Brzesko: miejsca, których już nie ma
Brzesko to niewielkie miasto o ciekawej historii i wielu atrakcyjnych turystycznie miejscach. Odnaleźć w nim można wiele pięknych obiektów, interesujących detali, urokliwych zakamarków. To, co ciekawe skrywa się także w historycznej przeszłości miasta – nie zawsze jednak łatwo jest dostrzec ślady tych miejsc czy wydarzeń na pierwszy rzut oka. O miejscach, których już nie ma w Brzesku – zniknęły w toku dziejów lub zmieniły swoją funkcję, lecz są częścią jego dziedzictwa i wciąż pozostają w pamięci mieszkańców i mieszkanek, opowiada ścieżka geocachingowa, w której powstawaniu oni sami wzięli udział.
#12 Pałacowa szkoła – brzeskie liceum i technikum w Pałacu Goetzów
Pałac Goetzów wzniesiony przez Jana Albina Goetza-Okocimskiego jest jedną z najpiękniejszych pereł architektonicznych regionu brzeskiego. Zbudowany w latach 1898-1900 według projektu słynnej wiedeńskiej pracowni architektonicznej Fellner&Helmer, był siedzibą rodziny Goetzów-Okocimskich przez 36 lat. Kiedy wybuchła II wojna światowa i zagrożona utratą życia rodzina Goetzów-Okocimskich została zmuszona, aby opuścić kraj, pałac został zajęty przez niemieckich okupantów, którzy ukradli z niego wiele cennych dzieł sztuki autorstwa najwybitniejszych polskich malarzy, bogaty księgozbiór, meble, sprzęty, antyki. Powojenna rzeczywistość w Polsce uniemożliwiła Goetzom-Okocimskim powrót do kraju, zmarli na obczyźnie, a pałac, podobnie jak wiele innych majątków, został przejęty przez państwo.
Po zakończeniu wojny nie trzeba było długo zastanawiać się nad koncepcją zagospodarowania Pałacu Goetzów, gdyż już w 1945 roku przeniesiono do niego najstarsze brzeskie liceum, które jako gimnazjum funkcjonowało od 1911 roku w nowo wzniesionym budynku Ratusza przy ulicy Kościuszki. Warto nadmienić, że od samego początku była to szkoła łącząca tradycję z nowoczesnymi metodami dydaktycznymi i wychowawczymi, posiadająca wielu wspaniałych profesorów i uczniów, którzy brali czynny udział w walce o wolność Polski, zarówno w I, jak i II wojnie światowej.
Ze względu na brak podstawowego wyposażenia szkolnego oraz wszelkiego rodzaju pomocy dydaktycznych, pierwszy okres nauki w pałacu był bardzo ciężki. Zgodnie ze wspomnieniami osób, które uczęszczały wówczas do szkoły, chęć nauki i radość z możliwości spędzania czasu z rówieśnikami rekompensowały brak ławek i podręczników. Równolegle do brzeskiego liceum w pałacu działało również utworzone w 1945 roku Miejskie Koedukacyjne Gimnazjum Kupieckie, które w 1946 roku przemianowano na Liceum Administracyjno-Handlowe, a później na Zespół Szkół Ekonomicznych im. Stanisława Staszica.
Trudne warunki funkcjonowania we wspaniałym budynku, który nie był jednak przystosowany do wymogów szkolnych, sprawiły, że Liceum Ogólnokształcące zostało w 1989 roku przeniesione do nowego pawilonu przy ulicy Czarnowiejskiej, a Zespół Szkół Ekonomicznych w 2002 roku do budynku przy ulicy Okulickiego.
Zdjęcia Pałacu w okresie, gdy mieściła się w nim szkoła, pochodzą z kronik szkolnych, udostępnione przez Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Brzesku. Pozostałe archiwalne fotografie (wnętrza, kolorowe zdjęcie samego budynku, zdjęcie z uroczystości z widocznymi literami ZMS) pochodzą z „Kronik miasta Brzeska” i „Kronik powiatu brzeskiego” Jana Burlikowskiego.
Chociaż od przeniesienia szkół z pałacu do nowych miejsc minęło już wiele lat, absolwenci, którzy mieli możliwość uczyć się w tej pięknej rezydencji, do dzisiaj przywołują wyjątkowy klimat, który tam panował, a także radosne chwile spędzane w przypałacowym ogrodzie.
W 2023 roku do Pałacu Goetza na chwilę znów powrócili uczniowie, i to na dodatek słynnej Akademii Pana Kleksa, pałacowe wnętrza posłużyły bowiem jako tło scen szkolnych w nowej wersji ekranizacji kultowej powieści Jana Brzechwy w reżyserii Macieja Kawulskiego. Pałac Goetzów pojawiał się zresztą na ekranie więcej razy, nagrywano tutaj sceny między innymi do takich filmów jak „Kler” Wojciecha Smarzowskiego, czy „Obywatel Jones” Agnieszki Holland, a także kilka produkcji bollywoodzkich.
Pałac znajduje się od 2008 roku w rękach prywatnych, przeszedł gruntowną renowację, organizowane są tu wesela, konferencje i inne imprezy zamknięte. Za wyjątkiem tego rodzaju uroczystości i godzin nocnych otaczający go park jest jednak udostępniany dla mieszkańców i turystów. Jeśli brama prowadząca do pałacu jest akurat otwarta, można śmiało wejść i obejrzeć go z bliska.
---
Seria skrytek opracowana przez pracownice i pracowników Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Brzesku z udziałem seniorów, młodzieży i osób zainteresowanych lokalną historią podczas realizacji projektu „Geościeżka po miejscach, których już nie ma – warsztaty i gra terenowa wokół lokalnego dziedzictwa” sfinansowanego w ramach programu Moje miejsce na Ziemi.
Dla zdobywców kompletu skrytek z serii „Brzesko: miejsca, których już nie ma” przewidziano pamiątkowe medale (kilkadziesiąt sztuk, jeśli widzisz tę informację, znaczy, że są wciąż dostępne) i certyfikaty. Możliwość ich odbioru (przyznawane według kolejności zgłaszania się po odbiór) w bibliotece w Brzesku w godzinach jej pracy lub opcjonalnie o innej porze po indywidualnym ustaleniu w wiadomościach priv.
Skrytka zawiera logbook i coś do pisania, a także certyfikaty dla pierwszych 3 osób, które ją odnajdą. Ukryta poza ogrodzonym terenem Pałacu.