O Forno dos Mouros - Dolmen de A Moruxosa
O dolmen do Forno dos Mouros atópase na serra do Bocelo, está situado no lugar de A Moruxosa (Paradela, Toques). O PR-G 168 Roteiro dos Megalitos é un sendeiro de pequeno percorrido, de aproximadamente 12 km. Para chegar ata el, podemos ir ata o inicio do sendeiro en Donelle. En 1'5 km de camiño chegaremos ó dolmen. A outra opción é deixar o coche na carretera DP-8002, que dende Toques pasa por A Moruxosa.
O Forno dos Mouros, trátase dun dos monumentos megalíticos mellor conservado do patrimonio galego. Está datado entre os períodos Neolítico e Calcolítico, polo que se cree que está datado 3.000 anos antes da era actual.
O dolmen, considerado como Ben de Interese Cultural (BIC) dende o ano 2011, que se atopa ó pé do antigo Camiño Real, e antigo Camiño primitivo de Santiago. Antes de chegar ó propio dolmen, o primeiro que imos a ver é un gran bolo granítico, e a man dereita sale o camiño que nos leva primeiro ó panel informativo.
O forno dos Mouros, presenta en total uns 20 metros de diámetro, e está construido con granito (ortogneis de Sobrado); e consta dunha cámara poligonal duns 3'3 metros de ancho no eixe maior, cuberto por unha gran lousa sostida por sete pilares, que miden 2'2 metros de altura. Tamén se conserva o corredor de acceso, formado por outras dúas grandes lousas, pero menores que as anteriores.
Destaca a presencia de pinturas no seu interior, con motivos en zig-zag en vermello e negro sobre un revestimento branco. O estado de conservación peligraba nas últimas décadas, non só pola acción natural (auga, principalmente), se non tamén polo libre acceso á camara.
