WPROWADZENIE:
Pamięć... Możemy sobie przypomnieć to, co robiliśmy wczoraj, miesiąc temu, nawet rok, ale... Ze stuletnim odcinkiem mamy już poważny problem. Są jednak sytuacje wyjątkowe – jubileusze! To właśnie obchody rocznicowe stanowią doskonałą okazję do utrwalenia wspomnień o instytucjach i ludziach, bez których trudno wyobrazić sobie nasze istnienie. Tak jest w przypadku Lasów Państwowych będących już od wieku ostoją różnorodności rodzimej flory i fauny. Są pośród nich miejsca niezwykłe, oderwane nieco od współczesnego stylu życia. Ot, choćby te okazałe, sosnowe drzewa Puszczy Noteckiej, które wraz z wyznaczonymi w jej obrębie rezerwatami przyrody, licznymi ścieżkami, a także urokliwymi jeziorami i zakątkami, o każdej porze roku gwarantują nam moc pozytywnych wrażeń estetycznych i miło spędzony czas. Poznajmy zatem jej historię i tajemnice, wędrując przygotowanym tu specjalnie dla Was geocachingowym szlakiem!
STULETNIK: 01 Sędziwy, leśny mocarz.
Dąb jak nikt inny zasługuje na miano leśnego mocarza. Biorąc pod uwagę jego długowieczność i imponujące, największe spośród wszystkich drzew rozmiary, nie powinno nas dziwić to, że otaczany był mistyczną czcią już przez dawnych Słowian. Ba! Zasłużeni obywatele Rzymu nagradzani byli wieńcami z liści dębowych. Współczesne dęby nie są już obiektami czci i kultu, chociaż te o pokaźnych rozmiarach cieszą się ciągłym zainteresowaniem z racji imion sławnych mężów i postaci, które im nadano. Tak jest m.in. w Puszczy Noteckiej, jednym z największych kompleksów leśnych w Polsce, z jednymi z najstarszych drzew w kraju.
Wszystko zaczęło się około 1776 roku. Wówczas to posadzone zostało najgrubsze i jedno z najstarszych drzew Puszczy – dąb szypułkowy. Dziś obwód jego pnia na wysokości 1,30 m wynosi ponad 850 cm! Jako sadzonka trafił on w ziemię w czasie, kiedy właścicielem dóbr w okolicy Sierakowa był wywodzący się z duńskiej rodziny Piotr Mikołaj baron von Gartenberg Sadogórski. Obecnie stoi dumnie na skraju lasu we wsi Marianowo. Dąb znany jest jako „Józef”. Tak upamiętnia zasłużonego leśniczego – Józefa Chwirota, który mieszkał kiedyś w jego sąsiedztwie. To piękne, liczące prawie 250 lat drzewo, naprawdę warto zobaczyć!
Dęby są drzewami niezwykle cennymi ze względu na ich stosunkowo ciężkie i twarde drewno. Znakomicie nadają się do produkcji beczek, znajdują też szerokie zastosowanie w stolarce i meblarstwie. Pojawiają się również w przysłowiach i powiedzeniach dotyczących przeważnie mężczyzn, np.: „zdrowy jak dąb”, „silny jak dąb”, „wysoki jak dąb”.
Przez dawne ludy dąb był uważany za święte drzewo burzy i grzmotu, siły, długowieczności i nieśmiertelności. Spośród drzew liściastych właśnie on cieszy się największym mirem i jako jedyny w pełni zasługuje na przydomek “królewski”.
ZAGADKA
Aby poznać koordynaty finału odpowiedz na proste pytanie:
Dąb Józef posadzono w:
XVII wieku N 52° 39.377′ E 16° 03.848′
XVIII wieku N 52° 39.366′ E 16° 03.848′
BIBLIOGRAFIA
- ANDERS P., KUSIAK W.,2022: Puszcza Notecka. G&P OFICYNA WYDAWNICZA, Poznań
- FINDYSZ T. i in.,:Nadleśnictwo Sieraków. Wydawnictwo Quercus
- DACHOWSKI W.,1981: Puszcza Notecka (część gorzowska). KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA, Szczecin
- ANDERS P., KUSIAK W., 2004: Leśny kompleks Promocyjny. Puszcza Notecka. Mapa przyrodniczo-turystyczna. Wydawnictwo PRZEGLĄD LEŚNY, Poznań
- TOMCZK R., 2018: Niezwykła hodowla bobrów w okolicach Sierakowa, Biuletyn Parków Krajobrazowych Wielkopolski (Zeszyt jubileuszowy 25 lat) Poznań
- TOMCZAK R.: 'Historia miłości do ojczyzny zapisana w kamieniu, Wielkopolski Raptularz Leśny Nr 1. ,RDLP w Poznaniu
