Wędrując wzdłuż malowniczej rzeki Sztoły, można w wielu miejscach natknąć się na interesujące geologicznie formacje. Tutaj, w Zakolu Rzeki Sztoły, jednym z najciekawszym krajobrazowo miejsc, zaobserwować możemy  zjawisko jakim jest ów tytułowy kąt zsypu.

Zakole rzeki Sztoły. Żródło: mapio.net

W zakolu rzeki widzimy podcinany przez wodę wysoki brzeg zbudowany z piasku. Zbocze nachylone jest pod pewnym kątem. Dlaczego właśnie takim?

Kąt naturalnego zsypu określa maksymalne nachylenie zbocza doliny lub stoku pagórka, zbudowanego z materiału sypkiego, jak na przykład piasek czy żwir. Jest to moment równowagi pomiędzy siłami grawitacji i tarcia. Gdy nachylenie zbocza jest większe od owego kąta, materiał skalny osypuje się w dół. Gdy nachylenie jest równe lub mniejsze  –  zbocze pozostaje w spoczynku.

Wielkość kąta jest wynikiem wzajemnego blokowania się ziaren a więc zależy od ich właściwości takich jak wielkość i kształt, wysortowanie (czy wielkość cząstek jest podobna czy zróżnicowana), obtoczenie (czy ziarna mają ostre krawędzie czy zaokrąglone), skład mineralny oraz sposób ułożenia (luźny czy zwarty).

Ciekawostka

Kąt zsypu (lub usypu) jest także istotnym parametrem w ekonomii. Służy w logistyce do określania wymaganej powierzchni magazynowej składowania w stertach materiałów sypkich takich jak piasek i żwir, ale też węgiel czy zboże.

Zdjęcie numer 2, do zadań 2 i 3

Zadania

1. Stojąc na podanych współrzędnych zmierz lub oszacuj średnie nachylenie piaszczystego zbocza, czyli wartość kąta zsypu. Zaobserwuj, spoglądając na zbocze z innego punktu, czy nachylenie jest takie samo na całej długości. Czy profil zbocza jest prosty czy wklęsły, a może wypukły?
    
2. Zbadaj, w bezpiecznym miejscu, materiał tworzący zbocze. Podaj czym różni się od materiału widocznego na zdjęciu numer 2. Wystarczy opisać jedną z właściwości wymienionych wyżej.
    
3. Czy gdyby zbocze było zbudowane z materiału widocznego na zdjęciu, to kąt zsypu byłby większy czy mniejszy? Odpowiedź uzasadnij jednym argumentem.
    
4. Zrób zdjęcie, na którym będzie zbocze i Ty lub Twój nick i zamieść je w logu.
    

Odpowiedzi wyślij poprzez centrum wiadomości.