijnlijk was Cagle gewond geraakt of reeds gedood door het vuur van de Duitsers. Cagle's toestel begon inmiddels steeds heviger te branden en verloor hoogte. Jan Koopman, woonachtig aan de Putmansweg in Fleringen, zag twee jagers in zijn richting vliegen. "Ik stond met mijn paard en wagen bij de aardappelkelder aan het kanaal en was bezig met het afladen van aardappels. Opeens hoorde ik het schieten van mitrailleurs in de lucht en zag twee vliegtuigen. Eén daarvan stond in brand. Ik sprong onmiddellijk in de aardappelkelder om dekking te zoeken. Opeens realiseerde ik me dat mijn vierjarig zoontje Theo nog op de wagen zat en ging snel weer naar buiten. Daar bleek het kind nog rustig op de wagen te zitten terwijl het gevaar inmiddels al was geweken.
"HET KWAM LAAG BRANDEND AANVLIEGEN..."
Wat er verder met Cagle is gebeurd weet Jens Juninck, van de Bellinckhofweg in Saasveld zich nog goed te herinneren: "Een Amerikaanse jager van het type P-47 "Thunderbolt" kwam laag brandend aanvliegen. Het vliegtuig vloog nog net over het huis van Droste aan de Putmansweg in Fleringen. Achter de Amerikaan vloog een Duitse jager die nog verschillende keren op de Thunderbolt schoot. Het tweetal maakte toen een flauwe rechterbocht en de Thunderbolt verloor steeds meer hoogte. Opeens begon de Amerikaanse jager ook voor zich uit te schieten. De reden kon ik zo niet achterhalen, wellicht was het een paniekreactie van de piloot. Je zag de kogels overal op het land inslaan. Het Amerikaanse toestel raakte op een gegeven moment een groepje populieren, vloog door een bosje en sloeg vervolgens over de kop en kwam in een weiland tegen een houtwal tot stilstand.
NAAR DE ONHEILSPLEK
Jens Juninck liep toen snel naar de onheilsplek. Daar aangekomen zag hij de totaal vernielde Thunderbolt liggen. Alleen de staart was nog redelijk intact. De rest van de wrakstukken lagen her en der verspreid. Daartussen zag hij de piloot liggen, met zijn niet ontplooide parachute nog om en naast hem een nog niet opgeblazen rubberboot. De vlieger bleek dood te zijn. Jens Juninck zag dat de motor een eind verderop, dichtbij de Bellinckhofweg lag. Ook vond hij tussen de brokstukken een mitrailleur, die hij wilde oprapen. Juninck trok echter meteen zijn hand weer terug, want de loop was gloeiend heet. Voordat de Duitsers arriveerden verzamelde hij nog enkele voorwerpen en boordinstrumenten en nam die mee naar huis. Enkele weken later werden die echter tijdens een razzia door de Duitsers in beslag genomen.
BEGRAFENIS
2nd Lt Oscar L. Cagle werd de volgende dag op vrijdag 22 september, om ongeveer zes uur 's avonds begraven op het rooms-katholieke kerkhof van Weerselo. Bij de begrafenis waren burgemeester Scholtens van Weerselo, enkele leden van de plaatselijke politie, pastoor Haarhuis, dominee Brongers en enkele Duitse militairen aanwezig. Twee van de Duitsers maakten nog bezwaar tegen de aanwezigheid van pastoor Haarhuis en dominee Brongers. De burgemeester zei echter, dat de pastoor en de dominee tot nu toe altijd aanwezig waren geweest bij de begrafenis van omgekomen geallieerde vliegers. De twee Duitsers lieten de pastoor en de dominee toen hun gang gaan. De begrafenis geschiedde door de doodgraver J. G. Kolbrink uit Weerselo. Op Cagle's graf werd een zwart geschilderd kruis met opschrift geplaatst. Na de oorlog is Cagle's lichaam weer opgegraven en overgebracht naar het geallieerde oorlogskerkhof in Margraten. De wrakstukken van de Thunderbolt werden door de Duitsers geborgen. De motor werd per paard-en-wagen naar Borne gebracht. Tussen de wrakstukken vond men ook nog enkele dode, onthoofde patrijzen. De veldhoenders hadden geen kans meer gezien te vluchten, toen het brandende toestel op hen af raasde.
*Uit: Zij kwamen bij dag en bij nacht. Uitgave Stg.Heemkunde Albergen
Om de cache te vinden, zoek op het informatiebord van het monument.
N 52 21.ABC E 006° 48.DEF
A = Het tiende cijfer uit de tekst op het bordje.
B = Het vierde cijfer uit de tekst op het bordje.
C = De cijfers die in de tekst op het bordje als eerste, tweede en vijfde worden genoemd bij elkaar opgeteld.
D = De laatste twee cijfers van het vliegtuig type, zoals genoemd op het bordje, bij elkaar opgeteld.
E = Het laatste cijfer van het vliegtuig type, zoals genoemd op het bordje.
F = De cijfers die in de tekst op het bordje als eerste en tweede worden genoemd bij elkaar opgeteld.