RV 3.14 : Erpe-Mere Traditional Cache

RV 3.14 Erpe-Mere

Welkom in de Molenweg.
Niet toevallig is deze plek gekozen om de RV van Erpe-Mere te herbergen.
Deze gemeente wordt in één adem ook wel watermolengemeente genoemd en ligt op een kleine steenworp van Aalst.
Erpe-Mere telt namelijk een indrukwekkend aantal molens . Naast de alom gekende Kruiskoutermolen, een windmolen, zijn er nog tien (restanten van) watermolens. Dat is niet toevallig: door de gemeente loopt immers een smal, langgerekt stroomgebied.

In nattere periodes kan het hier héél drassig zijn en zijn stevige schoenen of zelfs laarzen aangewezen.

Eén van de watermolens vind je hier wat verder (of een beetje terug, afhankelijk van waar je kwam) op de Molenstraat 36.
De fraai gelegen Cottemmolen, waarvan het maalmechanisme volledig geïntegreerd is in het woonhuis, werd in 1986 beschermd als monument en dorpsgezicht. Tot 1982 maalde de bovenslagmolen tarwe en veevoedergranen. In 1997 werd de molen grondig gerestaureerd.
De oudste vermelding van een watermolen op deze plaats gaat terug tot 1216. Vanaf de 16de eeuw wordt melding gemaakt van een oliemolen op de andere beekoever. Het was toentertijd een dubbelmolen.
De olieslagerij, op de rechteroever, werkte tot 1935. Het gebouw werd afgebroken, maar de grote kantstenen (de kollergang) zijn bewaard gebleven.
 

Tevens is er ook nog het volgende:

De watermolen Van der Biest, in de Dorpsstraat te Erpe.

De watermolen, met oude zandstenen onderbouw, werd in 1636 opgericht ter vervanging van een vroegere molen die in de 15de eeuw aan de heer van Erpe toebehoorde. In tegenstelling tot het ijzeren geklonken bovenslagrad, dat er vervallen bij hangt, is het maalmechanisme binnenin de molen vrij goed bewaard gebleven. Het bevat interessante onderdelen o.a. drie koppels maalstenen. Vanaf 1900, tot het stopzetten van activiteiten in 1973, werden verschillende andere krachtbronnen geïnstalleerd, zoals een stoommachine en een elektromotor. Een cilindermolen uit 1939 is nog volledig intact aanwezig.

Hier vlak tegen bevindt zich de motte van Erpe (in de volksmond gekend als de Kasteelberg), een van de grootste, best bewaarde kasteelmottes in België en Nederland. Deze kunstmatig aangelegde aarden heuvel heeft een omtrek van 220 m aan de basis en 115 m aan de top en is 16 meter hoog. De helling is steil, ongeveer 45 graden. Hij ligt er wellicht al van in de 14de eeuw.

In de landen waar het vlakke bodemreliëf niet toeliet versterkte kastelen te bouwen in bergen of op rotsen, werd kunstmatig een motte aangelegd met de grond die rondom uitgegraven werd en waardoor dan een ringvormige gracht ontstond, die diende als verdedigingsgracht. Over de omwalling kon toegang genomen worden met een ophaalbrug, zo was het zeker al in de 14de eeuw.

In de middeleeuwen was de helling met doornen begroeid, wat ervoor zorgde dat de vestiging niet gemakkelijk in te nemen was. Bij onrusten kon de bevolking in de versterkte burcht toevlucht vinden. Tegenover die bescherming stonden ook verplichtingen : nog tot in de 17de eeuw droeg de heer van Erpe aan de bevolking op om zijn gracht rond de motte te komen kuisen. Van die ringgracht, die landschappelijk nog herkenbaar is, is thans slechts een vijver bewaard gebleven.

Ook het kasteel op de motte bestaat niet meer, de heerlijkheid van de heren van Erpe is verdwenen door de geschiedenis: alleen de motte blijft staan als symbool van hun vroegere grandeur.