[PL] Podróżuję ze skrytki do skrytki, poznaję ciekawe miejsca i ludzi.

[EN] Travel from cache to cache, meet interesting places and people.

Kto ty jesteś? - Polak mały
Jaki znak twój? - Orzeł Biały
 

Historia Orła Białego

           Godło, barwy i hymn to symbole narodowe. Są one wyrazem jedności i tożsamości narodowej. Towarzyszą narodowi w ważnych, czasem ciężkich chwilach jego istnienia.


           Początki Orła Białego, jako późniejszego symbolu państwa, sięgają początków powstania państwa polskiego i związane są z pierwszą rządzacą dynastią Piastów. Orzeł jako herb dynastii występował najczęściej na monetach, pieczęciach, elementach uzbrojenia i chorągwiach. 

           Najstarszy wizerunek orła jako znaku polskiego widnieje na okolicznościowym denarze Bolesława Chrobrego z około 1000 roku. Trzeba jednak zaznaczyć, że są teorie iż może to być wizerunek innego ptaka.
 

           Pierwszą wzmiankę o znaczeniu orła w walce zamieścił Wincenty Kadłubek w „Kronice Polskiej” opisując bitwę stoczoną w 1180 roku przez Kazimierza Sprawiedliwego pod Brześciem.

           Ponieważ jednak znaki orła nie były jeszcze dziedziczone, więc są uznawane jedynie za osobiste godła książęce. Dopiero gdy w 1295 roku Przemysław II koronował się na króla - jego osobisty znak, Orzeł Biały, stał się godłem Królestwa Polskiego. Pieczęć majestatyczną Przemysława II zdobi wizerunek ukoronowanego Orła Białego i napis: „Bóg przywrócił Polakom zwycięskie znaki”. W ten sposób piastowski Orzeł Biały stał się herbem Królestwa Polskiego, przyjmowanym kolejno przez wszystkich władców Polski. Biały Orzeł na czerwonym polu, ze złotą koroną na głowie i złotymi szponami oraz dziobem, na wieki stał się godłem Polski.
 

           Panowanie ostatnich Piastów Władysława Łokietka i jego syna Kazimierza Wielkiego ugruntowało byt państwowy Królestwa Polskiego i utrwaliło symbolikę państwową. Odtąd postać orła widniała na dokumentach państwowych, na monetach, na insygniach władców kolejnych dynastii: Jagiellonów, Wazów oraz królów elekcyjnych. Godło eksponowano podczas ceremonii koronacyjnych, przyjazdów dostojników zagranicznych, zawierania traktatów pokojowych, obrad sejmowych.

           Orzeł był także obecny na polu walki. Towarzyszył wojskom polskim podczas bitew powiewając dumnie na sztandarach i chorągwiach. 

           W bitwie pod Grunwaldem w 1410 roku rycerstwu polskiemu przewodziła Wielka Chorągiew Królestwa Polskiego mająca w herbie Orła Białego. Janowi Długoszowi zawdzięczamy opis tej chorągwi: "na czerwonym tle wyszyty był misternie Orzeł Biały z rozciągniętymi skrzydłami, dziobem rozwartym i koroną na głowie, jako herb i godło całego Królestwa Polskiego". Długosz poświadcza wielkie emocje, jakie towarzyszyły w czasie trwania tej bitwy opisując Upadek Wielkiej Chorągwi z Orłem Białym i zaciętość rycerzy w obronie tego najważniejszego znaku. Ponowne podniesienie chorągwi przez polskich rycerzy stało się punktem zwrotnym w przebiegu tej zwycięskiej walki.

           Orzeł Biały szybował na sztandarach skrzydlatej husarii, która jako jedyna formacja wojskowa w dziejach świata nie przegrała ani jednej bitwy przez 125 lat siejąc strach i panikę w szeregach wroga. Polska husaria potrafiła wygrać walkę z wielokrotnie liczebniejszą armią przeciwnika. 

           W ciągu wieków zmieniał się sposób przedstawiania orła, niezmienna jednak pozostawała symbolika tego znaku. Orzeł Biały w koronie symbolizował w pełni suwerenne i wolne państwo polskie, króla, który je uosabiał oraz naród polski. Był uosobieniem potęgi, siły, bohaterstwa, odwagi i majestatu. Biel orła oznaczała szlachetność, dobro, czystość, a czerwień pola, w którym umieszczano jego wizerunek – dostojność, waleczność i odwagę, korona była symbolem suwerenności monarchii.

            

           Mimo że znak polskiego Orła Białego został surowo zakazany przez zaborców, to jednak odradzał się w każdym powstaniu narodowym i w każdej próbie wyzwolenia Ojczyzny będąc wyrazem najżywszych uczuć patriotycznych. Orzeł stał się symbolem Polski o którą należało niezłomnie walczyć. Przechowywano go w polskich domach, był obecny w czasie manifestacji patriotycznych. Jak najcenniejszą relikwię zabierali go ze sobą zesłańcy na daleką Syberię. Był też ornamentem biżuterii patriotycznej noszonej w czasie powstań narodowych. Ucieleśniał marzenia o wolności. 

           

           W XIX wieku obok haseł niepodległościowych działacze różnych organizacji politycznych wysuwali programy reform ustrojowych i społecznych. Koronę orła kojarzyli oni z monarchią i przywilejami stanów, dlatego też domagali się jej usunięcia. Jednakże odrodzone w 1918 roku państwo polskie przyjęło za swe godło orła w koronie. Korona nie symbolizowała już jednak monarchii, ale była znakiem niepodległego bytu narodu.
 

           W czasie II wojny światowej raz jeszcze Orzeł Biały został zakazany przez okupantów. Jednakże znów stał się znakiem polskości w okupowanym kraju i na frontach całego świata. Pomimo że Polska ponownie zniknęła z mapy politycznej Europy, orzeł pozostał jednak symbolem używanym przez rząd Polski na uchodźstwie. Noszono go w Wojsku Polskim na Zachodzie i Wschodzie (tu w innym kształcie i bez korony), w kraju zaś w armii Polskiego Państwa Podziemnego kolejny raz stał się symbolem walki o wolną Polskę.

Po II wojnie światowej orzeł stracił koronę.
 

           W Polsce Ludowej komuniści usunęli koronę z głowy orła i godło państwa stanowił orzeł bez korony. Dla większości społeczeństwa oznaczało to utratę państwowej suwerenności. Dlatego też towarzyszył on masowym protestom ugrupowań opozycyjnych, a w szczególności wielkiemu ruchowi „Solidarnosci”.

           Gdy w wyniku przemian politycznych i ustrojowych doszło do załamania się systemu komunistycznego w Polsce, jedną z pierwszych decyzji sejmu było przywrócenie godłu korony. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustawą z 29 grudnia 1989 roku wprowadził godło w postaci Orła Białego w koronie na czerwonym polu. Od tego czasu „Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy”.
 

           Niewiele jest państw które tak jak Polska zdołały zachować swój herb przez tak wiele stuleci. Mimo wielu tragicznych okresów z dziejów naszego narodu, Orzeł Biały przetrwał aż do naszych czasów, dlatego że będąc godłem państwa, stał się zarazem godłem narodu, a my Polacy mamy niesamowicie silne poczucie tożsamości narodowej.

           Niezmiernie bogata jest historia Orła Białego. Był on z nami związany od samego początku powstania państwa polskiego, od zarania naszych dziejów. Jest nierozerwalnie związany z historią naszego kraju. Był z nami zarówno w okresach świetności, wielkiej potęgi i chwały, jak też i upadku oraz zniewolenia. Dumnie powiewał na chorągwiach wielkich zwycięskich bitew które decydowały nie tylko o losach naszego kraju ale też i o losach całej Europy. Przeszedł z nami wszelkie powstania i walki o odzyskanie niepodległości. Orzeł Biały symbolizuje wszystko co polskie, wszystko co wiąże się z miłością do Ojczyzny i z wielkim patriotyzmem. To znak naszej tożsamości i poczucia dumy narodowej.

A nam tu na emigracji przypomina skąd pochodzimy i kim jesteśmy!
"Nie zapomnij skąd tutaj przybyłem, nie zapomnij gdzie się urodziłem...
O kolorach białym i czerwonym, o symbolach ORŁA i korony"!!!

ORZEŁ BIAŁY – od zawsze i na zawsze, „póki my żyjemy” żeby „Polska nie zginęła”.