Kompas

Een kompas is een zeer oud navigatie-instrument, het heeft ongeveer dezelfde functie als een GPS. Je de weg wijzen, je kunt het bijna overal ter wereld gebruiken. Dicht bij de Noord- en de Zuidpool kan dat niet.

Een traditioneel kompas heeft een magneet die twee verschillende polen heeft Noorden (N) Zuiden (S). De aarde is ook een magneet, stel je voor: de aarde is een grote magneet waar de twee polen in het Noorden en het Zuiden van de wereld liggen.

De wijzer in het kompas is een kleine magneet die vrij kan draaien, het wordt aangetrokken door de aardmagneet. Die zal de wijzer richten naar zijn eigen polen. De pool die naar het Noorden wijst, is dan ook de Noordpool.

Kompas op zee

Op een kompas zit een naald die altijd naar het noorden wijst. De naald is magnetisch en wordt aangetrokken door de magnetische noordpool. Door middel van een kaart en een kompas kon de schipper bepalen welke kant ze op moesten varen. Er zijn echter twee verschillende Noorden. Het geografische noorden en het kaart noorden. Het verschil tussen het geografische noorden (dus dat van de aardbol) en het magnetische noorden (dat wat het kompas aanwijst) noemen we declinatie. Nu is het zo dat magnetische velden verschuiven, dus ook het magnetische noorden. Dit betekend dat de declinatie veranderd. Vaak gebeurd dit met slecht een halve graden per jaar. Hier moet je rekening mee houden tijdens het bereken van je route.