Pannenbakkers bij de Kwakelbrug Traditional Cache
Pannenbakkers bij de Kwakelbrug
-
Difficulty:
-
-
Terrain:
-
Size: 
(micro)
Please note Use of geocaching.com services is subject to the terms and conditions
in our disclaimer.
Woerden, al eeuwenlang gevormd door de baksteen- en dakpannenindustrie, herdenkt deze belangrijke geschiedenis met het bronzen beeld 'De Pannenbakkers' bij de Kwakelbrug. Dit beeld, onthuld op 5 mei 1979 na jaren van discussie en planning, is een blijvende herinnering aan de nijverheid die de stad eeuwenlang kenmerkte.
De Baksteen- en Dakpannenindustrie in Woerden
Rond 1650 telde Woerden zo'n 25 steenbakkerijen, die miljoenen stenen en pannen leverden voor zowel binnen- als buitenland. Deze industrie zorgde voor veel werkgelegenheid en gaf Woerden zijn 'smoel'. Echter, in de loop der tijd verdwenen de fabrieken, wat in de jaren zeventig van de vorige eeuw leidde tot de wens om deze verdwenen nijverheid te eren.
Het Beeld 'De Pannenbakkers'
Het idee voor een herdenkingsbeeld kwam van de adviescommissie Jeugd, Sport en Cultuur. Het beeld moest niet alleen de verdwenen beroepen zoals aardwerkers, steenvormers, kleivletters, stokers en kruiers uitbeelden, maar ook de kinderarbeid die hiermee gepaard ging voordat de kinderwet van Van Houten in 1874 van kracht werd.
Vijf kunstenaars werden uitgenodigd hun ideeën te presenteren, waarna de keuze viel op Ineke van Dijk uit Stolwijk. Van Dijk, die al bekend was van beelden zoals de Kaasboerin in Gouda en de Boerenfamilie in Oudewater, beeldde voor haar Woerdense opdracht een vader en zoon af. De zoon kneedt de klei, terwijl de vader deze vormgeeft met een stempelmes.
De Plaatsing en Onthulling van het Beeld
De plaatsbepaling van het beeld zorgde voor flink wat 'gedoe'. Ineke van Dijk vond dat het beeld het beste tot zijn recht zou komen aan de linkerzijde van de Kwakelbrug (Leidsestraatweg), over de Oude Rijn. Dit stuitte echter op verzet van de directie van gemeentewerken vanwege ondergrondse kabels en leidingen. Uiteindelijk hield het stadsbestuur vast aan de oorspronkelijke locatie.
De onthulling, na vijf jaar van overleg en discussie, werd verricht door W. Beukers (SGP), destijds nestor van de Woerdense gemeenteraad en een pleitbezorger van het beeld. Op 5 mei 1979 stond Beukers, samen met burgemeester Jan Bos en zijn echtgenote, en Bart Bremer (hoofd Culturele Zaken) met een megafoon, rond het bronzen kunstwerk. Beukers benadrukte de harde arbeid van de pannenbakkers en deed een moreel appel op ouders en kinderen om respectvol om te gaan met de nieuwe aanwinst voor de stad: "Eren en niet deren." De kunstenares zelf was het hier niet mee eens en vond dat kinderen er gerust op mochten spelen.
In tegenstelling tot de afspraken werd er rond het beeld geen grasveld aangelegd door gemeentewerken, maar struiken en boompjes geplaatst, tot ongenoegen van wethouder C. van Yperen. Hoewel Van Yperen zwoer dat het grasveld er alsnog zou komen, liggen er tegenwoordig klinkers op de vroegere groenstrook.
De Kwakelbrug: Naam en Geschiedenis
Het beeld 'De Pannenbakkers' staat bij de Kwakelbrug, een ophaalbrug over de Oude Rijn tussen de Jozef Israëlslaan en de Boerendijk. De naam 'Kwakelbrug' heeft niets te maken met eenden of kikkers, maar stamt af van de oorspronkelijke vorm van de brug. Een kwakelbrug was vroeger een hoge, smalle voetgangersbrug met schuine planken en dwarslatten aan weerszijden, vaak onderdeel van trekvaartenstelsels. Vanaf de veertiende eeuw mochten langs drukke scheepvaartroutes alleen hoge bruggen worden gebouwd om schepen niet te hinderen, al konden paard en wagen er niet overheen.
Hoewel de exacte bouwdatum van de eerste Kwakelbrug in Woerden onbekend is, heeft de brug hier vermoedelijk al eeuwen gelegen. De houten brug werd in 1950 vervangen door een stenen trappenbrug, die op zijn beurt zo'n 25 jaar later plaatsmaakte voor de huidige ophaalbrug. Dit was de eerste brug waar voertuigen overheen konden. Ondanks de veranderingen in constructie, behielden de latere bruggen de naam Kwakelbrug.
Slotwoord
Zo vormen de geschiedenis van de baksteen- en dakpannenindustrie, het standvastige beeld 'De Pannenbakkers' en de iconische Kwakelbrug samen een belangrijk deel van het culturele erfgoed van Woerden.
Plaats de banner op je profielpagina en/of op je website:
<a href="http://coord.info/GCB80CE" target="_blank">
<img src="https://img.geocaching.com/80c4c091-5279-4a91-9ffb-ac022dfc7a99.png" /></a>
Additional Hints
(Decrypt)
Baqre unaqra arzra