De heiden ontstonden aan het eind van de middeleeuwen. De toenemende bevolking zorgde voor kappen
van bossen en overbeweiding door schapen en runderen veranderde hele landstreken rond dorpen en
steden in (aanvankelijk boomrijke en grazige) heidevelden.
De woeste gronden tussen de nederzettingen deden dienst als gemeenschapsgoed ("meente") waar de
bewoners hun schapen overdag lieten grazen, heidemaaisel kwamen halen voor veevoeder en
heideplaggen kwamen steken als strooisel voor in de potstallen waar de schapen en koeien 's nachts
verbleven. De stalmest uit de potstal werd ieder jaar naar de essen (akkers) gebracht als bemesting. Door
die gebruiken werden de voedingsstoffen van de heide verplaatst naar de akkers. De heidegronden waren
al schraal en werden door dit landbouwgebruik nog schraler.
De nog aanwezige bomen werden gebruikt voor brandhout en verdwenen. En de exploitatie van de heide
zorgde ervoor dat er zich niet opnieuw een bos kon ontwikkelen.
De schrale heidebegroeiing maakte de zandige bodem ook nog eens vatbaarder voor uitspoeling van de
vruchtbare elementen door de regen.
Bij overexploitatie verdween zelfs de heide en ontstonden naakte zandgronden waarvan het zand door de
wind werd bijeen gewaaid tot stuifduinen. Om de vorming van zandverstuivingen te voorkomen werd
geregeld een deel van de gemeentegrond afgesloten en werd het verboden om zavel en zoden te steken,
heide te maaien en dieren te weiden op plaatsen waar de vegetatie grotendeels verdwenen was. Om de
zandverstuiving naar de akkers te voorkomen werden boomrijen en houtwallen gemaakt tussen de heide
en de akkers die het zand moesten tegenhouden en die daar duinen hebben gevormd.
Deze vorm van landbouw met de karakteristieke esdorpen en herdgangen bleef tot het einde van de 19e
eeuw / begin 20e eeuw bestaan. In 1833 was zo'n 20 procent van het landoppervlakte van Nederland
bedekt met heide.
Zo hebben we hier ook enkele heides. Er bestaan heel veel verschillende soorten hei. En dan gaat het er niet om wanneer ze bloeien. Kun jij de verschillende soorten een naam geven?
A=(5,8) E=(4,8)
B=6,8) F=(8,5)
C=(9) G=(6,5)
D=(10) H=(10)
Nu moet je de namen stappeltellen en invullen in onderstaande formule. Succes!
N 52 0G.(B-G)D(F-C) E005 C(A-B).C (D+H)(E-G)