
Etsai, el demonio.

Etsai, euskal mitologian, ongiaren eta gaizkiaren ikuspegi kristauaren eraginpean dagoen istorioetan bereziki agertzen den figura iluna eta deabruzkoa da. Euskara modernoan "Etsai" izena "etsaia" gisa itzul daiteke, eta testuinguru erlijiosoetan, zuzenean deabruari edo Satanari egiten dio erreferentzia.
Nor da Etsai? Gaizkiaren irudikapena da, jainkozkoaren eta ordena naturalaren etsaia. Jainkoaren eta Mariren areriotzat hartzen da mitologiaren bertsio sinkretizatu batzuetan. Batzuetan gizonezko irudi ilun gisa agertzen da, gizaki edo animalia moduan (aharia, katu beltza, ahuntza). Ahots tentagarri bat, haize gaiztoa edo usteltzen edo engainatzen duen itzal gisa ere ager daiteke.
Kondaira askotan, batez ere kristautzearen ondoren, Etsai da sorginen maisua. Sorginak bere akelarreetara (gaueko bileretara) omentzen omen ziren. Ipuin horietan, Etsai-k ahuntz beltz handi baten itxura zuen akelarrearen buru, demonologia kristauaren "Baphomet"-aren oso antzekoa.
Herri-kondairetan Etsai-k gizon-emakumeak tentatu ditzake boterearekin, diruarekin edo mendekuarekin; abereak gaixotu, ekaitzak eragin, jendea burua galarazi; paktuak edo sakrifizioak eskatu mesedeen truke. Istorio batzuek kontatzen dute nola nekazariak, artzainak edo sorginak Etsai deitzen saiatu ziren, eta azkenean prezio handia ordaintzen zuten.
Mari botere naturala, ziklikoa eta anbibalentea adierazten duen bitartean, Etsai gaizto suntsitzailea da argiago. Marik justizia naturalaren arabera zigortu edo sari dezake; Etsai beti ustelkeria eta kaosa bilatzen du.
Etsai, en la mitología vasca, es una figura oscura y demoníaca que aparece especialmente en los relatos influenciados por la visión cristiana del bien y el mal. El nombre “Etsai” en euskera moderno puede traducirse como “enemigo”, y en contextos religiosos, hace referencia directa al demonio o Satanás.
¿Quién es Etsai? Es una representación del mal, el enemigo de lo divino y del orden natural. Se lo considera el adversario de Dios y de Mari en algunas versiones sincretizadas de la mitología. A veces aparece como una figura masculina oscura, con forma humana o animal (carnero, gato negro, macho cabrío). También puede manifestarse como una voz tentadora, un viento maligno o una sombra que corrompe o engaña.
En muchas leyendas, especialmente tras la cristianización, Etsai es el amo de las brujas. Se dice que las sorginak acudían a sus akelarres (reuniones nocturnas) para rendirle homenaje. En estos relatos, Etsai presidía el aquelarre bajo la forma de un gran macho cabrío negro, muy similar al "Baphomet" de la demonología cristiana.
En leyendas populares Etsai puede tentar a los hombres y mujeres con poder, dinero o venganza; enfermar ganado, provocar tormentas, hacer perder el juicio; exigir pactos o sacrificios a cambio de favores. Algunas historias cuentan cómo campesinos, pastores o brujas intentaron invocar a Etsai, y acabaron pagando un alto precio.
Mientras Mari representa el poder natural, cíclico y ambivalente, Etsai es más claramente el mal destructivo. Mari puede castigar o recompensar según la justicia natural; Etsai siempre busca la corrupción y el caos.

Etsai, in Basque mythology, is a dark, demonic figure who appears especially in stories influenced by the Christian vision of good and evil. The name "Etsai" in modern Basque can be translated as "enemy," and in religious contexts, it directly refers to the devil or Satan.
Who is Etsai? He is a representation of evil, the enemy of the divine and the natural order. He is considered the adversary of God and Mari in some syncretized versions of mythology. He sometimes appears as a dark male figure, in human or animal form (a ram, a black cat, a goat). He can also manifest himself as a tempting voice, an evil wind, or a shadow that corrupts or deceives.
In many legends, especially after Christianization, Etsai is the master of witches. It is said that sorginak (witches' sabbaths) attended his akelarres (nighttime gatherings) to pay homage to him. In these tales, Etsai presided over the coven in the form of a large black goat, very similar to the "Baphomet" of Christian demonology.
In folk legends, Etsai can tempt men and women with power, money, or revenge; sicken livestock, cause storms, or make people lose their minds; and demand pacts or sacrifices in exchange for favors. Some stories tell of how peasants, shepherds, or witches tried to summon Etsai, only to pay a heavy price.
While Mari represents natural, cyclical, and ambivalent power, Etsai is more clearly destructive evil. Mari can punish or reward according to natural justice; Etsai always seeks corruption and chaos.

¡Geocaching zoriontsua!
¡Feliz geocaching!
Happy Geocaching!