23 GT Bronckhorst: Een rondje Bronkhorst Multi-Cache

Klicken für Deutsch   Click for English

Welkom in Bronkhorst – het kleinste stadje van Nederland, maar groots in verhalen. Tijdens deze multicache wandel je door kronkelende straatjes, langs statige huizen, eeuwenoude boerderijtjes en stille getuigen van het verleden. Elk waypoint geeft een inkijkje in het leven van vroegere bewoners: waar ze werkten, hoe ze leefden, en hoe het stadje zich ontwikkelde. Deze historische puzzeltocht brengt de verborgen geschiedenis van Bronkhorst tot leven.

Parkeer de auto op de aangegeven parkeerplaats en wandel langs de verschillende waypoints om de benodigde informatie te verzamelen voor het vinden van de cache.

Waypoint 1 - N52° 04.529′ E006° 10.855′
Hier stap je het kleinste stadje van Nederland binnen. De Onderstraat vormt de toegang tot het historische centrum en geeft je meteen een indruk van hoe het vroeger moet zijn geweest. De lage boerderijen die je hier ziet, staan er al eeuwen en vertellen het verhaal van eenvoudige landbouwers en ambachtslieden die aan de rand van het stadje woonden.

Verderop in de straat stond ooit de stadspoort, met daarbuiten een stadsgracht die het stadje moest beschermen. Hoewel die inmiddels verdwenen zijn, kun je je nog goed voorstellen hoe reizigers hier door de poort Bronkhorst binnenkwamen.

Sluit even je ogen en zie voor je hoe boerenwagens ratelden over de keien, terwijl achter de poort het stadje met zijn bewoners tot leven kwam.

Vanaf welke eeuw begonnen monniken de bevolking te bekeren en het land te ontginnen? Gebruik deze waarde voor A.

Waypoint 2 - N52° 04.633′ E006° 10.850′
Verborgen tussen de bomen aan het Manenveld ligt de kleine Joodse begraafplaats van Bronkhorst. Een stille plek waar nog maar zeventien stenen overeind staan, ieder met een eigen verhaal. Al sinds de 18e eeuw begroef de Joodse gemeenschap van Bronkhorst, Steenderen en Brummen hier hun dierbaren. Het metaheerhuisje, het huisje voor rituele reiniging, herinnert aan deze oude tradities en werd na de oorlog hersteld.

Tussen de graven vind je dat van Eva Aussen-Zeligman, de laatste die hier in 1963 werd begraven. Zij symboliseert het slothoofdstuk van een eeuwenlange aanwezigheid van Joden in en rond Bronkhorst. Met haar graf kwam een tijdperk tot een einde, maar bleef de begraafplaats behouden als stille getuige van een gemeenschap die hier ooit een thuis vond.

In welk jaar is Eva Zeligman geboren? Gebruik deze waarde voor B.

Waypoint 3 - N52° 04.549′ E006° 10.818′
Onder het kleine afdakje in de voorgevel zie je een halfverzonken kelderraam. In de vroege 20e eeuw kon je hier ijs kopen, verkocht via dit kleine venster. Vooral op zomerse dagen kwamen kinderen met een paar centen naar het raam voor een blokje verkoeling. In een tijd zonder koelkasten en vriezers was dit hét adres voor een koude traktatie. De halfronde opening met keerrand vóór het raam wordt een koekoek genoemd. Deze koekoek houdt grond en (regen)water weg en laat licht en lucht binnen.

Uit hoeveel bakstenen is de boog voor het raampje opgebouwd? Gebruik dit aantal voor C.

Waypoint 4 - N52° 04.570′ E006° 10.755′
Het Pietshuus is nog altijd onderdeel van de Gouden Leeuw. Ooit bevond zich hier een rosmolen – een draaiende molen aangedreven door een paard. In een cirkelvormige stal liep het dier rond, voortgedreven met een "peitsche" (zweep), in dialect: "anpietsen". De kracht werd gebruikt om graan te malen of olie te persen. Het oudste gedeelte van de Gouden Leeuw is de burgemeesterswoning uit 1575, tegenwoordig ingericht als 'Heerenkamer'. Hier vind je een authentiek 18e-eeuws tegeltableau en een sfeervolle open haard – een plek waar vroeger vergaderd werd, maar waar je nu ook stijlvol kunt dineren.

Wat is het eerste woord op het uithangbord met daarop een Gouden leeuw? Gebruik de woordwaarde van dit woord voor D.

Waypoint 5 - N52° 04.602′ E006° 10.736′
‘t Hoge Huys – voor 1800 bekend als Huize Ophemert – was het verblijf voor hoge gasten van de Heren van Bronkhorst. Deze adellijke familie bestuurde eeuwenlang het gebied en had grote invloed binnen het graafschap. Hun burcht, het kasteel van Bronkhorst, stond op de heuvel net buiten het stadje en was een belangrijk machtscentrum. Hoewel het kasteel is verdwenen, herinnert het statige Hoge Huys aan deze rijke periode.

Welk jaartal staat er op de voorgevel van 't Hoge Huys?
Gebruik dit jaartal voor E.

Waypoint 6 - N52° 04.573′ E006° 10.730′
De kapel van Bronkhorst werd in 1344 gesticht door Gijsbert V, Heer van Bronkhorst. In 1360 werd ze herbouwd of vergroot en opengesteld voor de inwoners. Een bijzonder feit: na 1374 stonden hier twee altaren en werkten er twee priesters – uitzonderlijk voor zo’n kleine gemeenschap. De kapel was belangrijk voor de geestelijke verzorging van het stadje, maar begraven mocht er niet worden.

Hoeveel nagels vind je op het middelste paneel van de toegangsdeur? Gebruik deze waarde voor F.

Waypoint 7 - N52° 04.570′ E006° 10.623′
Hier stond ooit Kasteel Bronkhorst, het stamslot van de Heren van Bronckhorst en een van de belangrijkste kastelen in het oude graafschap Zutphen. Het was een zogenoemd mottekasteel: een versterking op een kunstmatige heuvel, een type dat al vanaf de 10e eeuw in gebruik kwam.

Eeuwenlang werd het kasteel belegerd. In 1582, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, hield het maar liefst negen maanden stand, totdat Spaanse troepen het innamen en in brand staken. Later werd de donjon nog hersteld, maar langzaam raakte het hele complex in verval. Rond 1848 stond er nog één toren overeind, bewoond door een boer. Omstreeks 1920 verdwenen de laatste resten en bleef alleen deze groene heuvel over.

Tegenwoordig is de kasteelheuvel een mooie herinnering aan een roerig verleden. Op de top vind je een bronzen maquette die laat zien hoe het kasteel er ooit moet hebben uitgezien.
 

Hoeveel traptreden vind je in de maquette van het kasteel?
Hoe vaak komt het woord "kasteel" (als losstaand woord) voor op de acht informatiebordjes?
Tel deze twee antwoorden bij elkaar op en gebruik deze voor G.

Je bent nu klaar om met behulp van de gevonden informatie de locatie van de cache te berekenen. Gebruik hiervoor de volgende formule:

N52° 04.(B - E) + (C * F) - (D * G) - (6 * C)
E06° 10.A * (G + D + C) − 6
Slotcode: 'Als je goed zoekt, vind je de code bij de cache.'

Klik voor Nederlands     Click for English

Willkommen in Bronkhorst – der kleinsten Stadt der Niederlande, doch reich an Geschichten. Auf dieser Multicache-Wanderung spazieren Sie durch verwinkelte Gassen, vorbei an stattlichen Häusern, jahrhundertealten Bauernhöfen und stillen Zeugen vergangener Zeiten. An jedem Wegpunkt erhalten Sie Einblicke in das Leben früherer Bewohner: wo sie arbeiteten, wie sie lebten und wie sich das Städtchen entwickelte. Diese historische Rätseltour lässt die verborgene Geschichte von Bronkhorst lebendig werden.

Bitte parken Sie Ihr Auto auf dem empfohlenen Parkplatz und folgen Sie anschließend den verschiedenen Wegpunkten, um die notwendigen Informationen zu sammeln und den Cache zu finden.

Station 1 - N52° 04.529′ E006° 10.855′
Hier betrittst du Bronkhorst, die kleinste Stadt der Niederlande. Die Onderstraat führt dich direkt ins historische Zentrum und vermittelt dir sofort ein Gefühl dafür, wie es hier früher einmal gewesen sein muss. Die niedrigen Bauernhäuser, die du siehst, stehen seit Jahrhunderten und erzählen vom einfachen Leben der Bauern und Handwerker, die am Rande der Stadt wohnten.

Ein Stück weiter die Straße hinunter befand sich einst das Stadttor mit einem Wassergraben davor, der die Stadt schützte. Heute sind beide verschwunden, doch du kannst dir lebhaft vorstellen, wie Reisende durch dieses Tor nach Bronkhorst gelangten.

Schließe für einen Moment die Augen und stell dir vor, wie Bauernkarren über das Kopfsteinpflaster ratterten, während hinter dem Tor das kleine Städtchen mit seinen Bewohnern zum Leben erwachte.

Ab welchem Jahrhundert begannen Mönche mit der Bekehrung der Bevölkerung und der Urbarmachung des Landes? Verwenden Sie diesen Wert für A.

Station 2 - N52° 04.633′ E006° 10.850′
Verborgen zwischen den Bäumen am Manenveld liegt der kleine jüdische Friedhof von Bronkhorst. Ein stiller Ort, an dem nur noch siebzehn Grabsteine stehen – jeder mit seiner eigenen Geschichte. Seit dem 18. Jahrhundert bestattete die jüdische Gemeinde von Bronkhorst, Steenderen und Brummen hier ihre Angehörigen. Das Metaheirhaus, das kleine Gebäude für die rituelle Reinigung, erinnert an diese alte Tradition und wurde nach dem Krieg wiederhergestellt.

Zwischen den Gräbern findest du das von Eva Aussen-Zeligman, der letzten Person, die hier 1963 beigesetzt wurde. Sie steht symbolisch für das letzte Kapitel einer jahrhundertealten jüdischen Präsenz in und um Bronkhorst. Mit ihrem Grab endete eine Epoche – doch der Friedhof blieb erhalten, als stilles Zeugnis einer Gemeinschaft, die hier einst ein Zuhause fand.

In welchem Jahr ist Eva Zeligman geboren? Verwenden Sie diesen Wert für B.

Station 3 - N52° 04.549′ E006° 10.818′
Unter dem kleinen Vordach an der Fassade siehst du ein halbversenktes Kellerfenster. Anfang des 20. Jahrhunderts konnte man hier Eis kaufen, verkauft durch dieses kleine Fenster. Besonders an warmen Tagen kamen Kinder mit ein paar Münzen für eine kleine Erfrischung. In einer Zeit ohne Kühlschränke und Gefriertruhen war dies die Adresse für eine kalte Leckerei. Die halbrunde Öffnung mit Randkante vor dem Fenster nennt man einen Lichtschacht (ndl. „koekoek“ – eine halbrunde Aussparung vor dem Kellerfenster). Dieser Lichtschacht hält Erde und (Regen)wasser fern und lässt Licht und Luft hinein.

Aus wie vielen Ziegeln besteht die Randkante vor dem Fenster? Verwenden Sie diese Zahl für C.

Station 4 - N52° 04.570′ E006° 10.755′
Das Pietshuus gehört noch immer zum Gasthaus „De Gouden Leeuw“. Einst befand sich hier eine Rossmühle – ein Mahlwerk, das von einem Pferd im Kreis angetrieben wurde. In einem runden Stall lief das Tier seine Bahnen, angetrieben mit einer „Peitsche“ – im örtlichen Dialekt hieß das „anpietsen“. Die gewonnene Kraft diente dazu, Getreide zu mahlen oder Öl zu pressen.

Der älteste Teil des „Gouden Leeuw“ ist das Bürgermeisterhaus von 1575, das heute als Heerenkamer eingerichtet ist. Hier kannst du ein originales Fliesentableau aus dem 18. Jahrhundert und einen stimmungsvollen Kamin entdecken – einst ein Ort für Versammlungen, heute ein besonderer Raum für stilvolles Speisen.

Was ist das erste Wort auf dem Auslegerschild mit dem goldenen Löwen? Verwenden Sie den Wortwert dieses Wortes für D.

Station 5 - N52° 04.602′ E006° 10.736′
Das 'Hoge Huys' – vor 1800 bekannt als Huize Ophemert – diente einst als Unterkunft für die hohen Gäste der Herren von Bronkhorst. Diese Adelsfamilie prägte das Gebiet über Jahrhunderte und spielte eine bedeutende Rolle innerhalb der Grafschaft. Ihre Burg, das Schloss von Bronkhorst, stand auf dem Hügel direkt vor der Stadt und war ein wichtiges Machtzentrum. Auch wenn die Burg heute verschwunden ist, erinnert das stattliche Hoge Huys noch immer an jene glanzvolle Epoche.

Welches Jahr steht an der Vorderfassade des 'Hoge Huys'? Verwenden Sie dieses Jahr für E.

Station 6 - N52° 04.573′ E006° 10.730′
Die Kapelle von Bronkhorst wurde 1344 von Gijsbert V., dem Herrn von Bronkhorst, gestiftet. Bereits 1360 ließ man sie neu errichten oder vergrößern und für die Einwohner öffnen. Besonders bemerkenswert: Nach 1374 gab es hier zwei Altäre und zwei Priester – eine echte Ausnahme für eine so kleine Gemeinde. Die Kapelle war von großer Bedeutung für die seelsorgerische Betreuung der Stadt, doch beerdigen durfte man hier nicht.

Wie viele Nägel finden Sie auf dem mittleren Paneel der Eingangstür? Verwenden Sie diesen Wert für F.

Station 7 - N52° 04.570′ E006° 10.623′
Hier stand einst die Burg Bronkhorst, der Stammsitz der Herren von Bronkhorst und eine der bedeutendsten Burgen der alten Grafschaft Zutphen. Es handelte sich um eine sogenannte Motteburg: eine Befestigung auf einem künstlich aufgeschütteten Hügel – ein Burgtyp, der bereits ab dem 10. Jahrhundert verbreitet war.

Über Jahrhunderte wurde die Burg belagert. Im Jahr 1582, während des Achtzigjährigen Krieges, hielt sie ganze neun Monate stand, bevor spanische Truppen sie eroberten und in Brand setzten. Später wurde der Donjon noch einmal instand gesetzt, doch nach und nach verfiel die gesamte Anlage. Um 1848 stand nur noch ein einzelner Turm, bewohnt von einem Bauern. Um 1920 verschwanden schließlich die letzten Reste – und es blieb nur dieser grüne Hügel zurück.

Heute erinnert der Burghügel auf eindrucksvolle Weise an diese bewegte Vergangenheit. Oben findest du ein Bronzemodell, das zeigt, wie die Burg einst ausgesehen hat.

Wie viele Stufen finden Sie im Modell der Burg?
Wie oft erscheint das niederländische Wort ‚kasteel‘ (nur als einzelnes Wort) auf den acht Informationstafeln?
Addieren Sie beide Antworten und verwenden Sie dieses Ergebnis für G.

Die letzte Aufgabe wartet: Berechnen Sie mit den gesammelten Werten die Koordinaten des Caches. Die Formel lautet:

N52° 04.(B - E) + (C * F) - (D * G) - (6 * C)
E06° 10.A * (G + D + C) − 6
Öffnungscode: 'Wer gründlich sucht, entdeckt den Zahlencode beim Cache.'

Klik voor Nederlands     Klicken für Deutsch

Welcome to Bronkhorst – the smallest town in the Netherlands, yet grand in its stories. During this multicache you will walk through winding streets, past stately houses, centuries-old farmsteads and silent witnesses of the past. Each waypoint offers a glimpse into the lives of former residents: where they worked, how they lived, and how the town evolved. This historical puzzle tour brings the hidden history of Bronkhorst to life.

Park your car at the designated parking area and walk past the various waypoints to gather the information needed to find the cache.

Stage 1 - N52° 04.529′ E006° 10.855′
Here you step into Bronkhorst – officially the smallest city in the Netherlands. The Onderstraat forms the gateway to the historic centre and immediately gives you a sense of what life must have been like in the past. The low farmhouses you see here have stood for centuries, telling the story of the humble farmers and craftsmen who once lived on the edge of the city.

Further down the street once stood the city gate, with a moat outside that was meant to protect the settlement. Although both have long since disappeared, it is easy to imagine how travellers would have passed through the gate to enter Bronkhorst.

Close your eyes for a moment and picture the farm carts rattling over the cobblestones, while beyond the gate the little city and its inhabitants came to life.

From which century did missionaries start converting the people of Guelders and cultivating its lands? Use this value for A.

Stage 2 - N52° 04.633′ E006° 10.850′
Hidden among the trees at the Manenveld lies the small Jewish cemetery of Bronkhorst. It is a quiet place where only seventeen gravestones remain standing, each with its own story. Since the 18th century, the Jewish communities of Bronkhorst, Steenderen and Brummen buried their loved ones here. The metaheir house, used for ritual purification, recalls these old traditions and was restored after the war.

Among the graves you will find that of Eva Aussen-Zeligman, the last person to be buried here in 1963. She symbolises the closing chapter of centuries of Jewish life in and around Bronkhorst. With her grave an era came to an end – yet the cemetery has remained as a silent witness to a community that once found a home here.

In which year was Eva Zeligman born? Use this value for B.

Stage 3 - N52° 04.549′ E006° 10.818′
Under the small canopy on the front of the building you can see a half-sunken cellar window. In the early 20th century you could buy ice here – sold through this small window. Especially on summer days, children came with a few coins for a bit of refreshment. In a time without refrigerators and freezers, this was the place to go for a cold treat. The semi-circular opening with a retaining edge in front of the window is called a light well (Dutch “koekoek”, a semi-circular recess in front of a cellar window). This light well keeps soil and (rain)water away and lets in light and air.

How many bricks form the retaining edge in front of the window? Use this number for C.

Stage 4 - N52° 04.570′ E006° 10.755′
The Pietshuus is still part of the inn De Gouden Leeuw. Long ago, a horse mill was located here – a rotating mill powered by a horse. In a circular stable the animal walked in circles, driven on with a peitsche (whip), in local dialect called “anpietsen.” The power was used to grind grain or press oil.

The oldest part of De Gouden Leeuw is the former mayor’s residence from 1575, today arranged as the Heerenkamer. Here you can see an authentic 18th-century tile tableau and a cosy open fireplace – once a place for meetings, now a setting where you can dine in style.

What is the first word on the sign with the golden lion? Use the word value of this word for D.

Stage 5 - N52° 04.602′ E006° 10.736′
The Hoge Huys – known before 1800 as Huize Ophemert – was the residence for distinguished guests of the Lords of Bronkhorst. This noble family governed the region for centuries and held great influence within the county. Their stronghold, the Castle of Bronkhorst, once stood on the hill just outside the little city and was an important centre of power. Although the castle has disappeared, the stately Hoge Huys still recalls this prosperous era.

Which year is written on the front of the Hoge Huys? Use this year for E.

Stage 6 - N52° 04.573′ E006° 10.730′
The chapel of Bronkhorst was founded in 1344 by Gijsbert V, Lord of Bronkhorst. In 1360 it was rebuilt or enlarged and opened to the townspeople. A remarkable detail: after 1374 the chapel housed two altars and was served by two priests – highly unusual for such a small community. The chapel was central to the town’s spiritual life, but burials were not permitted here.

How many nails can you find on the middle panel of the entrance door? Use this value for F.

Stage 7 - N52° 04.570′ E006° 10.623′
Here once stood Castle Bronkhorst, the ancestral seat of the Lords of Bronkhorst and one of the most important castles in the old County of Zutphen. It was a so-called motte castle: a fortification built on an artificial mound, a type already in use from the 10th century onwards.

For centuries the castle was besieged. In 1582, during the Eighty Years’ War, it held out for no less than nine months before Spanish troops captured it and set it on fire. The keep was later restored, but gradually the entire complex fell into ruin. Around 1848 only one tower was still standing, inhabited by a farmer. By about 1920 the last remains had disappeared, leaving only this green mound.

Today the castle hill is a striking reminder of a turbulent past. At the top you will find a bronze model showing what the castle must once have looked like.

How many steps are there in the model of the castle?
How many times does the Dutch word ‘kasteel’ (only as a separate word) appear on the eight information boards?
Add both answers together and use this result for G.

The final task awaits: use the collected values to calculate the coordinates of the cache. The formula is:

N52° 04.(B - E) + (C * F) - (D * G) - (6 * C)
E06° 10.A * (G + D + C) − 6
Code for the padlock: 'If you search carefully, you can find the code at the cache.'